مروری بر آلبوم «گفتاگوی»

منظومه‌ای از آهنگسازان

انتشار مجموعه آثار چندین آهنگساز در روزگار ما و مخصوصا در حوزه‌ی آنچه اصطلاحا موسیقی معاصر یا نو خوانده می‌شود، امر مرسومی است. همین امر مرسوم، فارغ از همه‌ی ارزش‌های دیگری که قطعات جمع‌شده در یک آلبوم ممکن است داشته باشند، به خودی خود ارزشمند است چون منظومه‌ای از تفکر خلاقانه‌ی چندین آهنگساز را پیش چشم و گوش مخاطب می‌گذارد. این درست وضعیت آلبوم گفتاگوی است؛ منظومه‌ای از آثار سه نسل از آهنگسازان معاصر ایران با نوازندگی گلریز و ژابیز زربخش.

دو آهنگساز به دلیل تفاوت‌ها پیش از بقیه به چشم می‌آیند. نخست بزرگِ منظومه، بهزاد رنجبران با «رقص زندگی» و مهارتش در نوشتن برای این ترکیب نمایان است. او گرچه یکی از قطعات پیشین‌اش برای ویولن و کنترباس‌ را برای این ترکیب تنظیم مجدد کرده است اما مثل همیشه تسلط فنی‌اش گوش‌نواز است. سپس آهنگساز دیگری دیده می‌شود از نسل سوم؛ امین هنرمند به سبب تفاوت بسیار زیاد رویکردش به مصالح موسیقی و اتمسفر کلی موسیقی با بقیه‌ی آهنگسازان مجموعه (تا حد جداافتادگی). از او پیش از این نیز این گونه سونات‌ها با همین نگاه نسبت به ریتم دیده شده است. و البته این قطعه‌اش مضاف بر تکرار رویه یک غایب بزرگ دارد که همان تم‌های شناخته‌شده باشد.

پس از این دو، چشم متوجه آهنگسازی از نسل دوم آلبوم می‌شود؛ کیاوش صاحب‌نسق و دغدغه‌ی همیشگی زمان و این بار تحرک زیراییِ پیچیده در بستر آن که در دل «محور بی‌سایه» خوش نشسته است. بعد کم و بیش از همین نسل کارن کیهانی و جهان وهم‌انگیز ملودی‌آمیزاش و علیرضا فرهنگ با ملودی‌هایی که هر لحظه در رنگین‌کمان رنگ‌ها فرومی‌پاشند و ناپدید می‌شوند و باز از نو شکل می‌گیرند.

به همان اندازه که قطعات آهنگسازان باتجربه‌تر یا بیشتر شنیده‌شده (ولو در مواردی تنها به سبب انتشار آثارِ بیشتر در ایران) به این منظومه رنگی از آشنایی می‌زند قطعات آهنگسازان کمتر شنیده‌شده‌ای (دست‌کم در ضبط‌ها) مثل مهدی خیامی و ارشیا صمصامی‌نیا هم (شاید به روال تعادل) به آن مجموعه رنگ و بویی از تازگی می‌بخشد. همین امر و از آن بیشتر سفارش آنسامبل (امر کمیاب در سازوکار آهنگسازی ما) است که این وجه ارزش مجموعه را می‌سازد.
نویز
***
گفتگوی هارمونیک