مرز مبهمِ اصل بودن
«یال و باد» مسألهای را پیش روی میگذارد و آن مسألهی اصل (اوریجینال) بودن است. یا به بیان دقیقتر حد و مرز تأثیرپذیری و تقلید. این را آغاز قطعهی «تلخ» به شنونده میگوید که نشانِ همزمان دارد از «هفت گاه معلق» در رنگآمیزی افهها و کمی بعد «شهر خاموش» و «لایههای تاریکی» در تکرار پژواکگون میانِ بافت و پیش بردن قطعه از طریق نقشمایههای بس خُرد (که جمعشان حتا تم کوتاهی را هم تشکیل نمیدهد).
اما این همه گذراست و همان جا که پس از مقدمهای کوکخورده به ادامهی قطعه، «حسام اینانلو» به قطعه بازمیگردد، رنگ میبازد و تنها به یاد میآورد که در گذشته نیز میشد این شباهتها را دید اما هرگز نه به اندازهی یال و باد.
بخش بزرگی از آن را (میشد و هنوز هم) میتوان به تکوین یک سلیقهی صوتی خاص برای آهنگسازی کمانچه و آنسامبل نسبت داد که حالا کمکم شیوهی مستقلی پیدا کرده و بخشی را هم به حضور آهنگساز-نوازندهها در موسیقی ایرانی که جز استثناها، ناگزیر هر چه مینویسند برای «سازشان و آنسامبل» از آب در میآید، نه برای آنسامبل یا ساز دیگر زیرا تنها امکان نگریستن از درون صافی ساز خودشان را دارند.
باقی، جز آنجا که هنوز رد پای رنگباختهی تأثیرها خودنمایی میکند زبان شناختهشدهی آهنگساز است که قطعهها را پیش میبرد؛ برخوردهای آشنا، خواه در ملودیپردازی (با تمهایی که گویی در کارهای دیگر آهنگساز هم حضور داشتهاند) و خواه در تکنیکهای انسجامبخشی اثر (با وصل تمهای پایانی به قطعهی بعدی مثل پیوند «تلخ» به «وهم»).
چنین یکدستیای در پروردن مادهی موسیقایی همان است که پیش از این (پس از دو سه آلبوم نخست) میشد به عنوان تداوم یا شکلگیری یک زبان شخصی از آن یاد کرد و اکنون با دو رقمی شدن تعداد آلبومها در خطر افتادن به دام تکرار و توقف کامل است. زیرا ویژگیها چنان تکرار میشوند که زیبایی برآمده از انسجام به فرسودگی میگراید. و باز ما را به شکل دیگری از پرسش نخست بازمیگرداند که؛ مرز اصل بودن در سنجش با آثار پیشین یک آهنگساز کجاست؟
***
گفتگوی هارمونیک
«یال و باد» آلبومی است بی کلام ساخته نوازنده کمانچه «حسام اینانلو». در این اثر فضاهای صوتی توسط سازهای کمانچه، کمانچه آلتو، کلارینت، کلارینت باس، نی و ویولنسل ایجاد شده است. این آلبوم شش بخش دارد و نشر هرمس آن را منتشر کرده است. «آرمان عامری»، «ندا مشرفی زاده» و «سهیل پیغمبری» هنرمندان دیگری هستند که در این آلبوم به عنوان نوازنده حضور داشتهاند.
۱ نظر