حسینعلی ملاح
موسیقی ایرانی
روزی یکی از اعضای فرهنگستان ارس (Arras) {نام شهری در فرانسه} چنین گفت: «هر بار که به تاریخ فرانسه نظر می‌افکنیم به نام‌آوری از اهالی آرتوا بر می‌خوریم». می‌توان گفت که: در روزگار ما نیز، آرتواها به خاطر هنرها و خدمات و معاضدت‌هائی که در پیشبرد جنبش‌های کشورهای محل اقامت خود کرده‌اند، افتخار بزرگی برای زادگاه خود و سایر ممالک فراهم آورده‌اند.
اگر کسی تاریخ بازگو کردن خدمات و خاطرات آنها را به نسل‌های بعد، بر خود هموار نمی‌کرد، بی‌شک گذشت زمان بر تلاش و کوشش این افراد قلم فراموشی می‌کشید.
یکی از مردان لایق این سرزمین، آقای آلفرد ژان باتیست لومر (Alfred Jean Babtiste Lemaire) است که به سال ۱۸۴۲ میلادی
در «ارـ سوـ لاـ لیس» (Air-sur-la-lys) از توابع پادوکاله (Pas-de-calais) متولد شده است.
مسیو لومر مدت هفده سال در تهران اقامت گزیده و مقام شامخ ریاست کل موزیک نظام اعلیحـضرت پـادشاه ایران را بر عهده داشته است.
سوابق تحصیلی و خدمات مسیو لومر به شرح زیر است:
در نوامبر سال ۱۸۵۵ به کنسرواتورا موسیقی پاریس راه یافت.
به سال ۱۸۵۷ به دریافت گواهی‌نامه درجه دوم «سلفژ» (Solfçge) و نوازندگی فلوت توفیق پیدا کرد و در سال ۱۸۵۸ مجددا به دریافت گواهی‌نامه درجه دوم علم هم‌آهنگی (Harmonie) توفیق یافت.
در سال ۱۸۶۲ به کلاس «کنتر پوان و فوگ» آقای « له بورن» (Leborne) پذیرفته شد.
به سال ۱۸۶۲ داوطلبانه برای خدمت در دسته موزیک نخستین هنگ سربازان زبده گارد، نام‌نویسی‌کرد و در کنکور سالهای ۱۸۶۷ و ۱۸۶۴ شرکت کرد و به عنوان نیابت رهبر دسته موزیک برگزیده شد و به سال ۱۸۶۸ میلادی به ایران اعزام گردید.
***
درآن زمان که مسیولومر، به تهران رسید، تعلیمات موسیقی در این کشور، درحد تعلیمات مقدماتی بود، این بدان معنا نیست که در آن عصر نوازنده ماهری در تهران یافت نمی‌شد، بلکه باید گفت که ایرانی‌ها به نیروی فطرت و تجربه موسیقی‌دان بودند ولی قواعد و اصول موسیقی، برای آنها ناشناخته بود و یا لااقل می‌توان گفت که: بسیار کم با آن آشنائی داشتند.
پیش از ورود لومر، «آقای بوسکه» (Bousquet) رئیس دسته موزیک و معاونش «آقای رویون» (Rouillon) در تهران اقامت داشته‌اند. این دونفر، عضو هیئت نظامی بودند
که از طرف دولت فرانسه به ایران اعزام شده بود؛ کاری که آقایان بوسکه و رویون انجام داده بودند، عبارت بود از: ترتیب دادن یک دسته موزیک به شیوه متداول سال ۱۸۵۵ فرانسه، برای دربار
سلطنتی ایران.
آقای بوسکه، فقط دو سال (۱۸۵۶ و ۱۸۵۷) در تهران اقامت می‌کند و بعد از عزیمت او، آقای رویون که مرد علیل و بیماری بوده است، به عنوان رئیس دستجات موزیک دربار سلطنتی منصوب می‌شود. این مرد به سبب ناتوانی نتواسته بود که افراد خود را به یک کار جدی وادار کند، معهذا آقای رویون تنها مربی بود که تا سال ۱۸۶۷ این سمت را بر عهده داشته است.
در این هنگام که دولت ایران مصمم می‌شود جنبش جدیدی را آغازکند و می‌بیند که فعالیت‌های آزمایشی آقای بوسکه و رویون با تحرک مورد نظردولت ایران هم آهنگ نیست، به سفیر خود در پاریس مأموریت می‌دهد تا با دولت فرانسه مذاکره کند و از مسئولان امر بخواهد که شخص مطلع‌تر و با تجربه‌تری را برای سر و سامان دادن به موزیک نظام ایران اعزام کنند.
۱ نظر