گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

درباره مشکل «شیش هشت» و «میزان های لَنگ» در وزن شناسیِ موسیقی ایرانی (۳)

مشکل تئوری «دوضربی ترکیبی» در تعریف وزن های ترکیبی ۵ و ۷ و ۸ و ۹ و… ضربی هم پدیدار می شود.این وزن ها در گفتمان عامیانه به «میزان های مختلط و لَنگ» مشهور شده اند. در حالیکه میزان های ۹ ضربی، در عین حال «سه ضربی ترکیبی» هم هستند و معلوم نیست چرا در این گروه «میزان های مختلط و لَنگ»، ۸ ضربی هست، اما ۶ ضربی بین ۵ و ۷ موجود نیست. (پورتراب ص ۳۱ و ۳۴) در حالیکه همانگونه که میزان ترکیبی ۴+۲+۲ = ۸، شناخته شده است میزان ترکیبی ۴+۲=۶ هم باید باشد که بویژه در موسیقی ایرانی بسیار مورد استفاده است و من در ادامه نمونه های دیگری هم نشان خواهم داد.

در ادامه این نوشته ضمن نقد و بررسیِ «تئوری میزان بندی» در موسیقی ایرانی به بررسی دقیقِ پدیده های «ضرب» و «تاکید» و نقش آنها در «وزن شناسی» خواهم پرداخت.

*منابع مورد استفاده ام را در این قسمت اول می آورم، تا برای قسمت های بعد هم قابل دسترسی باشند.

منابع


تهماسبی ارشد / جواب آواز / براساس ردیف آوازی محمود کریمی/مؤسسه ماهور تهران ۱۳۷۴

پایور فرامرز / ردیف آوازی و تصنیف های قدیمی استاد عبدالله دوامی / مؤسسه ماهور تهران ۱۳۷۵

جعفرزاده خسرو / «موسیقی ایرانی» شناسی / هنر موسیقی تهران ۱۳۹۲

دورینگ ژان / ردیف سازی موسیقی سنتی ایران – میرزاعبدالله سروش تهران ۱۳۷۰

فخرالدینی فرهاد / تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران معین موزه موسیقی تهران ۱۳۹۲

کریمی محمود / ردیف آوازی موسیقی سنتی ایران/ نت نوشته محمد تقی مسعودیه نشر سروش تهران ۱۳۶۴

کیانی مجید / هفت دستگاه موسیقی ایران / تهران ۱۳۶۸

کیانی نژاد محمدعلی / شیوه نی نوازی / چاپ اصفهان ۱۳۶۷

صفوت داریوش / ۱۲۴ قطه برگزیده از موسیقی ملی ایران / تهران ارس ۱۳۸۹ همراه با ۶ سی دی

طلایی داریوش / ردیف میرزاعبدالله / نت نویسی آموزشی تحلیلی / مؤسسه ماهور/ تهران ۱۳۷۴

علیزاده حسین ده قطعه برای تار ۲ انتشارات هنر و فرهنگ ۱۳۶۴

علیزاده حسین / دستور تار و سه تار دوره متوسطه / مؤسسه ماهور ۱۳۸۲

معروفی موسی / «ردیف هفت دستگاه» نشر سروش تهران ۱۳۴۲

مهرانی حسین / بداهه نوازی های استاد احمد عبادی ناشر ماهور ۱۳۷۹

مهرانی حسین / مجموعه ضربی های استاد ابوالحسن صبا ماهور ۱۳۸۰

وزیری علینقی / آواز شناسی/ فرهنگسرا تهران فرهنگسرا تهران ۱۳۶۹

خسرو جعفرزاده

خسرو جعفرزاده

متولد ۱۳۲۰ همدان – ۱۳۹۸ وین
موزیکولوگ و معمار
khdjzadeh@gmail.com

۱ نظر

بیشتر بحث شده است