گفتگوی هارمونیک
کتاب «تلفیق شعر و موسیقی»، اثر دکتر مهدی فروغ، توسط نشر خُنیاگر منتشر شد. این کتاب که شامل مقالات دکتر مهدی فروغ رئیس ادارۀ هنرهای دراماتیک و دانشکدۀ هنرهای دراماتیک در مجلۀ موسیقی است، پس از انقلاب نیز در سال ۱۳۶۲ در کتابی به نام «شعر و موسیقی» توسط نشر سیاوش به انتشار رسیده بود. نشر خنیاگر با همت شهاب منا، این کتاب را به صورت کامل با اصلاحاتی مجدداً منتشر کرده است.
شهاب منا در مقدمه این کتاب نوشته است:
در عهد نوجوانی، در اوایل دهۀ هفتاد خورشیدی، در شرایطی که ادبیات مکتوب موسیقایی در ایران شدیداً فقیر بود و بسیاری کتب ارزشمند موسیقایی نگاشته‌شده پیش از انقلاب اسلامی نیز دیگر تجدید چاپ نشده بودند، چون تشنه‌ای گرفتارآمده در برهوت، اغلب روزها در استراحت یک ساعتۀ ظهر دبیرستان، شتابان، در پی یافتن کتب موسیقایی پیشینیان، کتابفروشی‌های دست‌دوم‌فروش میدان انقلاب را می‌کاویدم و چون کشف اشیای باستانی، در میان خیل کتب مربوط یا نامربوط، گاه کتبی از پیشینیان موسیقیدان می‌یافتم! در یکی از این جستارها به کتاب «موسیقی و شعر» از دکتر مهدی فروغ برخوردم؛ اثری که نخستین کتاب چاپ‌شده در باب تلفیق شعر و موسیقی در ایران محسوب می‌شود و سال‌ها بعد همچنان تجدید‌چاپ‌شده‌اش را هم در کتابفروشی‌های هنری نیافتم.
در گذر ایام، با دسترسی و مطالعۀ شماره‌های مجلۀ موسیقی در دهۀ سی دریافتم کتاب شعر و موسیقی مجموعۀ ۲۱ مقالۀ دکتر مهدی فروغ با عنوان «تلفیق شعر و موسیقی» است که تقریباً به‌طور پیاپی طی شماره‌های ۱۷ تا ۴۱ دورۀ سوم مجلۀ موسیقی، از دی ۱۳۳۶ تا اسفند ۱۳۳۸، به چاپ رسیده و در کتاب موصوف با تغییراتی (ازجمله حذف جملاتی در ابتدا و انتهای برخی شماره‌ها)، بی اشاره به مأخذ آنها گردآوری شده و با همان حروف‌نگاری مجلۀ موسیقی توسط نشر سیاوش طی دو نوبت در اوایل دهۀ شصت خورشیدی منتشر شده است.
از آنجا که طی بیست سال گذشته، در مقام نویسنده و سپس ناشر موسیقی، بازشناخت زندگی و آثار بزرگان موسیقی معاصر ایران، به‌عنوان نیاکان معنوی خود، دغدغه‌مندی‌ام بوده بر آن شدم تا به انگیزۀ پاسداشتی برای مرحوم دکتر مهدی فروغ، این بزرگ‌مرد خدوم موسیقی و هنر ایران، اثر ارجمند او را که سال‌هاست در بازار نشر موسیقی موجود نیست به طرزی نیکوتر از پیش به مشتاقان موسیقی ارائه کنم.
پیش از این، در دهۀ ۱۳۸۰، برای ارتباط با دکتر مهدی فروغ و کسب اجازه از او برای درج مقالۀ «سنتور_قانون» نگاشتۀ ایشان در یکی دیگر از آثار تألیفی خود (مجلد اول مجموعه مقالات دربارۀ سنتور، ۱۳۸۹) کوشیده بودم که بی‌نتیجه مانده بود. تنها نتیجۀ این جست‌وجو آقای امین شهمیری، از دوستان دکتر مهدی فروغ بود که زمانی با ایشان ارتباط داشتند و با خنده‌ای تلخ گفتند: «دکتر فروغ می‌گفت در غربت، کسی حتی تلفن نمی‌کند دشنام دهد!»
تنهـــــا نــــه زمــــانــــه بــــرد مــــا را از یـــاد از خاطر خویش هم فراموش شدیم
پس از انتشار اثر مذکور، در حدود سال ۱۳۹۰، در یکی از شبکه‌های اجتماعی با یکی از دوستان دکتر مهدی فروغ آشنا شدم و پس از شرح ماوقع برایم نوشت، دکتر مهدی فروغ هنگامی که در پی ایشان بودید درگذشته بودند ولی من به‌عنوان دوست صمیمی وی به شما می‌گویم اگر زنده بودند، حتماً با درج مقاله‌شان در کتابتان موافقت می‌کردند.
اینک کتاب «شعر و موسیقی» با همان عنوان اصلی مقالات، «تلفیق شعر و موسیقی»، با حروف‌نگاری مجدد، ویرایش ادبی و رفع جاافتادگی‌ها در چاپ قبلی به استحضار علاقه‌مندان می‌رسد.
در ویرایش ادبی نسخۀ حاضر، علاوه بر رفع اشکالات تایپی متعدد در واژگان فارسی و لاتین، رفع اشکالات نگارشی_دستوری، تغییر در چینش واژگان و ترتیب و توالی اجزای جمله جهت روان‌ترشدن خوانش آن، به‌روزرسانی رسم‌الخط نگارش، اصلاح نشانه‌گذاری (سجاوندی) و انتقال معادل‌های لاتین واژگان و اصطلاحات از متن به پاورقی مدّنظر ویراستار بوده است.
در مرحلۀ پایانی، طی مقابلۀ نسخۀ پیشین کتاب با مقالات مندرج در مجلۀ موسیقی، مواردی که از یک جمله تا یک پاراگراف در ابتدا یا پایان مقاله یا زیرنویس‌های متن‌ها حذف شده بود مجدداً به متن افزوده شدند.
برای خرید این کتاب علاقمندان می‌توانند از طریق این مراکز فروش تهیه کنند:
– موسیقی عارف (۳۳۹۷۶۴۳۱)؛
– انتشارات سرود (۸۸۳۱۸۵۹۲)؛
– انتشارات پارت (۶۶۴۰۵۶۲۷)؛
– موسیقی عرفان (۷۷۶۳۸۹۲۲)؛
– مرکز موسیقی بتهوون شیراز (۰۷۱۳۲۲۹۸۷۶۹).
سلام به پسر عزیزم. کتاب زیبا و پرمحتوای تلفیق شعر و موسیقی، اثر دکتر فروغ را خواندم. راستش اولش چیزی نفهمیدم ولی بعد که ادامه دادم دیدم چقدر زیباست که انسان‌های توانا می‌توانند احساس خود را با شعر و موسیقی بیان کنند. باعث افتخار ماست که پسرم، استاد شهاب منا، کمر همت به چاپ چنین کتاب‌های باارزشی گذاشته و چقدر کوشا و توانا پیش می‌رود. با آرزوی موفقیت هرچه بیشتر برای پسرم و همه هنرمندان و پژوهشگران واقعی موسیقی در کشور عزیزمان، ایران.
مهناز اکبری شالچی
شما افتخار خانواده ات،ایران و جهان هستی…
همیشه بدرخشی استاد بزرگ❤️