گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

درباره آرسویک آواکیان استپانیان

ارسویک آواکیان و آرام خاچاطوریان

به تازگی پرنیان حامد پیانیست و تاریخ پژوه، دست به طبقه بندی و انتشار اسنادی از دو استاد پیانوی خود، امانوئل ملیک اصلانیان و آرسویک آواکیان استپانیان و همچنین جد خود، حسین خان هنگ آفرین زده است. ژورنال گفتگوی هارمونیک، همرزمان با انتشار مصاحبه ایشان درباره زندگی و آثار حسین خان هنگ آفرین، امروز زندگی نامه آرسویک آواکیان استپانیان، استاد فقید پیانو را به قلم پرنیان حامد به انتشار می رساند.

استادم خانم آواکیان استپانیان سال ۱۹۲۲ میلادی (۱۳۰۱ هجری شمسی) در تبریز و در یک خانواده هنرمند پا به عرصه زندگی گذاشت. همانگونه که در مجله هور نوشته شده است، او در تهران زمانی که مدرسه عالی موسیقی وجود نداشت نزد مادام تاتیانا خاراطیان، دوره موسیقی تئوریک و نواختن پیانو را تعلیم می بیند و پس از افتتاح هنرستان به هنرستان موسیقی راه می یابد اما پس از یکسال و نیم به علت مشکلات خانوادگی ناچار از تحصیل باز می ماند اما شوق آموختن در او همچنان زبانه می کشید. او با مطالعات مداوم درباره آثار موسیقی دانان جهان و اجرا و تعلیم آن ها، از خود چهره ای مشخص ساخت .


تصویر مقاله چاپ شده در مورد آرسویک آواکیان و کتاب نوشته شده توسط ایشان

او پس از سال ها تعلیم پیانو شاگردانی ارزنده به جهان هنر شناساند که هم اکنون از افتخارات موسیقی و هنر به شمار می روند.

نکته قابل توجه اینکه این بانوی هنرمند که همانند خواهر زباندان و ادیب خود، کلارا آواکیان (که یکی از مترجمین چیره دست آن دوران به شمار می رفت) به ادبیات دلبستگی های فراوان داشت. او به مدت سه سال، استاد هنرستان موسیقی بود که بعد ها به علت بیماری اش، فقط به تعلیم خصوصی می پرداخت.


فرینوش جلالی در کنار استادشان، آرسویک آواکیان

مادر اینجانب، فرینوش جلالی، در سال ۱۳۴۷ هجری شمسی در هنرستان آزاد موسیقی ملی شاگرد ایشان بود و سپس جزو شاگردان خصوصی و از دوستان نزدیک ایشان شد.


تصویر رسید کلاس فرینوش جلالی برای حضور در کلاس های آرسویک آواکیان استپانیان در هنرستان آزاد موسیقی ملی

آرسویک آواکیان سپس کتابی به نام «الفبای موسیقی» نگاشت که از تسلط و احاطه کامل وی از شناخت موسیقی و تجربیات او سرچشمه گرفته است. در این کتاب ارزنده، ما شاهد مسائل ذهنی هستیم که با مایه گرفتن از حالات عاطفی و ذوقی و روانی کودک و با کمک تصاویر و قطعه های تصویری موسیقی دانان غربی، آموزش موسیقی را راحت کرده است که در آن زمان کاری نو و قابل تقدیر بوده، زیرا کودک آنچه را در مرحله اول می بیند و یا حس می‌کند از آن معیارهای لازم را استخراج کرده و این همان مفاهیم ذهنی است که کودک را به مرز عینیت می‌رساند.

این کتاب از چهار سبک و شیوه تعلیم پیانو (موسیقی) آلمانی بیر (BEYER)، روسی، فرانسوی و آمریکائی با قطعه های آموزشی روزانه سودمند پتیت کلاوسین (PETIT CLAVECIN) اثر مارته موراهنگ (MARTHE MORHANGE) فرانسوی قطعه های زیبایی از شیوه های نوین گنسینا (GNECINA) آهنگساز روسی آثار سرگرم کننده و مصور همراه با شعر از موسیقیدانان آمریکائی بنام تامسون (THOMPSON) و قطعات دیگر از بتهوون و مایه هائی از موسیقی ایرانی که آشنای کودکان ایران زمین است و هر یک می‌تواند عاملی سازنده در تعلیم موسیقی به‌شمار برود، بسیار جالب توجه است.

