زیبایی موجز
۱۸ قطعهی بسیار کوتاه (طولانیترینشان هفت و نیم دقیقه طول دارد و اکثرشان زیر چهار) از تارنواز بس ستوده در آلبوم «مجد تار»، امروز افزون بر لذت موسیقایی دربارهی او به شنونده چه میگوید؟ بیش از هرچیز همچون یک راهنما شیوهی وی را مینمایاند (با این قید که تاریخ این نواختهها در آلبوم روشن نیست). نخست، از همان مضراب اولینِ ابوعطای کوتاه، صدادهی متمایز –که وجه تمایزش از بسیاری صداهای شناختهشدهی تار شفافیت است و دوری از هرگونه صدای اضافهی مضراب و سیم- خود را در گوش شنونده مینشاند. صدادهی ساز او بااینحال تقریبا در تمام مدت نواختن ثابت میماند؛ یک رنگ ممتاز اما نه تخته رنگی همیشه دراختیار و به کار رفته در فرم یک مجلس کوتاه نوازندگی.
دوم، هیچ چیز در نواختن او ناشنیده نمیماند (حتا نغمهای از نغمههای چند لحظه اجرای بیمضرابش در ترک دوم) همچون سخنوری که به حد وسواس شمردگی کلام سرلوحهی کارش است و هیچ واج و واژهای را جویده رد نمیکند. از میان ارکان تکنیکی تک را بیش از همه به کار میزند. خردمندانه است زیرا نقطهی قوتش است و مجد این نقطهی قوت را به گواه نواختههایش (حتا درآمد ابوعطای همین مجموعهی کوچک) میشناخته و سخت با تعادل و بهجا آن را در متن بلند نواختههایش به کار گرفته (از یاد نباید برد که کم شدن ارکانِ دیگر پارهای هم سبک و سکهی روز بود).
و سوم از سطح، ارکان تکنیکی، که بگذریم انشای موسیقی به میان میآید و جملهپردازی خود را عرضه میکند. نوع خلاقانهای از آفرینش به گوش میخورد که در آن پیوستگی و زیبایی ملودیک در کانون توجه و تمرکز نوازنده است (یکی از بهترین نمونههایش در «درآمد چهارمضراب ماهور» ترک ۳ شنیده میشود). ملودیها لزوما غافلگیرکننده یا شگفتآور نیستند اما نوعی زیبایی فشردهی خالص در خود دارند که در دوری از حواشی و شلوغی و نیز تعادل تجلی پیدا میکند.
در این نواختههای کوتاه او اغلب در مقابل ساختمان موجز ساخته شده از تکها ساختمان گستردهی برآمده از تحریرها را به تضاد میگذارد و به این ترتیب کارش را که ممکن بود زیر بار اصرار بر شمردگی کمر خم کند، متعادل و متوازن میسازد.
نویز
***
گفتگوی هارمونیک
آلبوم «مجد تار» در برگیرنده مجموعهای از آثار لطفالله مجد، نوازنده فقید تار است. این آلبوم شامل هجده قطعه در دستگاههای موسیقی ایرانی از جمله ابوعطا، شور و سهگاه است. برخی قطعات تکنوازی تار و برخی دیگر دونوازی تار و تنبک هستند. نوازندگی تنبک را امیرناصر افتتاح و حسین تهرانی به عهده داشتهاند. شرکت فرهنگی هنری چهارباغ بانگ این اثر را در سال ۱۳۹۸ منتشر کرده است.
۱ نظر