گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

آشنایی با موسیقی فیلم – ۱


Film Score موسیقی ای است که هنگام پخش فیلم به همراه دیالوگ های آن پخش می شود. این موسیقی که مخصوص فیلم تهیه یا تنظیم می شود به منظور کمک به دیگر عوامل بصری و شنوایی – افکتهای صوتی – برای بالا بردن توان بیان احساسات مختلف در فیلم استفاده می شود.

موسیقی یک فیلم با توجه به کیفیت و بودجه ای که در نظر گرفته شده است، ممکن است توسط یک ساز ساده مانند گیتار، پیانو یا یک سیسنتی سایزر تهیه شود و یا ممکن است ارکستر بزرگی که حتی شامل

گروه کر باشد مسئولیت اجرای موسیقی فیلم را بر عهده بگیرد. ارکستری که موسیقی فیلم را اجرا می کند ممکن است یک ارکستر معمولی استودیویی باشد و یا در موارد خاص از یک ارکستر بزرگ و مشهور – مانند سمفونیک لندن – استفاده شود.

بدیهی است فیلم ها و کارتونهای معمولی تلویزیونی، بازیهای کامپیوتری، سریال های کوچک و … بودجه استفاده از این چنین ارکسترهایی را ندارند، لذا عمومآ برای تهیه موسیقی آنها از ارکسترهای کوچک استفاده می شود.

پاپ یا ارکسترال
موسیقی بسیاری از فیلم های معمولی حالت پاپ دارند، اما چنانچه کارگردان بودجه کافی در اختیار داشته باشند بدون شک از ارکستر برای تهیه موسیقی فیلم استفاده خواهند کرد، چرا که یک موسیقی ارکسترال توانایی بیشتری برای نشستن و انطباق روی فیلم را دارد و برعکس از آنجایی که المان اصلی موسیقی پاپ ریتم است، لذا این سبک موسیقی انعطاف پذیری کمی برای انطباق با فیلم دارد.

از تطبیق موسیقی با فیلم …
پس از ساخت فیلم و قبل از آنکه فیلم بصورت نهایی تدوین شود، آهنگساز به اتفاق کارگردان فیلم را نگاه می کنند و در مورد موسیقی قسمتهای مختلف فیلم با یکدیگر صحبت می کنند. کارگردان احساسات

مختلفی را که در صحنه های مختلف باید تقویت شود را برای آهنگساز بازگو می کند.

ممکن است کارگردان ایده های موسیقی خود را نیز در این موارد بیان کند و یا حتی از موسیقی های دیگری که بنظر او می تواند مفید باشد استفاده کرده، پیشنهادی برای صحنه های مختلف ارائه کند؛ هرچند اغلب آهنگسازان فیلم از این کار کارگردانان بشدت ناراحت می شوند. آنها معتقد هستند با اینکار احساسات و ذهنیت کارگردان و دیگر دست اندرکاران تهیه فیلم با این موسیقی خو می گیرد و توان پذیرش موسیقی جدید در آنها کاهش می دهد.

بعنوان مثال جورج لوکاس از سوئیت سیارات اثر گوستاو هولتس (Gustav Holts آهنگساز کلاسیک انگلیسی ۱۸۷۴-۱۹۳۴) برای تهیه موسیقی اولیه روی فیلم “جنگ ستارگان اپیزود چهار”

استفاده کرد تا بتواند نیاز خود به موسیقی مورد نظرش را بهتر به آهنگساز بیان کند.

این موضوع باعث شد تا جورج لوکاس چند بار موسیقی ای که جان ویلیامز برای فیلم تهیه کرده بود را رد کند تا هنگامی که در نهایت موسیقی به کار هولتس شباهت زیادی پیدا کرد. چنین ماجرایی بیتشر در رابطه با کارگردانان بزرگ دیده می شود که از آن جمله می توان به تهیه موسیقی فیلم “ادیسه فضایی” (استنلی کوبریک) نیز اشاره کرد.

… تا تطبیق فیلم با موسیقی
نسخه ای از فیلم به آهنگساز داده می شود و او شروع بکار می کند. تهیه موسیقی ممکن است در نهایت باعث شود که در فیلم تغییراتی صورت بگیرد و اصلاحاتی نیز انجام شود. بعنوان کارهایی که عمومآ به

فیلیپ گلس (Philip Glass) برای تهیه موسیقی فیلم سپرده می شود دارای چنین ویژگی ای هستند و اغلب لازم است تا برای انطباق بهتر فیلم و موسیقی قسمتهایی از فیلم بارها ویرایش و تدوین شوند.

این موضوع تحت شرایط خاص می تواند بسیار پیچیده تر هم شود. ممکن است آهنگساز تم یا موسیقی زیبایی را از قبل داشته باشد و بخواهد از آن برای فیلم استفاده کند. تحت این شرایط فیلمساز مجبور می

شود فیلم خود را علاوه بر ویرایش حتی تغییر نیز بدهد و آنرا با فراز و نشیب های موسیقی منطبق سازد. مثال واضح آن، تغییراتی است که در انتهای فیلم “خوب بد زشت” پس از ارائه موسیقی توسط انیو موریکونه (Ennio Morricone) بوجود آمد.

اغلب موسیقی های این آهنگساز (انیو موریکونه) آنقدر قوی، زیبا و پر احساس هستند که فیلمساز خود را موظف می داند در مواردی فیلم را بر اساس موسیقی تنظیم نماید. از دیگر کارهای موریکونه که چنین تغییراتی را در فیلم موجب شد می توان به “روزی روزگاری در غرب” و “روزی روزگاری در آمریکا” اشاره کرد که باعث شد تا بسیاری از صحنه ها مجددآ فیلم برداری شوند.

مثال دیگری که در آن کارگردان محبور به ایجاد تغییرات در صحنه شده است، قسمتی از صحنه مشهور پرواز ET در فیلم ساخته استفان اسپیلبرگ است. موسیقی تهیه شده توست جان ویلیامز آنقدر زیبا بود که

اسپیلبرگ با موافقت کامل صحنه را باز سازی کرد.

filmmusicsociety.org, answers.com
کاوه رهنما

کاوه رهنما

متولد ۱۳۴۶ تهران
لیسانس الکترونیک
نوازنده پیانو، پژوهشگر موسیقی

دیدگاه ها ۹۵

بیشتر بحث شده است