آنچه قابل توجه است این که در آن زمان باتوجه به تقدیری که از جانب دفتر فرح پهلوی از این بانوی هنرمند به عمل آمد و باتوجه به تصویب کتاب نامبرده از طرف وزارت فرهنگ و هنر و تشخیص این که این کتاب می تواند برای تعلیم در مدارس موسیقی و کلاس های تدریس موسیقی مورد استفاده قرار گیرد، متاسفانه کمترین کمکی در مخارج چاپ کتاب و توزیع آن از طرف وزارت فرهنگ و هنر آن زمان نشد.

بانو استپانیان باتمام گرفتاری‌های خود برای اینکه خدمتی به فرهنگ و هنر ایران کرده باشد، با بودجه شخصی خود در حدود ده هزار تومان (یکصد هزار ریال) یک هزار جلد آن را چاپ کرده و در اختیار علاقه مندان به موسیقی قرارداد.

در سال ۱۳۵۴ اینجانب در سن ۵ سالگی کلاس های آموزش موسیقی را با این استاد برجسته و با همین کتاب آغاز کردم و تا زمان مرگ ایشان افتخار شاگردیشان را داشتم.

استپانیان از دوستان نزدیک پروفسور امانوئل ملیک اصلانیان بودند و از آنجا که یک سال قبل از مرگشان از ناراحتی قلبی خود مطلع شده بودند در مهمانی که در منزلشان تدارک دیدند باب آشنایی خانواده ما با خانم و آقای ملیک اصلانیان را فراهم آوردند و بدین ترتیب شاگردان خود (فرینوش جلالی، پرنیان حامد و پرستو حامد) را به ایشان سپردند.

ایشان همچنین از دوستان نزدیک آرام خاچاطوریان بودند و ملاقات هایی نیز با ایشان داشتند که عکس یکی از این ملاقات هارا به رسم یادگار به مادر اینجانب تقدیم کردند.


پشت نویس عکس به همراه آرام خاچاطوریان و اهدای این عکس به رسم یادگار، به خانم فرینوش جلالی

خانم آرسویک آواکیان، همسر آقای استپانیان بود که او یک دختر (آناهید) و یک پسر (آرام) دارد. آرام استپانیان آهنگساز و پیانیست برجسته ایست که امید است هر چه زودتر آثارش منتشر شود. دختر ایشان آناهید نیز همسر برادر آیدا (همسر شاملو) بود.


نوشته آرام خاچاطوریان و اهدای قطعه ای به آرسویک آواکیان

خانم آرسویک اواکیان استپانیان در تاریخ ۲۳ سپتامبر ۱۹۸۶ ( مصادف با ۱ مهر ۱۳۶۵ هجری شمسی) دیده از جهان فرو بست و در آرامستان ارامنه تهران به خاک سپرده شد.


پیانو آرسویک آواکیان استپانیان که نزد ما به یادگار است؛ این پیانو که به سال ۱۸۸۶ ساخته شده است را پدر ایشان از روسیه برای ایشان آورده و زیبایی در این پیانو این است که بر اثر تمرینات مداوم اثر انگشت ایشان روی شاسی ها باقی مانده است

کتاب «الفبای موسیقی» با اجازه دختر پسر و دختر خواهر ایشان (شاکه داویدیان) از طریق اینجانب به صورت رایگان در اختیار هنر دوستدان کشورم قرار داده می‌شود امید است که وظیفه شاگردی خود را از این طریق و با روشی که خود ایشان دوست داشتند ادا کرده باشم.


جلد کتاب «الفبای موسیقی»

در پایان لازم است از انجمن موسیقی اودسا (علی علی آبادی) که با همکاری بی دریغ خود مرا در پیشبرد این هدف یاری نمودند، تشکر کنم.
برای دانلود کتاب روی این لینک کلیک کنید

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

۱ نظر

بیشتر بحث شده است