علی فراهانی
«نغمات وصداهایی در سکوت یخ زده»
آلبوم منفی ۴۷ درجه اثر تازه‌ای از اردوان کامکار، آهنگساز و نوازنده برجسته سنتور، به تازگی از طریق پلتفرم فیدیبو منتشر شده ودر دسترس علاقمندان موسیقی ایرانی قرار گرفته است. این آلبوم شامل قطعاتی به نام های قندیل، باران، حیران، شوق و ضربه آخر با تکنیک های سنتور نوازی معاصر است که همایون نصیری نیز در این آلبوم با نوازندگی دقیق پرکاشن اجرای قطعات را همراهی نموده و فضای ریتمیک آثار راغنا بخشیده است. این مقاله، تحلیلی تخصصی و فنی با تمرکز بر جزئیات نوازندگی اردوان کامکار است.
«قندیل»
قطعه قندیل با فضایی سردو مینی مالیستی آغاز می شود؛ از ابتدای قطعه، مضراب ها با ریزهای کوتاه همراه با آرپژها و تاکیدهای متناوب روی نت های بم شکل می گیرند. اردوان کامکار از مضراب های نرم وگاهی مضراب های قدرت مند تر و درعین حال جملات کوتاه استفاده می‌کند تا بافت صوتی را متنوع کند.
اشاره به برخی از موتیف ها و تم های آشنای موسیقی دستگاهی و واریاسیون هایی از آواز بیات اصفهان در فضایی آشنا شکل گرفته وبار دیگر با اشاره به تم آغازین چون ترجیع بندی شنونده را به تم اولیه ارجاع می دهد. ولی در ادامه، قطعه از فضای موسیقی دستگاهی فاصله می گیرد.
در برخی از بخش ها سیم های بم سنتور باصدایی مات و خش دار نواخته می شود تا حس سردی تقویت شود در حالی که بخش های دیگر با استفاده از سیم های زنگ دار سفید و پشت خرک درخشش خاصی به جمله بندی ها می دهند.
یکی از ویژگی های شاخص قطعه استفاده از الگوهای ریتمیک چندلایه است.
متر شکنی و سکوت‌های معنادار
اردوان کامکار در این قطعه با استفاده از سکوت های سنجیده بین جمله ها فضا را تکه تکه می‌کند واز این طریق ذهن شنونده را به لایه های درونی موسیقی هدایت می‌کند سکوت‌های سنجیده بین جمله ها فضای موسیقی را به بخش‌های مختلف تبدیل می‌کند.
سکوتها در قطعه نقشی تاثیر گذاردارند، بخش های مختلف این قطعه به صورتی آوازی و سیال وارد روایت می شوند و گویی حالت بداهه پردازانه دارند اما دربخش هایی دیگر حالت موزون پیدا کرده و بار دیگر به حالتی آزاد و آواز گونه باز می گردد.
بخش‌هایی از قطعه کاملا آزاد هستند و گویی حالت بداهه پردازی دارند اما به سرعت به ضربی های ساختارمند باز می‌گردند این بازی میان متر آزاد و ریتم منظم یکی از تمهیدات هوشمندانه برای القای عدم قطعیت درفضاست.
مضراب پراکنی های خاص که در آن با نوعی از کنترل شده گی، مضراب ها را درسطح سنتوربصورت پراکنده اجرا می کند تا صدایی غیر متقارن پاره پاره و شبیه شکستن صدای یخ ایجاد کند، این بخش ها نه تنها فنی بلکه شدیدا تصویر ساز هستند.
رنگ صوتی و دینامیک
دراین قطعه رنگ صوتی بسیار متنوع است. استفاده از مضرابهایی با چوبی احتمالاسبک تر و نرم تر وتغییر مکان خوردن مضراب بر روی سیم و کنترل دینامیکی از جمله نکات برجسته است.
۱ نظر