گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

موسیقی الکترو آکوستیک

اصطلاح electro-acoustic music به موسیقی ای گفته می شود که در
آن از تجهیزات الکترونیکی به تنهایی و یا با ترکیب آنها در کنار سازهای آکوستیک
برای ساخت موسیقی استفاده شده باشد. با این روش صداهای جدیدی برای خلق موسیقی – و
یا حتی اصوات غیر موسیقی – تولید می شود. این اصطلاح به مرور زمان به موسیقی
الکترونیک تبدیل و خلاصه شده است.

هرچند در اواخر قرن ۱۹ حرکت هایی برای
ساخت انواع مولدهای صوتی الکتریکی انجام شده بود اما این پیشرفت تکنولوژی های
الکترونیکی و کامپیوتری بود که اجازه داد تا موسیقی در همان ابتدا از بکار بردن دست
آوردهای آنها غافل نباشد. نقطه آغازین هنگامی بود که لامپ های خلاء الکترونیک ساخته
شد. اولین پیشرفت ساخت ساز ترمین در سال ۱۹۱۹
بود.

نقطه عطف بعدی را شاید بتوان اولین ضبط یک قطعه موسیقی الکترونیک در
سال ۱۹۴۸ در پاریس نام برد. هنگامی که روشهای ضبط روی نوارهای مغناطیسی – و نه صفحه
– اختراع شد و به مهندسین ضبط و آهنگسازان این امکان را می داد که موسیقی ضبط شده
را تغییر دهند. هرچند این تغییر در ابتدا جز بریدن و جابجا کردن قسمتها، تغییر در
سرعت پخش و میکس کردن دو یا چند ترک جدا از هم، چیز دیگری نبود.

سر آغاز
آنچه که ما امروزه به عنوان موسیقی الکترونیکی می شناسیم با فعالیت های لس پاول
(Les Paul) گیتاریست آمریکایی شروع شد. او کسی بود که برای اولین بار یک گیتار
الکتریکی به معنای امروزی با بدنه چوبی تو پر را در سال ۱۹۴۶ ساخت. همچنین ساخت
دستگاههای ضبط و میکس هشت کانال، اولین دستگاه افکت Reverb و برخی افکت های دیگر
برای گیتار از جمله فعالیت های او در اواخر دهه ۴۰ است.

مهندسین بتدریج
متوجه شدند که بسادگی می توانند خروجی سازهای جدید الکتریکی یا سازهای آکوستیکی که
توسط انواع پیک آپ دارای خروجی الکتریکی هستند را توسط مدارهای الکترونیکی دستخوش
تغییر و تحول نماییند. اینگونه بود که ایده ساخت سینتی سایزرها (synthesizers) که
توانایی ساخت و تغییر اصوات موسیقی را داشت بوجود آمد.

اولین تجربه عملی استفاده از سینتی سایزر آن بود که در اواخر
سال ۱۹۵۰ توسط میلتون بابیت (Milton Babbitt) آهنگساز آمریکایی صورت گرفت. او در
بسیاری از کارهای خود از سینتی سایزری که توسط شرکت RCA ساخته شده بود استفاده کرد.
بتدریج با آشنایی جامعه بین المللی با امکانات موسیقی الکترونیکی در آلمان، ایتالیا
و … نیز استودیوهایی بوجود آمدند که این امکانات را در اختیار موسیقی دانان قرار
می دادند. به دو نمونه از صدای این سینتی سایزر گوش کنید :

audio fileنمونه موسیقی گروهی
از سینتی سایزر RCA

audio fileنمونه موسیقی پیانو
از سینتی سایزر RCA

دهه ۶۰ سینتی سایزها توسط کمپانی هایی چون Moog و
Buchla ساخته می شد و در گروه های راک کاربرد بسیار داشت. همچنین گروه های نزدیک به
پاپ مانند بیتلز یا Beach Boys نیز بتدریج شروع به تجربه استفاده از سینتی سایزر و
روشهای ضبط Multitrack در موسیقی خود کردند. پاول مکارتنی (Paul Mc. Cartney) اولین
کسی بود که از امکانات ضبط و میکس چند ترک برای ایجاد افکت در صدای خواننده استفاده
کرد.

با پیشرفت الکترونیک دیجیتال و جایگزینی تدریجی مدارات آنالوگ
در تمام زمینه ها با مدارات دیجیتال، سازندگان لوازم موسیقی برای ساخت سینتی
سایزرها نیز از مدارات دیجیتال استفاده کردند. در ۱۹۸۳ استانداردی برای ارتباط و
تبادل اطلاعات میان دستگاه های موسیقی دیجیتال بنام Musical Instrument Digital
Interface میان سازندگان تعریف شد. قبول رعایت استاندارد MIDI در ساخت پورت های
خروجی و ورودی سینتی سایزها انقلاب بزرگی بود که بیش از آنکه برای سازندگان نفع
داشته باشد برای آهنگسازان و موسیقیدانان مفید بود. چرا که دیگر مجبور نبودند از
دستگاههای یک شرکت سازنده استفاده کنند.

MIDI آنقدر مفید بود که نسخه
های آتی آن توانایی کنترل میکسر، کنترل نور، پردازش سیگنال و … را نیز به
آهنگسازان می داد. همانطور که می دانید امروز با استفاده از یک کامپیوتر و نرم
افزارهای موجود که همگی با استاندارد MIDI همخوانی دارند، بسادگی میتوان تعداد
زیادی ساز را بطور هم زمان برای اجرا کنترل کرد.

نفوذ سیستم های الکترونیکی
در تجهیزات موسیقی بقدری تاثیر گذار بود که توانست گونه های جدید موسیقی مانند
Jungle (ترکیب درامز و بیس)، اسید جز (Acid Jazz)، تکنو (Techno)، هاوس (House)،
ترنس (Trance) و … را بوجود آورد.

کاوه رهنما

کاوه رهنما

متولد ۱۳۴۶ تهران
لیسانس الکترونیک
نوازنده پیانو، پژوهشگر موسیقی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است