درباره موسیقی رایانه ای و سمپل (۱)

نوشته ای پیش رو دارید درباره ارزش استفاده از سمپل در آثار آهنگسازی هنرمندان امروز است که نویسندگان آن پژمان طهماسبیان (سازگر و نوازنده تار) و شاهین مهاجری (آهنگساز میکروتنال و نوازنده تنبک) هستند.

«موسیقی رایانه ای» موسیقی است که بالطبع با کمک ابزاری به نام رایانه و نرم افزارهای رایانه ای ساخته می شود. با مراجعه به تاریخچه شکل گیری این موسیقی متوجه می شویم که این ابزارها سالهاست به اجرایی شدن بسیاری از ایده های آهنگسازان کمک قابل توجهی کرده و توانسته اند در تولید اصوات مورد نظر آهنگساز و همچنین اجرای ایده ها و ترکیبات صوتی و همچنین فواصلی که در عمل قابل اجرا نیستند و در خلق آثاری زیبا و قابل دفاع سهیم شوند.

پس از نیمهٔ دوم قرن بیستم و با گسترش تفکر بریدن از میراث صوتی گذشته، شاهد رشد بیش از پیش موسیقی الکترونیک و رایانه ای از طریق شبیه‌ سازی صداها به صورت الکترونیک و سمپل در رایانه‌ها بودیم که این امر تا به امروز با طراحی نرم‌افزارهای کاربردی محقق شده است.

امروزه عجیب نیست که هر آهنگساز و هنرجوی موسیقی، نرم‌ افزار نت‌نگاری چون فینالی یا سیبلیوس بر روی رایانهٔ شخصی‌اش داشته یا از نرم‌افزارهای سمپلر و بانک های متنوع سمپل و نرم افزارهای میکس و مستر استودیویی چون کیوبیس استفاده نماید.

سمپل می تواند نمونه صدایی ضبط شده از سازی آکوستیک باشد که از طریق نرم افزار سمپلر و برنامه های مرتبط در ساخت موسیقی به کار می رود. مهمترین کاربرد سمپل در ایجاد بانک سمپل (Sample Library) می باشد.

این بانک ها در نهایت منجر به طراحی سازهای مجازی یا همان “VST” می شوند. بانک های سمپل امروزه با این تفکر که محصول موسیقی کامپیوتری هرچه بیشتر واقعی تر باشد و به دلیل افزایش تعداد نمونه برداری های صوتی در حالات و تکنیک های مختلف حجیم تر شده و روز به روز امکانات بیشتری به آنها اضافه می شود. از طرفی سمپلرهای استانداردی مانند “Kontakt” این امکان را به استفاده کننده می دهند تا با ورود به محیط ویرایش صوتی بتواند تغییرات لازم را جهت رسیدن به صدای مورد نظر ایجاد نمایند.

نظرات در مور ابعاد زیباشناختی و حقوقی کاربرد “Vst” ها و سمپل ها متفاوت است. تعدادی از افراد از سمپل ها صرفا جهت حضور در بازار موسیقی و تولید کارهای عامه پسند استفاده می کنند اما کسانی نیز هستند که به چنین ابزارهایی روی خوش نشان داده و در تولید آثار با کیفیت هنری مقبول و خلاقانه خود از آنها استفاده می کنند.

بروزِ چنین خلاقیت هایی ریشه در ذهنیتی دارد که نسبت به تغییرات زمان واکنش نشان داده و سعی می کنند به روز باشند. دامنه این خلاقیت از موسیقی پاپ تا موسیقی های کلاسیک و فیلم گسترش دارد. از طرفی استفاده از نرم افزارهای یارانه ای از جمله “Vst” مزایایی نیز دارد از جمله کاهش هزینه و زمان تولید موسیقی، امکان اعمال تغییرات لحظه ای در موسیقی ساخته شده، امکان ایجاد ترکیبات پیچیده صوتی که امکان اجرای زنده آنها وجود ندارد و موارد بسیار زیاد دیگر که می توان از آنها یاد کرد.