گذشتن از مرز
آنچه در شنیدار اول در طرحهای رامتین نظریجو به گوش میرسد (و نیز در نوازندگی خودش)، تاکید وافر بر دقت است و ظرافت صداگیری که به عناصری ساختاری تبدیل شدهاند. لحن و بیان موسیقایی او -که برآمده از مکتب آموزشی پایور و به گواهی کارهای تالیفیاش («در دشت» و «تصنیفهای استاد فرامرز پایور») سخت دلمشغول معلمِ معلمش است- خواه از نظر محتوا خواه از لحاظ صدادهی، میانهی راه سبکهای امروزین موسیقی/نوازندگی و میراث استاد فقید ایستاده است؛ بازیگوش و مرددِ گذشتن یا نگذشتن.
در چهار پرده یا مجلس موسیقی که بهواقع در مقام به فعل درآمدن طرح، باید کار مشترک رامتین نظریجو و یاسمین شاهحسینی قلمدادشان کرد، همزمان بیان تهنشینشدهی قطعات کارگانی شناختهشده را میبینیم که با نتایج موسیقاییشان، در یک محور تاریخی رویاگونِ واپیچیده همزمان شدهاند.
بازی وسواسگونه با عناصر خرد ساختاری مخصوصا شدتوری (دینامیک) برای نمونه در انگارههای شوشتری در «درویش» یا نسبت صدا و سکوت در «چشمانتظار» و «قراول»، از لحاظ موسیقایی مربوط به یک سبک و دوره است و منطق ملودیک بعضی از جملهها (مثلا آن لحظههایی که در دوئت میانهی «درویش»، جملهها هر از گاهی به سوی «فانوس» پایور خیز برمیدارند) مربوط به سبک و دورهی دیگری که از قضا از لحاظ تاریخی رابطهی تحولی با یکدیگر داشتهاند.
همچنین است گاهی رابطهی الگوهای مضرابی و متر/ریتم با باقی عناصر موسیقایی موجود در هر بخش (برای نمونه سنجش هشت ضربی اواسط «چشمانتظار» با تنظیم و تفسیر تصنیف «گریه کن»ِ عارف در انتهای همان پرده بسیار گویاست). و نیز بهرهگیری از رنگآمیزی در شروع ناقوسمانند «از آنسوی» به نسبت جملات بلافاصله بعد از آن دو ضربه.
اینگونه ترکیب عناصر از زبانهای مختلف موسیقایی خواه به یاری آموزشهای چندگانه باشد یا به صرف زندگی در فضای چندین سبکی/سلیقهای امروز و دسترسی به منابع شنیداری گوناگون، دیگر امر نوبرانهای نیست. بسیار مثال از انواع و اقسام آن میتوان آورد. آنچه آن را ممکن است شایان توجه کند، تعادلی است که عناصر چندسبکی در کار یک یا چند موسیقیدان ممکن است بیابد. آنچنان تعادلی که دیگر نتوان عناصر همنشینشده را در آن به راحتی بازشناخت و از هم جدا کرد؛ یعنی رسیدن به سطح ترکیب.
***
گفتگوی هارمونیک
«از آن سوی» اثری است از رامتین نظری جو با همکاری یاسمین شاه حسینی. این اثر در چهار بخش ارائه شده و بخشها از یکدیگر استقلال دارند. در دو قسمت سنتور با عود همراهی شده و در دو قسمت آخر سنتور سولو میشنویم. برای هر کدام از بخش ها مایهی متفاوتی انتخاب شده و خط داستانی و تاثیر حسی یک رمان معاصر ایرانی دستمایه نغمهپردازی بوده است. نشر موسیقی نوفه این آلبوم را در سال ۱۳۹۷ روانه بازار موسیقی کرده است.
۱ نظر