اعظم علی، وس، نیاز، شبهای برره

گروه VAS
اگر بخواهیم بدانیم که اعظم علی (Azam Ali)،
خواننده ایرانی الاصل و گرگ الیس (Greg Ellis) نوازنده پرکاشن آمریکایی، چگونه با
موسیقی رابطه برقرار کرده اند، باید به نام گروه موسیقی آنها توجه کنیم، وس (VAS)،
در لاتین به معنای رگ (Vessel) است و نامی مناسب برای موسیقیدانانی است که موسیقی
آنها را کامل کرده و بهانه زندگی آنها است.
سبک موسیقی آنها را “جهانی
دیگر” نام داده اند که خودشان آنرا چنین تعریف میکنند “موسیقیی که فراتر از تمام
مرزهای فرهنگی و جغرافیایی است”.

گرگ الیس و اعظم علی در سال ۱۹۹۵ و در یک
کنسرت استادان موسیقی جاجوکا (Jajouka ، یک گروه موسیقی از دهکده ای در شمال مراکش
که به اجرای موسیقی سنتی و باستانی خود پرداخته اند) آشنا شدند و در گردهمایی بعد
از کنسرت، زمانی که از موسیقی دانان حاضر در مجلس خواسته شد قطعه ای را اجرا کنند،
این دو برای اولین بار موسیقی یکدیگر را شنیدند. آنها بلافاصله متوجه شدند که
دیدگاه مشابهی دارند و درست از فردای همانروز به کار با یکدیگر پرداختند. گروه
موسیقی وس متولد شده بود.

In the
Shadow of Life

در مدت یک سال آنها موفق شدند قراردادی با کمپانی
نارادا (Narada) امضا کنند و در سالهای بعد، پنج آلبوم منتشر کنند که سه تای آن به
نامهای (Sunyata (1997)، Offerings (1998 و (In The Garden Of Souls (2000 کار
گروهی وس و دو آلبوم به نامهای Kala Rupa اثر گرگ الیس (محصول سال ۲۰۰۱) و Portals
of Grace اثر اعظم علی (محصول سال ۲۰۰۲) سولو بود. این آثار تحسین منتقدان و موفقیت
فراوان این دو را، چه به عنوان یک گروه و چه به تنهایی، به دنبال داشت.

آلبوم چهارم آنها که Feast of Silence نام دارد، در سال ۲۰۰۴ منتشر شد. این
آلبوم اولین اثر وس پس از سه سال وقفه بود، پس از اینکه آنها بیشتر اوقات خود را در
سالهای ۲۰۰۲-۲۰۰۱ برای ضبط آلبومهای سولو و همچنین برگزاری تورهایی مفصل با میکی
هارت (Mickey Hart)، نوازنده انواع سازهای کوبه ای و طبالهای کودو تایکو (Kodo
Taiko) افسانه ای ژاپنی، صرف کردند.

آنها همچنین تجربیات تازه ای در کار با
هنرمندان متفاوت و منحصر به فردی چون بک (Beck)، سرژ تنکیان (Serj Tankian) از گروه
System of a Down، بیلی آیدول (Billy Idol) و جون راکتور (Juno Reactor) به دست
آوردند و همچنین با آهنگسازانی چون تایلر بیتس (Tyler Bates) و گرایم رول (Graeme
Revell) کار کردند و آوای آنها را میتوان در فیلمهایی چون ماتریکس (Matrix) دو و
سه، Tomb Raider و Fight Club و همچنین سریالهای تلویزیونی Alias و The Agency
شنید.

اعظم علی
اعظم علی در ایران متولد شده است و از سن
چهار سالگی در هندوستان رشد و تحصیل نموده، فرهنگ و موسیقی غنی این شبه قاره را در
مدت این دوران به خوبی جذب کرده است.

اعظم در سال ۱۹۸۵ به لوس آنجلس
رفت و به زودی زیر نظر استاد منوچهر صادقی، به نواختن سنتور پرداخت. این فعالیتها
در راه آموختن موسیقی، به کشف صدای آوازیش منجر شد و او در خواندن، به آزادی و
خلاقیتی دست یافت که راه ارتباطی او و نابترین شیوه بیان درونیاتش، شد.

