موسیقی نزد ایرانیان در ۱۸۸۵ میلادی (۷)

در سال ۱۸۷۳ ساختن یک قطعه سرود ملی به هموطن ما مسیو لومر تکلیف می شود. این سرود جالب و همچنین مارش تاجگذاری توسط لومر ساخته می شود و بوسیله مؤسسه انتشاراتی شودن * {یا شودنس} واقع در کوچه سنت انوره ** پاریس به طبع میرسد و هزینه سنگین چاپ آن از طرف دولت ایران پرداخت می گردد.

سرانجام، باید اضافه کرد که شاگردان مدرسه شاهی تهران، در عمارت مدرسه اقامت داشته و سالانه از یکصد و بیست تا دویست و پنجاه فرانک هزینه تحصیلی دریافت می کردند و طبق
مقررات به آنها لباس و خوراک نیز داده می شد.
قطع نظر از دولت، هنر موسیقی، توسط افراد تشویق نمی شد و در سراسر شاهنـشاهی ایران یک انجمن خاص فیلارمونیک یا ارفه انیک (۱۸) وجود نداشت.

این امر از آنجا سرچشمه می گیرد که: نزد ایرانی ها رسم ثبت نغمات نیست، علاماتی هم برای نوشتن وزن ندارند… و الی آخر… و به همین سبب ها، موسیقی در این کشور نمی تواند از طریق نسخه های خطی یا چاپ، اشاعه پیدا کند. نزد ایرانی ها همه چیز از طریق سنت (سینه به سینه) مداومت پیدا می کند.

موسیقی ایرانی، منحصرا از الحانی ترکیب می شود که آن الحان یا به تغنّنی در می آیند و یا با اسبابهای موسیقی این کشور نواخته می شوند، پس بطور کلی مسئله آموزش موسیقی، امری است غیر معمول.

موسیقی دانهای ایرانی با علم تألیف الحان آشنائی ندارند و فقط به نیروی حافظه به اجرای آهنگها می پردازند.
آوازها معمولاً با یکی از سازهای رشته ای {زهی} همراهی می شود، سازهای ضربی (یا کوبه ای) منحصراً برای مشخص کردن وزن نواها به کار می رود، در بعض موارد، یک ساز رشته ای در یک محدوده ذوالخمس (فاصله پنجم) همراه با تنبک آواز را پشتیبانی می کنند و علی الاصول همواره نوازندگان جمله های آواز را بصورت یکصدائی و متأسفانه در محدوده فاصله چهارم یا پنجم جواب می گویند.

سهمی را که مسیو لومر در اشاعه موسیقی ایرانی داشته است، ما بر بنیاد اخباری معتبر ارائه دادیم، آینده اثبات خواهد کرد که هنر این کشور تا کجا مرهون اقدامات و اراده توانای وطن ماست.

در این میان حتی نشانه ای از خصیصه ثبات قدم نژاد «آرته زی ین» (۱۹) موجود است که آن نیز مایه افتخار ماست.

دیری نگذشت که خدمات شایان توجه مسیو لومر، پاداش ها و افتخاراتی را نصیب هموطن ما ساخت که از آن جمله است:

قدرشناسی بزرگان ایران، برخورداری از محبت شاگردان در همه حال، بویژه به هنگامی که ریاست کل دستجات موزیک را با درجه ژنرالی برعهده گرفت، اخذ نشان نظامی شیر و خورشیـد ایران و نشان مجیدیه، نشان علمی ایران، نشان فرانسوا ژزف اتریش، نشان شوالیه تاج و تخت ایتالیا، نشان شوالیه سن گرگوار کبیر.

اخیراً دولت فرانسه، بنا به درخواست سفیرش در تهران، نشان برگ خرمای فرهنگستان فرانسه را به او اعطا کرده است، در حالی که انتظار می رفت نشان «صلیب لژیون دونور» مربوط به خاور دور را که به حق، شایستگی آن را داشته است به وی اعطا کنند.

پی نوشت

* Choudens

** Saint-Honore

۱۸-Orpheonique: به گروهی اطلاق می شود که تمام خوانندگان آن را مردان تشکیل می دهند و در مجاع عمومی برنامه موسیقی اجرا می کنند.

۱۹-Artesienne