در ادامه ی مقاله ی وضعیت بانوان رهبر معاصر چاپ شده در شماره ی دی ماه زنان موسیقی، مقاله ی زیر را می خوانیم که گزارشی است از پژوهشی که در حدود یک سال پیش درباره ی واکنش ها به آثار رهبری شده توسط زنان و مردان می پردازد.
پژوهش های جدید نشان می دهد که وقتی به مخاطبان گفته می شود که رهبر ارکستر یک زن است، آنها موسیقی سمفونیک را به گونه ای دیگر قضاوت می کنند.
عامل های زیادی بر واکنش طرفداران موسیقی کلاسیک به یک اثر ضبط شده تأثیر می گذارند: قدرت بیان آهنگساز، ویرتوزیته ی موزیسین و ظاهرا جنسیت رهبر.
ولری فولکز پژوهشگری از دانشکده ی اقتصاد مارشال دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و ششی ماتا پژوهشگری از دانشگاه ایالت اوهایو ثابت کرده اند که کلیشه های جنسیتی، واکنش ما را به اجراهای ارکسترال شکل می دهند. البته بر اساس گزارش آنها این تأثیرات پایدار نیستند و در مورد بانوان رهبری همچون مارین آلسوپ نیز الزاما منفی نیستند.
این دو پژوهشگر در گزارش خود که در ژورنال روانشناسی مصرف کننده چاپ شده است نوشته اند که «مردم عقاید سرسختانه ای درباره ی تفاوت های زنان و مردان دارند که روی قضاوت آنها درباره ی اثری خلق شده، تاثیر می گذارد.» این دو پژوهشگر تصمیم می گیرند با سه آزمایش دریابند که آیا قضاوت شنوندگان از یک اجرای خاص در صورتی که بدانند رهبر آن زن بوده یا مرد، فرق می کند یا نه.
در نخستین آزمایش ۴۱۳ دانشجوی لیسانس – از رشته ی اقتصاد که اکثرا علاقه ی زیادی به موسیقی کلاسیک نداشتند– شرکت کردند. آنها در آغاز خبر کوتاهی را درباره ی انتصاب مدیر موسیقی جدید در ارکستر سمفونیک بالتیمور خواندند. نیمی از آنها خبر صحیح را خواندند که مربوط به بانوی رهبر، مارین آلسوپ، بود؛ نیم دیگر نیز خبر دست کاری شده را خواندند که در آن رهبر یک مرد و فردی به نام مارون آلسوپ بود.
نیمی از اعضای هر گروه گزارش های مثبتی را درباره ی رهبر خواندند. آنچه که بقیه خواندند واکنش های مختلفی به این خبر بود که مخالفت اعضای ارکستر را -که از این انتخاب ناامید شده بودند- نیز در بر می گرفت.
سپس شرکت کنندگان به گزیده ای از سمفونی یک برامس توسط آلسوپ گوش دادند. آنها می بایست کیفیت کلی اثر و میزان نمایان بودن کیفیت های مردانه مانند «قدرت» و «تکان دهندگی» و کیفیت های زنانه مانند «وقار» و «جذابیت» را قضاوت کنند.
آن دسته از افراد که واکنش های مختلف را که در آن مهارت رهبر زیر سوال رفته بود خواندند، ظاهرا به راحتی تحت تأثیر کلیشه های جنسیتی قرار گرفته بودند. شرکت کنندگانی که به آنها (به درستی) گفته شده بود که رهبر ارکستر زن است، معتقد بودند که اجرا کمتر قوی، ظریف تر و «با کیفتی کمتر» بود تا کسانی که فکر می کردند که رهبر ارکستر مرد است.
۱ نظر