گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

بررسی تکنیک‌های آهنگسازی سبک مینیمال (۵)

ماژول (۱۸)
تری رایلی قطعه «در دو» (۱۹) را در سال ۱۹۶۴ به سبک مدال می‌سازد. او ثبات و پایداری کارهای لامونت یانگ را با تکرارهای غیرایستا و پی‌درپی و حرکت مداوم جایگزین می‌کند. «در دو» از ۵۳ ماژول کوچک، ساده و قابل تکرار به شکل خطوط منفرد و بدون آکمپایمان یا همراهی‌کننده، بدون پیش یا پس‌زمینه تشکیل می‌شود و هر نوازنده بدون محدودیت سازی می‌تواند از هرکجای قطعه که بخواهد و هر تعداد دفعه‌ای که دوست داشته باشد ماژول را بنوازد.

بداهه‌نوازی در این قطعه وجود ندارد و هیچ‌کس به‌تنهایی (سُلو) نمی‌نوازد، نتیجه این کار ساخته‌شدن بافت پیچیده‌ای است از ترکیب ماژول. البته نواختن این قطعه نیاز به نوازندگان متبحری دارد تا بتوانند کار سایر نوازنده‌ها را به‌دقت شنیده و تشخیص بدهند از کجا و چه موقع وارد قطعه شوند و تا چه زمان و چقدر هر ماژول را تکرار کنند. یکی از نوازندگان این قطعه در سال ۱۹۶۴ استیو رایش بوده است.

فیگورهای ملودیک در این قطعه اکثراً دیاتونیک هستند و هارمونی درنتیجه ترکیبات شانسی و هم‌زمانی صداها شکل می‌گیرد، تداخل ریتمی قطعه نیز یا در خط پیانو حل می‌شود یا با آن هماهنگ می‌گردد. در سال ۱۹۶۸ شرکت کلمبیا رکورد با ضبط این قطعه بر روی صفحات Lp مینیمالیست را وارد بازار موسیقی کرد و از آن به بعد مینیمالیست وارد جریان اصلی شنیداری مردم شد. قطعه زیر پارت «در دو» اثر  تری رایلی می باشد.

جابه جایی فاز (۲۰)
استیو رایش با تجربه فراوانی که در رابطه باکار بر روی تکرار نوارکاست (۲۱) ها داشت مثل ساخت قطعه «باران خواهد آمد» (۲۲)، در سال ۱۹۶۵ موفق به دستیابی به تکنیک جابه جایی فاز (۲۳) می‌شود. رایش خود معتقد است که تکنیک تغییر فاز از گسترش ایده کانن در موسیقی‌های قرون‌وسطا شکل‌گرفته است (Mertens1980) که در آن دو یا چند ملودی مشابه، یکی بعد از دیگری شروع می‌کنند، با این تفاوت که در جابه جایی فاز الگوها معمولاً بسیار کوتاه‌ترند و تقلیدها نیز متغیرتر.

در این تکنیک که به آهستگی اتفاق می‌افتد تفاوت‌های ریتمیک قابل‌شنیدن است و یک الگو به آهستگی در الگوی دیگر شناور می‌شود. قطعه ابتدا با تمپوی اصلی شروع می‌شود و شخص در آغاز نت‌های جداگانه فازها را می‌شنود سپس یکی به‌آرامی از تمپوی اصلی فاصله می‌گیرد.

درواقع در این روش یک الگوی ملودی با تأخیر زمانی نسبت به الگوی اولیه ادامه می‌دهد، در این شرایط دو ملودی در یک نقاطی از هم فاصله می‌گیرند سپس در یک نقاط به هم می‌رسند و به شکل همصدا نواخته می‌شوند و دوباره از هم فاصله می‌گیرند. همین روش کار منجر به بیان ایده اصلی رایش در موسیقی مینیمال به نام «موسیقی به مثابه یک فرآیند تدریجی» (۲۴) می‌شود. این تکنیک در قطعه «پیانو فاز» (۲۵) به‌خوبی دیده می‌شود.

پی نوشت
۱۸- Module
۱۹- In C
۲۰- Phase shifting
۲۱- Tape Loop
۲۲- It’s Gonna Rain
۲۳- Phasing
۲۴- Music as a Gradual Process
۲۵- Piano phase

آوا فرزانه‌فر

آوا فرزانه‌فر

۱ نظر

بیشتر بحث شده است