سعید یعقوبیان
معانی موسیقایی در موسیقی غیرغربی، از دیدگاه روان‌شناختی بررسی نشده‌اند، هرچند این مسئله با توجه به میزان اندک مطالعات موسیقی‌شناختی در فرهنگ غیرغربی، در مقایسه با فرهنگ غربی، چندان تعجب‌آور نیست. مسئله‌ی معنای موسیقی تنها زمانی می‌تواند به کمک علوم شناختی به درستی مطرح می‌شود که معانی مشروح در متون پرشمار قوم‌موسیقی‌شناسی، مرکز تحقیقات روان‌شناختی قرار گیرند.
افزون بر این، موضوع بیشتر رویکردهای تجربی به معنای موسیقی، فرایندهای مرتبط با گوش دادن به موسیقی را موضوع مطالعات خود قرار می‌دهند. این نگاه با بسیاری از رویکردهای فلسفی و جامعه‌شناختی نیز هماهنگ است (استثنای در خور یادآوری در این خصوص، کار Finnegan 1989 در زمینه‌ی جامعه‌شناسی‌ست) درحالی‌که یافته‌های قوم‌موسیقی‌شناسی نشان می‌دهند که موسیقی به مثابه کنشی متقابل بهتر فهمیده می‌شود تا ابژه‌ای شنیداری.
علوم روان‌شناختی نیز نیازمندندکه ابزارهایی برای بررسی معناهایی را که در ذات فرایندهای تعاملی موسیقی وجود دارند یا از آن ناشی می‌شوند، پیدا کنند که پژوهش‌هایی جهت رسیدن به روش‌های احتمالی و دست‌یابی به آن درحال انجام است (برای نمونه نک Clayton 2007). در نهایت علوم شناختی در موسیقی نیازمند اصلاح و آماده‌سازی رویکردهای نوین به معنا خواهند بود.
در نهایت علوم شناختی نیازمند اصلاح و فراهم کردن رویکردهای نوین به معنای موسیقایی متناسب با این نیاز خواهند بود؛ مانند نظریه‌ی «تله‌ی معنا»ی میلیکان (Millikan) (2004) که معنا را درچهارچوبی پویا ارائه کرده‌است.
بعید است بتوان با یک نظریه‌ی کاربردی و جامع موضوع معنای موسیقی را توضیح داد. همچنین بعید است به مسئله‌ی معنای موسیقی صرفاً با یک روش علمی پاسخ گفت. برخی از موارد مهم در بررسی معنای موسیقی در بررسی‌های علمی تأثیر بیشتری داشته‌اند؛ در حالی‌که برخی دیگر بی‌جهت نادیده گرفته شده‌اند. تحقیقات نظری و عملی در این زمینه و در علوم شناختی، هنوز در مراحل ابتدایی است.
وجود دیدگاهی چند جانبه در حوزه‌ی معنای موسیقی اهمیت فراوانی دارد؛ به‌ویژه در نگرش‌های نوظهوری که برخاسته از بررسی موسیقی در بافت غیرغربی آن هستند. این نگرش‌ها، می‌بایست در بررسی‌های آتیِ علوم شناختی در باب معنای موسیقی، بطور کامل مدنظر قرار گیرند.
مراجع
Adorno, T.
۱۹۷۶ Introduction to the sociology of music, New York: Seabury Press.
Berlyne, D. E.
۱۹۷۱ Aesthetics and psychobiology. New York: Appleton- Century-Crofts.
Blacking, J.
۱۹۶۷ Venda Children’s Songs: a study in ethnomusicological analysis, Johannesburg: Witwatersrand University Press.
Blood, A. J., & Zatorre, R. J.
۲۰۰۱ “Intensely pleasurable responses to musiccorrelate with activity in brain regions implicated in reward and emotion”.
Proceedings of the National Academy of Sciences, 98(20), 11818-11823.
Bohlman, P.
