گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

شاهین مهاجری

متولد ۱۳۵۰ تهران
لیسانس زمین شناسی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴
نوازنده و محقق تمبک و میکروتونالیست

Posts by شاهین مهاجری

گام‌های هپتاتونیک؛ ساختار، نامگذاری و کدینگ (۱)

Published on ۱۷ آبان ۱۴۰۲

مقدمه گام‌های هپتاتونیک، طبق تعریف، گام‌هایی هفت نتی هستند. این گام‌ها را می‌توان در فرهنگ‌های موسیقایی مختلف و با ساختار فواصل متنوع و نام‌های گوناگون مشاهده کرد. به طور کلی می‌توان ۴۶۲ گام هپتاتونیک مختلف را شناسایی نمود. روش‌های مختلفی برای یکدست کردن نامگذاری و کدینگ انواع مختلف این گام پیشنهاد شده است. دراین نوشتار […]

موسیقی میکروتونال چیست؟ (۲)

Published on ۶ مهر ۱۴۰۲

در نگاه دوم، برخی از سیستم ‌های میکروتونال، فواصل نیم پرده و پرده خالص تری (Just) نسبت به سیستم دوازده نیم پرده ای معتدل ایجاد می کنند. این سیستم ‌های میکروتونال را اعتدال صحیح (Just Intonation) می نامند. این نوع سیستم‌‌های میکروتونال، بسیار پیچیده‌ هستند و می‌توانند به توسعه و ساخت ساز‌های جدید نیز منجر شوند.

موسیقی میکروتونال چیست؟ (۱)

Published on ۲۹ شهریور ۱۴۰۲

نوشته زیر ترجمه مطلبی است تحت عنوان “What is microtonal music?”، برگرفته از سایت موسسه “Huygens-Fokker”، که به طور خلاصه به ماهیت و چیستی موسیقی میکروتونال و ابعاد آن می پردازد. موسسه “Huygens-Fokker” که در هلند مستقر است، از سال ۲۰۰۹ و از طریق برگزاری کنسرت و کارگاه‌های آموزشی و تئوریک، به اشاعه موسیقی میکروتونال می پردازد. (شاهین مهاجری)

نگاهی مختصر به صداشناسی تمبک و تیمپانی (۵)

Published on ۲۱ شهریور ۱۴۰۲

در مورد ضخامت بدنه، نقش ارتعاش بدنه و جنس چوب بدنه در ارتعاش کلی ساز باید تحقیقات جامعی صورت گیرد. بااینحال در بین سازندگان و نوازندگان نظراتی در مورد تاثیر ضخامت بدنه و جنس چوب، مطرح می باشد. در شکل زیر، طیف صدای چوب بدنه (راست) و نفیر (چپ) مشخص است.

نگاهی مختصر به صداشناسی تمبک و تیمپانی (۳)

Published on ۶ شهریور ۱۴۰۲

ضربه بر نقاط مختلف پوست تیمپانی به دلیل توزیع انرژی متفاوت بین بعضی از مودهای ارتعاشی، باعث تغییر شکل طیف صدا و تغییر رنگ صدا می‌شود. در شکل زیر، طیف دو ضربه که در وسط پوست (c,d) و کناره پوست (a,b) ایجاد شده اند مشخص است. در ضربه وسط پوست اشکال ارتعاشی n),0) مانند (۰,۱) نقش داشته (شکل c)  و به سرعت میرا میشوند (شکل d). اما در ضربه کناره پوست اشکال ارتعاشی (m,1)  مانند (۱,۱) نش داشته (شکل a) و به تدریج میرا می‌شوند (شکل b). نقش محفظه ارتعاشی در تعیین زمان میرایی اشکال ارتعاشی مهم است.

نگاهی مختصر به صداشناسی تمبک و تیمپانی (۲)

Published on ۱۶ مرداد ۱۴۰۲

تیمپانی گونه‌ای طبل است که از کاسه بزرگی (معمولاً از جنس مس) و رویه‌ای از پوست حیوان یا پلاستیک ساخته می‌شود و آن را با کوبه های مخصوص تیمپانی می‌نوازند و معمولاً با آرایش دوتایی یا پنج تایی در کنار هم نواخته می‌شوند. این طبل برای اولین بار در قرن هفدهم همراه با ترومپت، به عنوان اولین حضور طبل در ارکستر سمفونیک شناخته می شود و در ارکسترهای سمفونیک از میانه قرن نوزدهم رایج شد. یکی از ویژگی‌های این ساز کوک‌پذیری است.

نگاهی مختصر به صداشناسی تمبک و تیمپانی (۱)

Published on ۲۳ تیر ۱۴۰۲

همه ما از شنیدن صدای تمبک لذت می‌بریم و نوازندگان این ساز با استفاده از انواع تکنیک های انگشت گذاری، سعی می‌کنند صدایی بدیع و جذاب را از این ساز بیرون بکشند. صدای تمبک در محدوده گستره شنوایی گوش انسان که از ۲۰ تا ۲۰۰۰۰ هرتز (ارتعاش در ثانیه) را درک می کند، قرار داشته و علم آکوستیک (علم صوت) می‌تواند رازهای درون صدای این ساز را به نمایش بگذارد. به کمک علم آکوستیک می‌توانیم از ماهیت ارتعاش پوست تمبک، نحوه ارتعاش هوای درون کاسه ساز، اهمیت و نقش کاسه و نفیر، علت تفاوت صدای تکنیک‌ها و نواحی مختلف پوست، ماهیت تکینک‌های گرفته و بسیاری مسائل دیگر آگاه شویم.

آیا تئوری موسیقی علم است؟ (۴)

Published on ۱۳ تیر ۱۴۰۲

افراد دیگری استدلال کرده اند که چون تئوری موسیقی ساخته دست بشراست پس علم نیست. همه می دانیم که علومی همانند زیست شناسی یا شیمی برروی موضوعات طبیعی متمرکزهستند. با این حال از آنجاییکه این انسان است که به مطالعه و کاوش علمی دراین موضوعات می پردازد، پس طبیعتا زیست شناسی و شیمی وهرعلم دیگری ازجمله موضوعات ساخته دست بشرهستند. علومی مانند ریاضیات و زبان شناسی نیز به عنوان دست آوردی بشری شناخته می شوند. این واقعیت ها به تنهایی می تواند این استدلال را ازدورخارج کنند، اما موارد بیشتری نیز جهت اشاره وجود دارد. باید دانست که همیشه مجبورهستیم تا ازعلم برای ساخت دنیایی مدرن و پیشرفته تر استفاده کنیم.

بیشتر بحث شده است