دانش و عمل خوانندگی (۳)

تارلایه‌های صـوتی (Vocal folds) (۱) و حنجـره
انسانها دو تار صوتی [یا آوایی] دارند که به صورت عرضی انتهای نای (خرخره) (۲) کشیده  شده‌اند. این تارها در حالت سکوت و استراحت از هم جدا هستند، اما وقتی (در بازدم)، هوا از ریه‌ها بالا آمده و از روی آنها می‌گذرد، اگر قصد سخن گفتن یا آواز خواندن داشته باشیم، به هم نزدیک شده و بسیار سریع مرتعش می‌شوند و صدا تولید می‌کنند. محافظت از این تارلایه‌های صوتی افقـی بر عهدۀ حنجره است.

حنجره از پریدن غذا در نای(مجرای تنفسی) هنگام غذا خوردن جلوگیری می‌کند، به این ترتیب که هنگام بلعیدن، برای مراقبت بالا می‌آید و بعد دوباره به جای استراحت خود برمی‌گردد.

در حالت عادی حنجره تقریباً بالاتر از گلو قرار دارد، اما این وضعیت، وضعیت مفیدی برای صدای آوازی نیست. هنگام آواز خواندن ضروری است حنجره وضعیتی طبیعی و راحت داشته باشد. بهترین راه برای احساس وضعیت طبیعی و راحت حنجره خمیازه (۳) است. حنجره فقط وقتی بالا می‌آید که خمیازه پایان یافته باشد و البته نیازی هم به پایین دادن حنجره با زور و فشار نیست. راحتی حنجره را همانند زمان کشیدن خمیازه‌ای طبیعی حفظ کنید. اجازه ندهید فشار به زبان و فک‌تان انتقال پیداکند. هنگام خواندن، چه زیر و چه بم، ضروری است حنجره در وضعیتی طبیعی قرار داشته باشد. هنگام نزدیک شدن به صداهای زیر یا اوج به‌سادگی به اجرای آنها فکر کنید، حنجره پیروی خواهد کــرد.

تصـویر ۴ – تارلایه‌های صوتی در نمایی از بالای نــای

 زبـان و دهـان
 زبان ماهیچۀ بزرگی در دهان است که تا پایین گلو کشیده شده است. این اندام گوشتی در تولید آواها موثر است، برای مثال همخوانهای (صامت‌ها) /س/، /ل/ ،/ت/ . زبان پس از انجام وظیفه به سرعت به محل استراحت خود در کف دهان، به حالت صاف که نوک‌اش به پایۀ دندان‌های پیشین پایین چسبیده، برمی‌گردد. در تولید واکه‌ها(مصوت‌ها) نوک زبان پشت و زیر پایۀ دندانهای می‌ماند و بسته به نوع واکه به عقب یا جلو قوس‌دار (میزان افراشتگی) می‌شود. بیشتر وقت‌ها ما نیاز داریم زبان کمابیش صاف بوده و مانع خروج هوا نباشد. پس ضمن جلوگیری از حرکت‌های اضافی زبان، از فشار ندادن آن به پایین و ایجاد گرفتگی نیز مطمئن شوید، فقط ریلکس و راحت، بگذارید تخت دراز بکشد.

نرم‌کام
ناحیه‌ای نرم و گوشتی در عقب سقف دهان [کام] است. برای حس کردن آن، انگشت [یا نوک زبان] خود را در طول سقف دهان یا کام تا جایی که نرم می‌شود، حرکت دهید. وقتی صدایتان زیرتر (اوج‌تر) می‌شود، لازم است این کام نرم گوشتی بالا رود. این عمل فضایی باز ایجاد می‌کند، گشودگی که به صدا اجازۀ حرکت می‌دهد. وگرنه، صداهایی که تولید می‌کنید گرفته، خفه و تیره خواهد بود. پس هنگام اوج خواندن، لازم است حس خمیازه بگیرید. این حالت، حنجره را پایین و نرم‌کام را بالا می‌برد. بررسی گهگاه نبود گرفتگی و فشار، و اطمینان از نبود فشار زیادی بر فک و زبان را فراموش نکنید.

پی‌نوشت
۲- Windpipe (trachea)
۳- Yawn