بابک ولی پور
نوازنده برای اجرای صحیح آنچه که در کتاب آمده باید سطح تکنیکی قابل قبولی داشته باشد در غیر این صورت چه در «تمپو» و چه در موزیکالیته و پیوستگی و آرتیکولاسیون دچار مشکل میشود. پیشتر ضبط برخی از این قطعات در سیدی هزار و یکشب بهنوازندگی افشار عدهای را ترغیب به یادگیری آنها کرده بود که اینک با در دسترس قرارگرفتن نت آنها میتوان انتظار داشت که بیشتر شنوندهی این آثار در برنامههای اجرایی گیتار باشیم.
«۱۱ قطعهی ایرانی و آذری برای گیتار کلاسیک» در کنار «پنج آواز محلی ایرانی» دو قدم مهم در ارائهی کارهای ایرانی در رپرتوار جهانی گیتار کلاسیک هستند.
توضیح دربارهی «ترانههای محلی ایران برای گیتار» را با یادآوری نکتهای آغاز میکنم که در مواجهه با این کتاب ضروری است؛ همکاری سیاوش بیضایی و گارنیک دِر اوحانیان در این کتاب به این قصد بوده است که آنچه که پیشتر بیضایی برای پیانو از موسیقی فولک تنظیم کرده است را اوحانیان برای گیتار بازنویسی کند. «ترانههای محلی ایران برای پیانو» در پنج جلد سالها پیش از سوی بیضایی عرضه شده بود و در کتاب جدید برخی از همان قطعات برای تنظیم روی ساز گیتار انتخاب شدهاند.
گارنیک دِر اوحانیان که از نوازندگان و مدرسان باسابقهی گیتار کلاسیک است، در بازنویسی این قطعات بیشتر پوزیسیونهای سر دسته و رجیستر میانی گیتار را مد نظر داشته و هر آنچه را در انگشتگذاری دست چپ ضروری بوده مکتوب کرده است. در کتاب «ترانههای محلی ایران برای گیتار» در زیر نت هر قطعه، متن ترانهی آن به خط فارسی و انگلیسی درج شده و از این حیث کتابِ کامل و دقیقی بهشمار میرود. موسیقی فولک و تنظیم آن یکی از دغدغههای سیاوش بیضایی است که بیش از ۳۰ سال است او را به خود مشغول داشته است.
از گذر این تلاش، او علاوه بر تنظیم به مباحث نظری این کار هم پرداخته است و چهرهای شناختهشده در این عرصه محسوب میشود. قطعات کتاب آقایان بیضایی و اوحانیان کوتاهتر از قطعات تنظیمی افشار است و با سطح تکنیک پایینتر نیز قابل اجرا هستند. یک سیدی صوتی همراه این کتاب است که خروجی صدای نرمافزاری قطعات است. بهنظر میرسد این کار برای کمک به هنرجو در نواختن قطعات انجام شده باشد، اما ضبط قطعات کتاب توسط یک نوازندهی گیتار کلاسیک، میتوانست نمود و اثر بهتری داشته باشد. در پیشگفتار کتاب خبر از انتشار دومین دفتر از این مجموعه برای گیتار هم آمده که با توجه به آنچه که در این کتاب شاهد هستیم، خبر خوشایندی است.
همگام با رشد امکانات سختافزاری و نرمافزاری در آموزش موسیقی، نیاز به قطعات ساختهشده براساس آنچه مردم آشنا میپندارند، ضرورت دارد. انواع موسیقی میتواند به فراخور ارزش و شهرت برای موسیقی کلاسیک دستمایهی کار قرار بگیرد و چه خوب است که در آموزش سازی مانند گیتار کلاسیک کتابهایی نظیر آنچه که در بالا معرفی شد در دسترس نوازندگان این ساز در کشورمان قرار داشته باشد تا توانمندی واقعی این ساز عیان شود و ذائقههای شنیداری متنوعی از آن بهره گیرند. کتاب «۱۱ قطعهی ایرانی و آذری برای گیتار کلاسیک» تنظیم لیلی افشار و «ترانههای محلی ایران برای گیتار» تنظیم سیاوش بیضایی و گارنیک دِر اوحانیان، با ظاهر و محتوای قابل قبول نمونههای معتبر و متفاوتی در تنظیم برای گیتار کلاسیک هستند که میتوانند برای دیگر علاقهمندان به فعالیت در این عرصه، راهگشا و مفید باشند.
ماهنامه هنر موسیقی
۱ نظر