گفتگوی هارمونیک
پس از بیست و یک سال از نگارش «متد جامع آموزش موسیقی کودک»، هفته گذشته این مجموعه کتاب به بازار موسیقی آمد. مجموعه اول، کتاب‌های «کودک درخانه» را شامل می‌شود و مجموعه دوم به واحد کار مهدکودک‌ها اختصاص دارد که حدود ۱۰۰ صفحه است. در بخشی از این مجموعه نیز بازی‌های آموزشی موسیقی برای کودکان طراحی شده است.
به گفته نزهت امیری نویسنده این کتاب و رهبر ارکستر: بسته آموزش موسیقی کودک از سال ۷۹ آماده انتشار است، اما بنا به دلایلی به بازار موسیقی راه پیدا نکرد.
نزهت امیری در مقدمه این کتاب می‌نویسد: صداها، چه موسیقایی و چه غیرموسیقایی، تفاوت‌ها و شباهت‌های بسیاری دارند. طولِ کشیدگیِ صدا، نواک یا زیر و بمی صدا، سرعت صدا، شدّت صدا و…، از آن جمله‌اند. کودکان در کلاس‌های آموزشِ موسیقی، باید پارامترهای موجود در صداهای موسیقی را یاد بگیرند و با همه‌ی عوامل پیش‌گفته آشنا شوند، اما پیش از درک تفاوت‌ها و شباهت‌های موجود در اصوات، لازم است «شنیدنِ دقیق و آگاهانه» را بیاموزند.
تحریک کنجکاوی کودکان، تشویق به خوب شنیدن و تشخیص ماهیت صدای پیرامون می‌تواند در ارتقا و رشدِ مهارتِ آنان از دنیای پیرامون تأثیر به‌سزایی داشته باشد. تنها پس از این مرحله است که می‌توان- با استناد به اطلاعاتِ اولیه‌ی در دسترس کودک- این اطلاعات را پردازش کرد.
اولین گام دراین راستا، تشویقِ کودک در توجه بیشتر و دقیق‌تر به صداهای اطرافِ اوست. دقیق‌تر و بهتر شنیدنِ صداهایی که کودک پیش‌از این نیز با آن مواجه بوده ولی به‌آن دقت نمی‌کرده است. به‌عبارت دیگر لازم است کودکان را به تجزیه و تحلیل صحیحِ صداهای پیرامونشان، حساس‌کنیم.
صحبت پیرامون صداهایی است که در خانه، خیابان، جنگل، روستا و… وجود دارد و تقلید آن‌ها سبب ملموس‌تر شدن صداهای موسیقایی برای کودک می‌شود. او به شباهت‌ها و تفاوت‌های میان صداهای موسیقایی و غیر موسیقایی پی می‌برد و در نتیجه قدرت دسته‌بندی صداها را براساس پارامترهای موجود در آن‌ها پیدا خواهد کرد. صفحاتِ اولیه‌ی کتاب به‌طور مختصر به این امر اختصاص یافته‌است.
از آن‌جا که در مجموعه کتاب‌های «سرمشق‌های موسیقی»، هدف آموزش مستقیم موسیقی است و زمان کمی برای پرداختن به مطالبِ پیش‌گفته وجود دارد، می‌توان در صورت کار با سنین پایین‌تر و نیاز بیشتر، از کتاب‌های مصور و دی‌وی‌دی‌های کودکان کمک گرفت. مجموعه‌ی «صداهای اطراف ما» در راستای چنین هدفی نوشته شده‌اند و کتاب‌های این مجموعه را می‌توان پیش از آغاز «سرمشق‌های موسیقی»، در خانه، مهدکودک و دیگر مراکز کودک، برای کودک خواند. (چاپ این مجموعه با تأخیر انجام خواهد شد.)
امیری درباره نقش تقلید در آموزش موسیقی می‌نویسد: تقلید، نقش به‌سزایی در آموزش دارد. برخی از کودکان تواناییِ تقلیدِ صحیحِ صدای حیوانات، پرندگان، طبیعت، اجسام بی‌جان و به‌طورِ کلی هر صدایی را دارند. این کودکان آمادگی بیش‌تری برای درک پارامترهای صوت دارند، چرا که با تقلید صحیح نشان می‌دهند که آن عوامل را حس می‌کنند، گرچه ممکن است با قانون‌مندی و علت و چگونگیِ آن آشنایی نداشته باشند. تشویقِ کودکان به تقلید و تولید صدا، به آنان در ارتقایِ این توانایی کمک خواهد کرد.
تقلید از مربی و اجرای دقیقِ آن‌چه مربی در کلاس اجرا میکند، به کودک در فراگیریِ هم‌زمانِ عواملِ مختلفی چون سرعت، شدت و حالت موسیقی، کمکِ بسیار میکند. هم‌آهنگیِ اعضای بدن با هم (هارمونی درونی) و نیز هم‌آهنگیِ کودک با دیگران (هارمونی بیرونی)، از دیگر محاسنی است که کودک از طریقِ تقلیدِ آگاهانه از مربی و اجرای دقیق تمرین‌های جمعی بدان دست خواهد یافت. از‌این‌رو در بسیاری از مراحل آموزش، با پیامِ «پس ازمربی تکرار کنید»، از شیوه‌ی «تقلیدِ کودک از مربی» استفاده شده‌است.
۱ نظر