موریکونه و اولین تجربه رهبری در ۷۸ سالگی

انیو موریکونه Ennio Morricone که در زمینه ساخت و اجرای موسیقی سابقه فعالیتی ۶۰ ساله دارد، به هالیوود میرود تا پس از مدتها جایزه اسکاری که همه اهل فن سالهاست آنرا حق این موسیقیدان کهنه کار میدانند، دریافت کند. وی در این سفر برای اولین بار دست به رهبری ارکستر زده است.

شب قبل از اولین کنسرت رسمی وی در رادیو سیتی Radio City، این ایتالیایی ۷۸ ساله در مراسمی خصوصی در تالار اصلی سازمان ملل و در حضور میهمانان شاخص، به رهبری ارکستر سمفونیتا (ارکستر سمفونیک کوچک) رم Rome Sinfonietta Orchestra پرداخت. او این برنامه را ادای احترام به سازمان ملل خواند و اجرای خود را به تمام کارکنان سازمان ملل و کوششهای آنان در راه صلح، تقدیم نمود.

موریکونه که موسیقی نمادین او برای فیلم “خوب، بد، زشت” در میان کارنامه ای با بیش از ۴۰۰ اثر سینمایی قرار دارد، پس از پنج مرتبه غفلت آکادمی هنر و علوم سینمایی، در آخر ماه جاری به دریافت اسکار افتخاری نائل خواهد شد.

بان کی مون Ban Ki-moon دبیرکل جدید سازمان ملل که تنها دو ساعت از سفر ۹ روزه اش به ۱۱ کشور بازگشته بود، خطاب به وی چنین گفت: ” استاد موریکونه، تمام ما کسانی که برای رسیدن به این هدف میکوشیم، عمیقا از این حرکت متحدانه شما سپاسگذاریم. موسیقی شما، تصویر تمام نمای سازمان ملل است. پر از ماجرا و داستانهای متعدد. این موسیقی میتواند داستانهایی درباره مردمی با رویاهای عمیق حکایت کند و همچنین میتواند خوب، بد و زشت را نمایان سازد.”

اولین قطعه برنامه به نام “آوایی از سکوت” Voices From Silence، درباره بد و زشت است، موریکونه این قطعه را پس از حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ نوشت و آن را به قربانیان جنگ و خشونت تقدیم نمود.

این قطعه با غرش ویولو سلها آغاز میشود که پاساژهای نوسان دار و شوم سازهای بادی به آن پاسخ میدهند، سپس موجی از سازهای زهی با صدای زیر وارد شده، تنش با وزش باد جنگ به اوج میرسد.

پس از یک کاهش شوم صدا _ diminuendo- یک ترومبون به نمایندگی از زشتی نبرد به صدا در می آید و متنی از ریچارد رایو Richard Rive خوانده میشود:

“جایی که رنگین کمان به پایان میرسد، برادرم، جایی است که جهان میتواند هر ترانه ای را بخواند. وما با هم آواز خواهیم خواند، برادر، تو و من، هرچند تو سفیدی و من نه. هرچند که این ترانه، آوازی غمگین خواهد بود، زیرا ما آهنگ آن را نمیدانیم و آموختن این آهنگ بسیار دشوار است. اما ما میتوانیم آن را بیاموزیم، برادر، تو و من. در دنیا چیزی به نام آهنگ سیاه وجود ندارد، چیزی به نام آهنگ سفید هم نیست. اینجا تنها موسیقیست، برادر، و چیزی که ما خواهیم خواند موسیقی خواهد بود، جایی که رنگین کمان به پایان میرسد.”

این کلمات همراه با همنوازیهای کشیده و ناموزون بیان میشوند و اصوات ضبط شده مناجات، از خاور میانه و نقاط دیگر، بر این اصوات سازی تاکید میکنند و در این میان گروه کر با نتهای بدون کلام و آهسته خود بر تاثیر این قطعه می افزایند. این کابوس دیوانه کننده مانند طوفانی گسترده میشود و به اصوات گوشخراش و مسلسل مانند طبلها تبدیل میشود. سپس لحظه تطهیر فرا میرسد. طوفان ناگهان فروکش میکند، بحران به پایان رسیده و رنگین کمان به صورت ملودی آبشار Falls-از فیلم “ماموریت مذهبی” The Mission- پدیدار میشود .

پس از تنفس، به بخش “خوب” میرسیم، موریکونه ارکستر را برای اجرای تعدادی از موسیقیهای فیلم بدون کلام خود رهبری میکند که با موسیقی او برای فیلم “تلفات جنگ” Casualties of War به کارگردانی برایان دی پالما Brian De Palma، آغاز میشود. برنامه آنقدر که در توصیف آن به نظر میرسد خشک و رسمی نیست و با موسیقی شاد فیلمهایی چون “دسته سیسیلیها” The Sicilian Clan و کمدی ایتالیایی H2S دنبال میشود.

در انتهای برنامه، پس از تشویق ایستاده و ۴ دقیقه ای حضار، موریکونه و ارکسترش به اجرای موسیقی فیلمهای وسترنی پرداختند که به اصطلاح وسترن اسپاگتی spaghetti western نامیده میشوند و موجب شهرت بین المللی ستاره خود کلینت ایستوود Clint Eastwood شدند: روزی روزگاری در غرب Once Upon a Time in the West، تب طلا Ecstasy of Gold و البته تم کویوت از فیلم به یادماندنی خوب، بد، زشت The Good, the Bad and the Ugly.

washingtonpost.com