اعظم علی به یادگیری صحیح چندین سبک و سنت خوانندگی – از جمله موسیقی
کلاسیک غربی، اروپای شرقی و هندی – پرداخت زیرا منتهای آرزوی او نمایش کامل
قابلیتهای صدای انسان بود و او میخواست تا جایی که امکان دارد، انواع سبکها را
بیاموزد. در نهایت وی توانست شیوه ای برای نوشتن ترانه های خود بیابد که تحت تاثیر
آوازهای هندی، خاور میانه، بلغاری و اروپای غربی و بیش از هر چیز ترانه های فولکلور
فارسی و غزلهای هندی بود.

در ابتدا او موسیقی را برای اشعار سروده خودش
میسازد و سپس با رعایت کامل قواعد آوازی، میخواند و برای دست یابی به زبانی جهانی،
تا جایی که ممکن است از صدای خود مانند یک ساز استفاده میکند و به کمک آن تمام
مرزهای بشری را پشت سر میگذارد.

گرگ الیس
گرگ الیس در لوس گاتوس (Los Gatos) ایالت
کالیفرنیا متولد شد و از زمانی که به یاد دارد، غرق در موسیقی شهرهای حاشیه خلیج
کالیفرنیا بوده است که طیف وسیعی را، از فستیوال جاز مونتری (Monterey) تا موسیقی
قومی سانتا کروز Santa Cruz و صحنه پر تنوع موسیقی سان فرانسیسکو را دربر میگرفته
است.

او با جذب این سبکهای گوناگون، در سن ۹ سالگی با نواختن ترومپت
وارد دنیای موسیقی میشود و با دریافت یک ست درامز در سن ۱۲ سالگی، نواختن درامز به
بزرگترین اشتیاق او مبدل میشود. گرگ نواختن درامز را به کمک همنوازی کردن با
نوارهای موسیقی مورد علاقه اش می آموزد.

او در سال ۱۹۸۴ به لوس آنجلس نقل
مکان میکند و ده سال با گروههای مختلف مینوازد، صفحه ضبط میکند و به سفر میرود. او
در این مدت به جمع آوری سازهای کوبه ای از کشورهای مختلف جهان میپردازد. آشنا شدن
با شیوه نواختن این سازها، موجب میشود که گرگ به قابلیتهای ملودیک و آهنگین آنها
نیز بسیار علاقمند شود.

سرانجام گرگ موفق میشود استودیوی شخصی خود را به
وجود بیاورد و کار آهنگسازی و همچنین تهیه موسیقی فیلم و تلویزیون را ادامه دهد. او
اعتقاد دارد که موسیقی باید به صورت واقعی و زنده ضبط شود و از حقه های استودیویی
مانند تدوین و تکرار ماشینی ترجیع بندها، استفاده نمیکند. او اعتقاد دارد که تنها
به این ترتیب میتواند به روح صمیمانه و واقعی موسیقیی دست یابد. این شیوه برخورد با
موسیقی، پایه و اساس کار او در گروه وس است.

گروه نیاز
اعظم علی در حال حاضر به اتفاق رامین
ترکیان نوازنده گروه Axiom of Choice، گروهی تشکیل داده اند تا با ساختن موسیقیی که
خودشان آنرا “موسیقی جهانی برای قرن بیست و یکم” نام نهاده اند، به هدف خود که
شکستن مرزهای زبانی و فرهنگی است، دست یابند.

این گروه که “نیاز” نام
دارد موفق شد در اولین آلبوم خود به همین نام، با موسیقی منحصر به فرد خود، به
بهترین شکلی ترکیبی از موسیقی سنتی جهان و موسیقی الکترونیک را به وجود بیاورند.

ترکیان میگوید: “ما میخواستیم موسیقیی را به وجود آوریم که هم برای جوامعی
که موسیقیشان الهام بخش این آلبوم بوده است- فارسی، ترکی و هندی- قابل درک باشد و
هم برای مخاطبین دیگر.”

