سعید یعقوبیان
دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است!
مهمترین امتیاز این آلبوم ایدهی اولیهی آن است: اینکه مجموعهای از آوازهای بکر و بومیِ مردمِ فرهنگهای جغرافیایی مختلف در محیطِ خودشان ضبط شود، سپس موسیقیای ساخته شود و صداهای ضبط شده همچون نگینی در دل آن موسیقیها نشانده شوند. چنین ایدهای تا حال بیاغراق در دهها آلبوم موسیقیهای الکترونیک، راک تجربی و امبینت به کار رفته است. مانند استفاده از صدای امواج رادیویی مختلف، آوازها و موسیقیهای بومیان، صداهایی از طبیعت، گفتگوهای تلفنی، صداهای ضبط شده از صنایع مختلف و نمونههای پرشمارِ موسیقایی و غیرموسیقاییِ دیگر که دستمایهی آلبومهای موسیقی شدهاند. در اینجا نیز نسخهی ایرانیِ چنین ایدهای مبنای کار بوده که کماکان جذاب مینماید: آوازخواندنهایِ مردانی از قومیتهای مختلف ایران. برای هر ضبط نیز ماجرایی و توضیحی و ترجمهای در دفترچه نوشته شده است.
اما نکته اینجاست که ایدهی اولیه در سراسر آلبوم ردپایی ندارد و قطعههایی که با صدای صاحب اثر خوانده شدهاند کاملاً از کار بیرون میزنند و هیچ مناسبتی با کل مجموعه ندارند. حتی در نوع آوازی که خوانده شده نیز خواننده همان شیوهی کار همیشگی خود را دنبال کرده است. این نوع موسیقی، آوازی رسا و شفاف و شمرده نمیطلبید و میشد با تغییر لحن یا رنگ صدا و حتی به کار بردن افکتهایی، فضا را به قطعات دیگر نزدیک کرد. به نظر میرسد برای حلِ مشکلِ تکهپارگیِ آلبوم، این حداقل کاری بود که میشد انجام داد.
از سوی دیگر صداهای ضبط شده نیز به یک اندازه به درد بخور نیستند. یک جا مرد آذری زبانی را داریم که چیزکی میخوانَد، ابتدایی و ضعیف، و جای دیگر یک آواز عربی میشنویم که کاملاً حرفهای و ژوست اجرا شده است. گویی در اظهارِ ایده، هیجانزدگی بوده و در تولید شتاب شدهاست. صاحب اثر خوراک لازم برای کل آلبوم را از ضبط شدههای خود هنوز نداشته و برای گردآوریِ چنان دستمایههایی به اندازهی کافی صبوری نکرده است.
در قطعاتی که آوازِ ضبط شده در آنها استفاده شده، حاصل کار در مجموع شنیدنیست. موسیقیهای همراه متناسباند و موزون و به اندازه. به ویژه ریتمهایی که در همراهیِ هر آواز به کار رفته خلاقانهاند و چراغی به دست شنونده میدهند تا زوایای مواد خام اولیه را بهتر دریابد.
نویز
***
گفتگوی هارمونیک
آلبوم «برای کامیونها» اثری از ماکان اشگواری است. موسیقی این آلبوم بر اساس موسیقی های گردآوری شده محلی و موسیقی های شهری در مناطق مختلف ایران است که بوسیله افکت ها و تمهیدات موسیقی الکترونیکی طراحی جدیدی پیدا کرده است. نشر و پخش جوان در ۱۳۹۶ این اثر را به انتشار رسانده است.
۱ نظر