علیرضا میرعلی نقی
آموختن بدون خستگی
عزیز شعبانی، هشتادوشش ساله است {در زمان انتشار این مقاله}، ولی هر وقت ویولون به دست می گیرد تا با شاگردان خردسالش همراهی کند، شور و شوق نوجوانی شانزده ساله را نشان می دهد. به قول خودش هنوز با انرژی موسیقی زنده است. اگرچه صورت ظاهر او مردی توانا و سالم را نشان می دهد و گویی بیست سال کوچکتر می نماید این از برکت زندگی سالمی است که داشته و حتی طی سال های تنهایی و دوری از وطن، این روحیه مثبت و امیدوار را حفظ کرده است. آری، عزیز شعبانی در این سن، هنوز هم در موسیقی، در آموختن و آموزاندن کوشا و پرانرژی است.
اقامت طولانی مدت او در آمریکا به بیش از دو دهه می رسد اما این خواست قلبی او نبود. اقامت فرزندانش در خارج از ایران و مشکلات کهولت، او را به این مهاجرت کشاند. او در این مدت بیکار ننشسته و اخیرا نیز اقداماتی را برای انتشار مجدد آثارش آغاز کرده است. اگرچه در این بین نیز از لطمات و آسیب های یکی دو نفر از مدعیان تازه رسیده و شارلاتان های رفته در کسوت اهل پژوهش، بی نصیب نمانده است. آثار او در ایران دوباره منتشر خواهد شد ولی بهتر آن است که ابتدا سابقه پربار او را نیز نیک بشناسیم.
عشق به موسیقی از کودکی در او بود اما نخستین آشنایی او با این هنر در دبیرستان بود. نزد جعفر نورین که ویولون می نواخت. در سالهای ۱۳۱۶ – ۱۳۱۷ نزد سرهنگ محمدانصاری که رئیس موزیک ارتش در رضائیه بود، با سلفژ و دیکته موسیقی آشنا شد. شعبانی جوان در آن روزها، شاید در ارومیه (رضائیه) تنها کسی بود که می توانست به راحتی سلفژ و دشیفراژ کند.
محیط تبریز و ارومیه آن روزگار از موسیقدانان ماهر ارمنی و روسی کم نداشت. عزیز شعبانی نزد شاوارش باغداساریان، تکنیک بین المللی ویولون را از روی کتاب های معتبر آموخت. او تحصیلات خود را نیز ادامه می داد و در سال ۱۳۲۵ به اخذ درجه لیسانس زبان و ادبیات فرانسه نائل شد. حدود ده سال بعد، فوق لیسانس خود را نیز در رشته علوم تربیتی و روانشناسی گرفت. رساله پایان تحصیلی او، «زندگی و آثار روح الله خالقی» بود.
او با تاسف می نویسد: «متاسفانه هیچ وقت نتوانستم آن را به شکل کتاب منتشر کنم.» عزیزشعبانی مردی با ابعاد مختلف و با انرژی حیاتی سرشار، فعالیت های گوناگون زندگیش را به موازات یکدیگر پیش می برد: هم تحصیل می کرد، هم موسیقی می آموخت، هم آهنگ می ساخت و هم ارکسترهایی را سرپرستی می کرد. او سرپرست موسیقی رادیو تبریز در سالهای ۱۳۲۵ به بعد و رئیس ارکستر نشاط انگیز از ۱۳۲۶ تا ۱۳۳۵ بود. اجراهای خاطره انگیز او همیشه مورد استقبال مردم بود و از سوی مقامات فرهنگی وقت نیز مورد تقدیر قرار می گرفت. لوح های تقدیر و نشان های افتخاری که او طی سی و چند سال فعالیت گرفته، خود فهرست قابل توجهی است.
۱ نظر