” ما امیدواریم که این موسیقی از مرزها عبور کند.
موسیقی سنتی ما با سازهای آکوستیک است که محصول آن یک موسیقی خودمانی و با حسی
درونگرایانه است. ما برای این آلبوم به دنبال چیزی برون گرایانه تر بودیم و باید
مسیر تازه ای را امتحان میکردیم.”

نهان ، از
کارهای گروه نیاز

آنها با این هدف، از کارمن ریتزو (Carmen Rizzo
کاندید دو جایزه گرمی) دعوت کردند تا با نظریات ممتاز خود به گروه بپیوندد. ریتزو
میگوید :” ما به دنبال چیزی بودیم که هم باب روز باشد و هم به هر دو موسیقی بومی و
الکترونیکی احترام بگذارد. اعظم و رامین از هنری زمینی تر برخوردارند و من بیشتر در
حال و هوای موسیقی مدرن هستم.”

به گفته اعظم علی “این آلبوم وسعت مخاطب
بیشتری از کارهای قبلی من و رامین دارد، ما واقعا میخواستیم اثری مستحکم و قابل لمس
به وجود بیاوریم. هرچند که این کار، موسیقی رقص است و برای خوشی و سرگرمی است، اما
هنوز در اعماق آن غذای روح هم پیدا میشود.”

اغلب اشعار فارسی این آلبوم
متعلق به شاعر و عارف قرن سیزدهم، مولانا جلال الدین رومی است. اعظم از وجود
آلبومهایشان در ایران بسیار خوشحال است و میگوید “هر چند آلبومهای تکی من و رامین
برای فروش در ایران پخش نشده بود، اما دوستانی که در رفت و آمد به ایران هستند به
ما گفته اند که آلبومهایمان را در منزل دوستان و اقوام خود دیده اند. ما از اینکه
توانسته ایم چنین ارتباطی را ایجاد کنیم، بسیار خوشحال و مفتخریم.”

شبهای برره
موسیقی فیلم همواره از جمله عوامل بسیار
مهمی است که در موفقیت یک فیلم می تواند موثر باشد و بدون شک یکی از دلایل موفقیت
سریال تلویزیونی شبهای برره، ترانه ای است که بعنوان موسیقی تیتراژ اول این سریال
انتخاب و اجرا شده است. حتی به جرات می توان گفت که در هفته های اول هنگامی که
سریال در حال بدست آوردن مسیر اصلی خود بود و پیش از آنکه جایگاه هم اکنون خود را
میان مردم پیدا کند، این موسیقی توانسته بود توجه بسیاری از علاقمندان را به خود
جلب کند.

زیبایی و دلنشینی موسیقی تیتراژ سریال را می توان از آن
ترانه محلی خراسانی دانست که با سبک خاص خوانندگی و تنظیم جدید (حالت تعدیل یافته
شور و دشتی)، زیبایی انکار ناپذیری را به ترانه داده است؛ بطوری که حتی بدون توجه
به سریال شبهای برره این ترانه را می تواند یک کار موفق موسیقی مردمی دانست.

اما نکته جالبی که به آن برخورد کردیم، شباهت بسیار زیاد تنظیم و سازبندی
این ترانه سریال شبهای برره با یکی از اجراهای گروه نیاز بود؛ که خوب یا بد ما را
برآن داشت تا راجع به گروه نیاز نوشته ای تهیه کنیم. به قسمتی از یکی دیگر از
کارهای گروه نیاز با نام Hunt (شکار) که در ماه April سال ۲۰۰۵ تهیه شده است ، گوش
کنید.

قسمتی از
ابتدای ترانه شکار، Hunt از گروه نیاز

قسمتی از
انتهای ترانه شکار، Hunt از گروه نیاز

در اینجا می توانید موسیقی
تیتراژ سریال طنز “شبهای برره” را با صدای مهران مدیری و موسیقی بهرام دهقانیار
بشنوید و آنرا با اجرای گروه “نیاز” مقایسه کنید :

موسیقی تیتراژ شبهای برره