حسین دهلوی

اگرچه مجله موزیک ایران از نظر وظیفه ای که دارد به منظور پیشرفت موسیقی ملی و حفظ بی‌طرفی کامل مقالات رسیده ای را که تا اندازه ای قابل بحث و دقت باشد چاپ و منتشر می‌نماید ولی این از وظایف نویسندگان است که از حد اعتدال خارج نشده و موافقت نفرمایند که جلو بردن و توسعه دادن این هنر ملی پایه اش بر روی از بین رفتن تمام کارهای گذشتگان و اساتید فن که خود آنها هم موافق با پیشرفت موسیقی ایران می‌باشند قرار گیرد و تازه پس از زحماتی که کشیده اند، به این طریق ملال خاطرشان فراهم شود.

اگر آواز های ما هر چقدر هم که بی قاعده و بی اساس باشد، باز هم روی اصولی است و بهترین دلیل آن این است که ما بتوانیم مثلا آواز شور را از ماهور و یا سه گاه را از دشتی و غیره تشخیص بدهیم و حتی بین گوشه های کوچکِ آن ها هم فرق بگذاریم و زیر و بم آن ها را خوب بسنجیم ولی اگر راجع به آزادی عمل آن در موقع نواختن حرفی است، این سنتی بود که از قدیم باقی مانده و همین یکی از نکاتی است که بین موسیقی ما و موسیقی غرب فرق می گذارد.

به هر ترتیب باید به این نکته توجه داشت که موسیقی ما با موسیقی غرب آنقدر فرق دارد که نبودن ضرب در این میان یک نکته بسیار کوچک است چه بسا آهنگ های موزونی داریم که تازه همه آن ها با وجود داشتن ضرب باز هم از موسیقی غزب کاملا متمایز می باشند.

نوشته ای که پیش رو دارید، یکی از اولین نوشته های حسین دهلوی است که در شماره سوم مجله مجله موزیک در مرداد ماه سال ۱۳۳۳ در پاسخ به نوشته ای با عنوان «بیائید موزیک خود را دنیا پسند نمائیم» (لزوم تشکیل کرهای ملی)» به قلم شخصی گمنام به نام د.نعیم‌پور به انتشار رسیده است. در این نوشته حسین دهلوی که یک سال است با ساخت قطعه «سبکبال» برای ارکستر، فعالیت جدی آهنگسازی خود را شروع کرده، پاسخی به این نوشته می‌دهد که نشاندهنده ذهنیت او در مورد موسیقی «ملی» و «بین المللی» است. دهلوی در این مقاله (یا نامه سرگشاده) در واقع مسائلی که در مقاله «د.نعیم‌پور» مطرح شده را پاسخ داده است و به همین دلیل موضوعات پراکنده زیادی در نامه دهلوی دیده می‌شود که گستردگی موضوعات و مخصوصا تایپ بد کیفیت آن در مجله موزیک، موجب شده که انتقال مفهوم آن کمی دشوارتر از دیگر نوشته های حسین دهلوی باشد. این نامه را با هم می‌خوانیم: