گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نقدى بر رسیتال پیانو لیلا رمضان در شیراز (۱)

ضرورت فرهنگ سازی برای موسیقی معاصر

پنجشنبه ٢۶ آذرماه، تالار حافظ شیراز پذیراى لیلا رمضان، پیانیست ایرانى مقیم سوئیس بود. کنسرتى که از جهات بسیارى شایان توجه است. نکته ی حائز اهمیت نخست، کلاس بالاى نوازندگى این پیانیست بود. تکنیک درخشان، چالاکى و صلابتى که اجراى آثار موسیقى معاصر مى طلبد، درک ساختارهاى ریتمیک پیچیده و متنوع، حساسیت روى درجه بندى دینامیکى صدا، پدالگیرى متنوع بر اساس بافت و فضاسازى هر قطعه، شناخت موسیقى کلاسیک ایرانى و موسیقى معاصر جهان، به لیلا رمضان این توانایى را داده بود که بتواند بدون نگرانى از دشوارى آثار، به بیان رسا و نافذ خواست آهنگسازان بیاندیشد.

سرگِى راخمانینوف، آهنگساز، پیانیست و استاد بزرگ روس، تعریف ویژه اى از پیانیست معاصر دارد: “براى پیانیست معاصر کافى نیست که تنها مثل دستگاه هاى موزیک پلِیِر (music player) قادر به اجراى چند آهنگ معدود باشد، بلکه باید به تکنیکى جامع و فراگیر دست یابد که او را براى رویارویى با پیچیده ترین آثار آهنگسازان پیشرُو مسلّح کند.” قابلیتی که در اجراى لیلا رمضان مشهود بود.

جنبه ى ارجمند دیگر این اجرا رپرتوار ویژه ى آن بود؛ نمایشگاهى از آثار متفاوت و متنوع ٨ آهنگساز متفاوت. یعنى بخشى از پروژه ى موسیقى شناسانه اى که او مدت هاست در سر دارد؛ معرفى “صد سال موسیقى ایران براى پیانو”. کار بزرگى که قاعدتا یک ارگان فرهنگى یا یک ناشر بزرگ، با حمایت هاى ارگان هاى دولتى باید متولّى آن باشد، نه یک نوازنده با بضاعت فردى اش! کارى که سال ها جستجو، مطالعه، تمرین و پیگیرى مى خواهد تا به سرانجام برسد.

شاید بسیارى از مخاطبان این کنسرت و کنسرت هاى پیشین این نوازنده، براى نخستین بار بود که با این آثار مواجه مى شدند؛ آثارى متفاوت، از آهنگسازانى با سلیقه ها، دیدگاه ها، رویکردها و تکنیک هاى متفاوت.

در رپرتوار گسترده ى این پروژه آثارى با مبناى آهنگسازى تونال، مُدال، آتونال، دودکافونیک و سریل، پُلى مُدال، هارمونى زوج و …. دیده مى شود که اجراى امانتدارانه و رساى لیلا رمضان، از شناخت عمیق و دقیق او از تاریخ موسیقى و سبک شناسى موسیقى جهانى و سبک ویژه ى هر یک از این آهنگسازان حکایت دارد.

علاوه بر مبانى آهنگسازى متنوع و متفاوت این رپرتوار، نوازنده با فرم ها و تکنیک هاى متنوعى نیز روبرو بود؛ از “باگاتل” هاى هرمز فرهت گرفته تا “فولک انوانسیون” هاى ایرج صهبایى. از تریل هاى کلاسیک “رقص غمگین” مهران روحانى گرفته تا مُشت-نت (punch-note) هاى “گفتگوى ٨٨” فوزیه مجد.

آرش اسماعیلی

آرش اسماعیلی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است