مروری بر آلبوم «ایوارگاه»

صدای شخصی

وحید طهرانی آزاد با ایوارگاهش نشان می‌دهد که امروز، برخلاف تصور درونی‌شده‌ی عمومی، می‌توان بدون عملیات محیرالعقول و شعبده ساز درخور زد و گوشی یافت. اگر از چهار دونوازی کوتاه سنتور و ویلن (پرنای ۱ تا ۴)، با همه‌ی کمیابیِ خودِ ترکیب و نگاه متفاوت به سبک و سیاق خط ویلن، موقتا چشم بپوشیم هیچ چیز عجیب و غریبی در ایوارگاه نمی‌یابیم. آنچه در ایوارگاه به گوش می‌رسد غریبه که نه، اما شخصی است.

سنتورنوازی پساپایورانه (بیشتر از لحاظ کلیت محتوا) از طریق سه عامل، یعنی سونوریته، تاکید برکنترل و تعادل صوتی سنتور، و گاهی جمله‌بندی شخصی شده است. شخصی‌شدگی نخست خود را در دقت نزدیک به وسواس نوازنده در شفاف، یکنواخت و متناسب نگه‌ داشتن صدا در بخش‌های مختلف صوتی سنتور متبلور می‌شود. دوری از واپیچش صداهای اضافه، حجم کنترل نشده و پیامد طبیعی‌اش، بازه‌ی دینامیکی متوسط (جز لحظاتی در سرگشوده)، همه جا همچون عنصر اصلی به چشم می‌خورد و فضایی معتدل و دور از هیاهو می‌آفریند.

پنجه یا مضراب (۱) خوش‌صدا و نرم و در عین حال با ژرفای کم آکوستیکی عامل بعدی و البته تکمیل‌کننده‌ی اولی است. در نتیجه‌ی این دو عامل یک سلیقه‌ی صوتی شکل گرفته که ترکیبی خاص از عناصر سنتورنوازی غالب امروزی را با سنتورنوازی کلاسیک دهه‌های گذشته دارد.

محتوای موسیقایی، نوا، هم چنین پیوندی را به نمایش می‌گذارد؛ نیمی ساخته‌شده از نوای امروزی، نوای پس از علیزاده، که بیشتر در پرناها دیده می‌شود و نیمی از نوای دیروزی. جمله‌پردازی/جمله‌بندی و اتمسفر بیانی حاکم چنان که می‌توان انتظار داشت هنوز شخصی است اما نه آن اندازه که عنصر صداشناختی بود. ارتباط این بخش به ویژه در منطق گردش ملودی، بافت مضرابی و ساختمان تاکیدی قطعه‌هایی مثل تارمِه به شکل روشن‌تری با گذشته روشن است.

چنین جمعی از ویژگی‌ها ایوارگاه را رویدادی می‌نماید که دغدغه‌ی نخستینش صداست که شالوده‌ی هر موسیقی خوب است، سپس بیان موسیقایی در اجرا و در مرحله‌ی آخر محتوای موسیقایی تازه. از این رو مهم‌ترین ویژگی ایوارگاه این است که چیزی از حوزه‌ی وقوعش، سنتورنوازی، نمی‌کاهد.


پی نوشت

۱- این دو اصطلاح را با کمی اغماض نسبت به معنای گسترده‌ترشان، به معنایی نزدیک به “Touch” به کار برده‌ام.


نویز

***

گفتگوی هارمونیک

«ایوارگاه» اثر از مجموعه احوالات شخصی با آهنگسازی وحید طهرانی آزاد است. در این آلبوم علی جعفری پویان نوازنده ویولن و وحید طهرانی آزاد نوازنده سنتور هستند. ایوارگاه شامل پانزده آهنگ به نام های: پرنا، درآمد اول، تارمه، درآمد دوم، جامخانه، سرگشوده، کرشمه، سرمایه، نیشابورک، پرنا ۲، نهفت، سبویی، بوسلیک و نیریز، پرنا ۳ و پرنا ۴ است. انتشارات موسسه ی خانه ی هنر منظومه ی خِرَد در سال ۱۳۹۶ این آلبوم را روانه بازار کرده است.