گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

«آوای مهر» به انتشار رسید

کتاب «آوای مهر: دونوازی گیتار و سنتور، آثاری از موسیقی کلاسیک و اسپانیش» با تنظیم رامین صفایی و پیمان کرامت‌فر توسط نشر خنیاگر منتشر شد. شهاب مِنا، مدیرمسئول نشر خُنیاگر، دربارۀ این اثر تازه‌منتشرشده چنین گفت:

آلبوم صوتی آوای مهر پیش‌تر توسط مرکز موسیقی رها عرضه شده بود و اینک در کتاب حاضر نت دوازده قطعۀ این آلبوم به همراه توضیحات ارائه شده است. پاوان (اثر فوره)، چارداش (اثر مونتی)، گراند ترمولو (اثر باریا)، بهار (اثر ویوالدی)، رومانس عاشقانه (آهنگ فولکلوریک اسپانیایی)،‌تیکو تیکو (از زاکینا دو اَبِرو)، آلبورادا (از خوان مارتین)، شش دوئت کوچک، شمارۀ دو (از فردیناندو کارولی)، آستوریاس (از ایزاک آلبِنیز)، الحمرا (از فرانسیسکو تارِگا)، برای الیزه (از بتهوون) و سِرِناد (از شوبرت) قطعات کتاب حاضر را تشکیل می‌دهند.

بنا بر هم‌نوازی دو ساز شرقی و غربی سنتور و گیتار و حضور پررنگ قطعات موسیقی اسپانیایی در طراحی جلد کتاب نیز از معماری قصر الحمرای اسپانیا که تلفیقی از هنر شرق و غرب را می‌نمایاند اقتباس شده است.

او افزود: مؤلف برای نواختن قطعات موسیقی کلاسیک با سنتور مؤلف منطقۀ پشت خرک سیم‌های زرد را نیز به دو صورت متفاوت کوک کرده و برای نوازندگی مورد استفاده قرار داده که طرز اجرای آنها تاحدی با روش معمول نواختن سنتور متفاوت است. این قطعات قابلیت اجرای کنسرتی را نیز دارند و می‌توان چند قطعه را با کوک واحد به‌طور زنده با گیتار هم‌نوازی کرد. همچنین چند تکنیک جدید در نوازندگی سنتور طی کتاب حاضر مورد استفاده قرار گرفته که با تصاویر نظیر در بخش توضیحات کتاب درج شده است.

در توضیحات مؤلف (رامین صفایی) در مقدمۀ کتاب آمده است:

شاید تنها تا چند دهه پیش نیز آشنایی با فرهنگ موسیقایی ملت‌ها و اقوام بی‌شمار سراسر دنیا و گوش سپردن به این رنگین‌کمان هنری و درک زیبایی‏های هرکدام تنها در خیال امکان‌پذیر بود. اما امروز به لطف وجود شبکه‏های اجتماعی و امکانات ارتباطی بی‌شمار، رابطۀ فرهنگی و اجتماعی ملت‏ها عمیقاً دگرگون شده است. این‌همه، بی‏تردید تأثیرپذیری فرهنگ‏های گوناگون بشری از یکدیگر را نیز شتاب هرچه بیشتر بخشیده و امکانات نوینی برای خلق و آفرینش آثار نو و بدیع پدید آورده است. رنگ‌آمیزی جدید سازها تنها یکی از این همه است.

هنگامی که دو یا چند ساز از فرهنگ‏های گوناگون در کنار هم قرار می‏گیرند، فضایی نو خلق می‏شود که هیچ‌گاه در همراهی سازهایی از یک فرهنگ موسیقاییِ واحد به تجربه در نمی‏آید.

در آلبوم «آوای مهر» که نت‏نگاری این کتاب براساس آن انجام گرفته با استفاده از یک رنگ‌آمیزی جدید_ دونوازی گیتار و سنتور_ دوازده اثر از موسیقی کلاسیک غرب تنظیم و اجرا شده که انتخاب آنها برخی به پیشنهاد دوست عزیز و هنرمندم، آقای پیمان کرامت‏فر، و برخی نیز به پیشنهاد اینجانب بوده است. آنچه یقیناً آنها را در مجموعۀ واحدی قرار می‏دهد وجه «ملودیک» و «تغزّلی» آنهاست که به فرهنگ موسیقی ما ایرانیان و طبع و سلیقۀ شنوندۀ شرقی نزدیکی بیشتری دارند.

در تنظیم این قطعات دو دیدگاه کلّی وجود داشته است:

نخست، الهام از تنظیم‏های موجود برای هم‌نوازی سایر سازها. طبیعی است در چنین مواردی با توجه به ترکیب‏بندی جدید و نیز امکانات اجراییِ سنتور و گیتار تغییراتی نیز ضرورت یافته است. سپس محتوای ملودیک و هارمونیک اصل قطعه که در این موارد با تبادل نظر و همکاری و همفکری تنظیم ویژه و جدیدی از آنها ارائه شده و گاه برحسب نیاز جلوه‏های صوتی تازه‏ای نیز ابداع گشته‏اند.

شاید یادآوری این نکته برای نوازندگان و علاقه‌مندان به سنتور و آشنایان با محدودیت‏ها و مشکلات کوک آن جالب باشد که تمامی قطعات حاضر در این مجموعه با سنتور معمول و استاندارد (نُه‌خرک) و با کوک ثابت نواخته شده‏اند و از هرگونه تغییر کوک سنتور به هنگام ضبط و اجرای استودیویی قطعات خودداری شده تا تمامی آنها قابلیت اجرای صحنه‏ای و زنده را نیز داشته باشند.

بدیهی است برای اجرای نغمه‏های عَرَضی، فواصل کروماتیک و مدگردی‌‏های موجود در این قطعات می‏بایست تعدادی از سیم‏های پشت‌خرک زرد نیز به دقت کوک شده و مورد استفاده قرار گیرند. برای کوک این ناحیه از سنتور گزینه‏های متعددی وجود دارد. مبنای کوک پیشنهادشده در این کتاب حفظ تقریبی محل معمول خرک‏ها و هم‌زمان به‌دست‌آوردن نغمه‏هایی با حدود فاصله چهارم ترکیبی بوده است.

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

۱ نظر

بیشتر بحث شده است