محمدعلی مزینانیان

 با بررسی‌های به عمل آمده در این تحقیق، با ذکر نکات مشترک در ویژگی‌ها، نقاط ضعف و همچنین نقاط مشترک و متد آموزشی، کارگان‌های بیان شده می‌توان چنین به نتیجه رسید که با انتخاب کارگان حسین علیزاده برای آموزش سه‌تار به دلیل طبقه‌بندی متفکرانه و بی‌عیب، آن‌هم در بخش‌های تئوری موسیقی، ازجمله آموزش ریتم با استفاده از اتانین و تبدیل آنها به نت، ضمن ارج نهادن به ارزش‌های روش پیشینیان در تاریخ موسیقی ایران زمین، و همچنین در بخش‌های عملی نیز از نحوۀ بدست گرفتن ساز تا مضراب‌زدن و ترتیب برنامه‌ریزی شده و قدم به قدم تمرینات برای بالا بردن سطح درک ریتم و اجرای عملی آن بر روی ساز، هنرجویان می‌توانند با تکنیک‌های پیشرفته‌تر و طبقه‌بندی شده، در نوازندگی سه‌تار از سطح مبتدی به سطح متوسط ارتقاء پیدا کنند، و به هدف اصلی این متد آموزشی، برای اجرای ردیف دستگاهی و قطعه‌نوازی موسیقی کلاسیک ایرانی، به گونه‌ای، تبحر یابند که اجرای ردیف و قطعات ایرانی برای شنونده و مخاطب آنها نیز زیبا، دلنشین و شنیدنی‌تر باشد و آمادگی لازم برای رسیدن به سطح عالی را پیدا کنند.

۱- در بیشتر تمرینات کتاب اول و دوم از قطعات زیادی (گوشه‌های ردیف) فاقد میزان بندی معمول مانند (درآمد ماهور و…) استفاده شده که در درک هنرجوی مبتدی برای قطعات دارای میزان بندی معمول مشکلاتی ایجاد می‌شود (به دلیل عدم درک رابطه زمانی در کشش‌ها به صورت نصف یا دو برابر)  که بهتر بود این قطعات پس از تدریس قطعات دارای میزان‌بندی معمول در قسمتی جداگانه آورده می‌شد.

 جلال ذوالفنون نخستین فردی بوده‌ که در سال ۱۳۶۹ کتاب آموزشی ویژه سه‌تار را به رشته تحریر در آورده و این کار وی در خور تقدیر می‌باشد. بهداد بابایی نوازندۀ سه‌تار درباره تألیفات ارزشمند ذوالفنون گفته است: «تا قبل از استاد جلال ذوالفنون کتاب‌های اول و دوم آموزش تار و سه‌تاری که مرحوم خالقی تألیف کرده بود، برای هر دو ساز به کار می‌رفت، اما زنده یاد ذوالفنون با تعمقی که در فضای سه‌تار نوازی داشت و دانش و تجربه ای که در این زمینه کسب کرده بود به این صرافت افتاد که کتاب و تمرینات و قطعات خاصی را برای ساز سه‌تار تدوین و به هنرآموزان ارائه کند و به همین دلیل کتاب-های آموزشی سه‌تار او فارغ از داوری و مقایسه‌اش با قطعاتی که مرحوم خالقی انتخاب کرد، توانست ضمن این که فضای تخصصی سه‌تارنوازی را گسترش دهد، عاملی شد تا افراد بیشتری به سمت این ساز کشیده شوند چراکه او سعی کرد قطعاتی را از دل موسیقی ردیفی و ضربی‌ها و پیش‌درآمدها و حتی برخی قطعات الهام گرفته از موسیقی نواحی ایران انتخاب کند که با ذائقه یک هنرآموز مبتدی هم‌خوانی داشت و آسانی اجرای این قطعات شوق و کشش به سمت این ساز را برای نوآموزان بیشتر کرد». (برگرفته از خبرگزاری ایرنا)

 جلال ذوالفنون نخستین فردی بوده‌ که در سال ۱۳۶۹ کتاب آموزشی ویژه سه‌تار را به رشته تحریر در آورده و این کار وی در خور تقدیر می‌باشد. بهداد بابایی نوازندۀ سه‌تار درباره تألیفات ارزشمند ذوالفنون گفته است: «تا قبل از استاد جلال ذوالفنون کتاب‌های اول و دوم آموزش تار و سه‌تاری که مرحوم خالقی تألیف کرده بود، برای هر دو ساز به کار می‌رفت، اما زنده یاد ذوالفنون با تعمقی که در فضای سه‌تار نوازی داشت و دانش و تجربه ای که در این زمینه کسب کرده بود به این صرافت افتاد که کتاب و تمرینات و قطعات خاصی را برای ساز سه‌تار تدوین و به هنرآموزان ارائه کند و به همین دلیل کتاب‌های آموزشی سه‌تار او فارغ از داوری و مقایسه‌اش با قطعاتی که مرحوم خالقی انتخاب کرد، توانست ضمن این که فضای تخصصی سه‌تارنوازی را گسترش دهد، عاملی شد تا افراد بیشتری به سمت این ساز کشیده شوند چراکه او سعی کرد قطعاتی را از دل موسیقی ردیفی و ضربی‌ها و پیش‌درآمدها و حتی برخی قطعات الهام گرفته از موسیقی نواحی ایران انتخاب کند که با ذائقه یک هنرآموز مبتدی هم‌خوانی داشت و آسانی اجرای این قطعات شوق و کشش به سمت این ساز را برای نوآموزان بیشتر کرد». (برگرفته از خبرگزاری ایرنا)

عدم توضیحات لازم در تغییرات مدال گوشه‌ها، برای مثال در پیش‌درآمد مقدماتی ماهور درس ۵۷ در قسمتی از قطعۀ
 مورد نظر ابتدا به گوشه دلکش (مدگردانی به دستگاه شور) رفته و سپس به دستگاه ماهور برمی‌گردد (فرود) و هیچ  توضیحی در این مورد داده نشده است.

هدف اصلی هر جامعه یا حتی یک معلم برای آموزش موسیقی‌دانان زمانی که استمرار پیدا کند دارای ابعاد گوناگون زیبایی شناسانه، علمی و تکنیکی خواهد شد. همچنین در درون خود اصول و اهداف کوچک‌تری را بوجود می‌آورد که به کل این اصول و اهداف مکتب گفته می‌شود. تردیدی نیست که مکتب آموزش در موسیقی در هر جامه‌ای متاثر از دیدگاه فرهنگی آن جامعه نسبت به موسیقی خواهد بود و حتی جوامعی که برای مدتی یک مکتب آموزشی را وارد کرده اند با گذشت زمان دارای مکتب بومی‌ شده اند موفقیت هر مکتب آموزشی می‌تواند آن را صاحب شناسنامه کرده و به دنیا معرفی کند و عدم موفقیت آن منجر به دیده نشدن آن خواهد شد. (طهرانیان ۱۳۹۶، ۱۹ و ۲۰).