۲۰۰۰ “Ethnomusicology and music sociology”, In D. Greer (Ed.), Musicologyand sister disciplines, Oxford: OUP, pp: 288-298.
Born, G & Hesmondalgh, D. (Eds).
۲۰۰۰ Western music and others: difference, representation and appropriation in music, Berkeley: University of California Press.
Bourdieu, P.
۱۹۹۰ The logic of practice, Stanford: Stanford University Press.
Brower, C. (2000). A cognitive theory of musical meaning. Journal of Music Theory, 44(2), 323-379.
Clayton, M.
۲۰۰۷ “Observing entrainment in music performance: video based observational analysis of Indian musicians’ tanpura playing and beat marking”, Musicae Scientiae, 11(1): 27-60.
Cook, N.
۲۰۰۱ “Theorizing musical meaning”, Music Theory Spectrum, 23(2): 170-195.
Cross, I., & Woodruff, G. E.
۲۰۰۸ “Music as a communicative medium”, In R. Botha & C. Knight (Eds), The prehistory of language, Oxford: Oxford University Press, Vol. 1, pp. 113-144.
Davies, S.
۱۹۹۴ Musical meaning and expression, Ithaca, NY: Cornell University Press.
Davies, S. (2001). Philosophical perspectives on music’s expressiveness. In P. Juslin & J. A. Sloboda (Eds.), Music and emotion:
theory and research (pp. 23-44). Oxford: Oxford University Press.
۲۰۰۳ Themes in the philosophy of music, Oxford: Oxford University Press.
Dempster, D.
۱۹۹۸ “Is there even a grammar of music?” Musicae Scientiae, 2(1): 55-64.
Dennett, D.
۱۹۸۷ The intentional stance. Cambridge, Mass: MIT Press.
۱۹۹۵ Darwin’s dangerous idea, London: Penguin Books.
DeNora, T.
۲۰۰۰ Music and everyday life. Cambridge, Cambridge University Press.
Feld, S., & Fox, A. A.
۱۹۹۴ “Music and language”, Annual Review of Anthropology, 23: 25-53.
Grayling, A. C. (Ed.).
۲۰۰۰ Philosophy : a guide through the subject, Oxford: Oxford University Press.
Hoopes, J. (Ed.).
۱۹۹۱ Peirce on signs: Writings on semiotic by Charles Sanders Peirce. Chapel Hill: University of North Carolina Press.
Jackendoff, R.
۱۹۸۷ Consciousness and the computational mind, Cambridge, MA: M.I.T. Press.
۲۰۰۲ Foundations of language: brain, meaning, grammar, evolution, Oxford: Oxford University Press.
James, J.
۱۹۹۳ The music of the spheres: music, science and the natural order of the universe, London: Little, Brown & Co. (UK).
Johnson, M.
۱۹۸۷ The Body in the Mind:The Bodily Basis of Meaning, Imagination and Reason, Chicago: Chicago University Press.
Johnson-Laird, P. N.
۱۹۸۳ Mental models, Cambridge: C.U.P.
Juslin, P., & Sloboda, J. A. (Eds)
۲۰۰۱ Music & emotion: theory and research, Oxford: OUP.
Koelsch, S. Kasper, E. Sammler, D. Schultze, K. Gunter, T. & Frederici, A.
۲۰۰۴ Music, language and meaning: brain signatures of semantic processing. Nature
Neuroscience, 7(3), 302-307.
Kramer, L.
۱۹۹۵ Music and postmodernist thought, London: University of California Press.
Lakoff, G.
۱۹۸۷ Women, fire and dangerous things, Chicago: University of Chicago Press.
Larson, S.
۱۹۹۸ Musical forces and melodic patterns. Theory and Practice, 22/23, 55-71.
Larson, S.
۲۰۰۲ Musical forces, melodic expectation, and jazz melody. Music Perception, 19(3), 351-385.
Larson, S.
۲۰۰۴ Musical forces and melodic expectations: Comparing computer models and experimental
results. Music Perception, 21(4),457-498.
Larson, S. & VanHandel, L.
۲۰۰۵ Measuring musical forces. Music Perception, 23(2), 119-136.
Lerdahl, F.
۲۰۰۳ “Two ways in which music relates to the world”, Music Theory Spectrum, 25(2): 367-373.
MacDonald, R., Hargreaves, D., & Miell, D.
۲۰۰۲ Musical Identies, Oxford: Oxford University Press.
Martin, P.
۱۹۹۵ Sounds and Society: Themes in the Sociology of Music, Manchester: Manchester University Press.
McClary, S.
۱۹۹۱ Feminine endings: music, gender and sexuality, Minnesota: University of Minnesota Press.
Merriam, A. P.
۱۹۶۴ The anthropology of music, Chicago: Northwestern University Press.
Nattiez, J.-J.
۱۹۹۰ Music and discourse: toward a semiology of music, Princeton, NJ: Princeton University Press.
North, A. C., & Hargreaves, D. J.
۱۹۹۵ Subjective complexity, familiarity, and liking for popular music.
Psychomusicology, 14, 77–۹۳.
Orr, M. G., & Ohlsson, S.
۲۰۰۵ Relationship between complexity and liking as a function of expertise. Music
Perception, 22(4), 583-611.
Palisca, C.
۱۹۸۵ Humanism in Italian Renaissance musical thought, New Haven, CT: Yale University Press.
Raffman, D.
۱۹۹۳ Language, music and mind, Cambridge, Mass: M.I.T. Press.
Scruton, R.
۱۹۸۷ “Analytical philosophy and the meaning of music”, Journal of Aesthetics and Art Criticism, 46: 169-176.
۱۹۹۷ The aesthetics of music. Oxford: Clarendon Press.
Sibley, F.
۱۹۵۹ “Aesthetic concepts”, Philosophical Review, 68: 421-450.
Slobin, M.
۱۹۹۳. Subcultural sounds: micromusics of the West. Hanover: Weslyan UniversityPress.
Sloboda, J. A., O Neill, S. A., & Ivaldi, A.
۲۰۰۱. Functions of music in everyday life: an exploratory study using the Experience Sampling Method. Musicae Scientiae 5(1), 9-32.
Sparshott, F.
۱۹۹۸ “Reflections on Affektenlehre and Dance Theory in the Eighteenth Century”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 56(1): 21-28.
Sparshott, F., & Goehr, L.
۲۰۰۱ “Philosophy of music: Early Christian thought; Medieval thought”, In S. Sadie (Ed.), The New Grove Dictionary of Music and Musicians, London: Macmillan, Vol. 19: pp. 608-611.
Tarski, A.
۱۹۵۶ Logic, semantics. mathematics: papers from 1923 to 1938 (J. H. Woodger, Trans.), Oxford: Oxford University Press.
Thomas, D. A.
۱۹۹۵ Music and the origins of language: theories from the French Enlightenment, Cambridge: Cambridge University Press.
Titon, J. T., & Slobin, M.
۱۹۹۶ “The music-culture as a world of music”, In J. T. Titon (Ed.), Worlds of music: an introduction to the music of the world’s peoples, New York: Schirmer Books, pp: 1-15.
Tolbert, E.
۲۰۰۱. Music and meaning: An evolutionary story. Psychology of Music, 29, 89-94.
Violi, P.
۱۹۹۹ “Semiotics and cognition”, In R. A. Wilson & F. C. Keil (Eds.), The MIT encyclopedia of cognitive sciences (pp. 744-745). Cambridge, MA: MIT Press.
Wollheim, R.
۱۹۸۰ Art and its objects (2nd ed.), Cambridge: Cambridge University Press.
Zbikowski, L. M.
۲۰۰۲ Conceptualizing music: cognitive structure, theory and analysis. Oxford:
Oxford University Press
مجله شهر کتاب
۱ نظر