داستان سینتی‌سایزر: اودیسه الکترونیکی (۱۱)

Facebook X

استاندارد “MIDI” با اندک تغییرات و بروز رسانی‌هایی تا به امروز استفاده می‌شود و یکی از اصلی‌ترین و تاثیرگذارترین یادگارهای دهه ۸۰ است. امروزه با استفاده از استاندارد “MIDI” می‌توان نت‌های موسیقی را به صورت دیجیتالی و قابل‌ خوانش برای رایانه و ساز نوشت و از این نت‌ها برای منظورهای مختلفی از جمله تنظیم و ارکستراسیون نمونه های صوتی بسیار دقیق و با کیفیت بالا از انواع منابع صوتی استفاده کرد. این کاربرد البته مزایا و معایب خاص خود را دارد.

از مزایای آن می‌توان به ارزان تمام شدن تولید یک قطعه موسیقی و سرعت بالا و سهولت ویرایش موسیقی و از معایب آن (که منتقدانش کم هم نیست)، به حذف ساز واقعی، نوازنده، حس واقعی نواختن موسیقی، ماشینی شدن و تسهیل ورود آماتورها و در کل پائین آمدن کیفیت کلی موسیقی تولید شده به این روش اشاره کرد.

با ورود اینترنت به زندگی مردم در اوایل دهه ۹۰ میلادی و ارزان شدن خدمات آن و بالارفتن سرعت اتصال به اینترنت و سهولت انتقال داده های حجیم، صنعت موسیقی دچار شوک بزرگی شد و این شوک که انتقال و پخش غیرقانونی موسیقی فشرده شده دیجیتالی بود، تمام معادلات عرضه و تقاضای موسیقی را در جهان به هم زد. به همین ترتیب سرعت و حجم آثار موسیقی به شدت بیشتر شد و با پیشرفت فناوری دیجیتال و تولید انواع نرم افزارها و سخت افزارهای ویژه تولید و ضبط و فرآوری موسیقی با رایانه، دیگر تولید کنندگان آثار موسیقی دیجیتالی حتی نیاز نداشتند از اتاق خود پایشان را بیرون بگذارند!

یک موزیسین دیجیتالی می‌تواند آهنگ خود را در اتاق خود و با کیفیتی استاندارد، هزینه کم و در زمان سریعی ضبط کرده و برای یک خواننده در کشوری دیگر ارسال کند. این پدیده هم، تحسین کنندگان و منتقدان زیادی دارد که تحسین و تقبیه هردو گروه درست مشابه آن چیزی است که پیشتر اشاره شد.

ققنوسی در جهنم دیجیتال
دهه ۹۰ اما شاهد اتفاق دیگری هم بود. در جهنم دیجیتال، سینتی‌سایزرهای آنالوگ دوباره خواهان پیدا کرده بود. این تقاضا باعث شد تا شرکت های سازنده سینتی سایزر، این بار با رویکردی نو، سازهایی بسازند که دوران سینتی سایزرهای آنالوگ را احیا می‌کرد. سینتی سایزرهای آنالوگ مجازی (Virtual Analog) برای اولین بار در دهه ۹۰ تولید شدند که از طریق پردازش سیگنال های دیجیتالی و با استاده از الگوریتم‌ها و نرم افزارهای ویژه‌ای، قادر هستند تا سنتز آنالوگ را شبیه سازی کنند.

برای این منظور سازندگان حتی شکل و شمایل این سازها را نیز شبیه سینتی سایزرهای آنالوگ دهه ۷۰ طراحی کرده‌اند. از این سینتی سایزرها می‌توان به سینتی سایزر آنالوگ مجازی Q ساخته شده توسط شرکت آلمانی “Waldorf” و سینتی سایزر “Nord Lead 2X” که توسط شرک سوئدی “Clavia”، اشاره کرد. ظهور سینتی سایزرهای آنالوگ مجازی، برای سینتی سایزرهای آنالوگ که نسل‌شان منقرض شده بود و تنها توسط شرکت‌ها و افراد خاصی و آن هم به صورت سفارشی و باقیمت گران تولید می‌شد، ققنوسی بود که دوباره از خاکستر خود متولد شده بود.

هم اکنون تقریبا تمام فناوری های سنتز صدا به صورت سخت افزار، نرم افزار، آنالوگ و دیجیتالی تولید می‌شود و قابل دسترسی است. همچنین انواع سینتی سایزرهایی هم وجود دارد که اکثر فناوری‌های موجود در سنتز صدا را شبیه سازی کرده و در اختیار نوازندگان و آهنگ‌سازان قرار می‌دهد. نرم افزار های شبیه سازی بسیاری از این سینتی‌سایزرها نیز امروزه با قیمت بسیار کم و یا حتی رایگان وجود دارد. کار به جایی رسیده که گوشی های تلفن همراه و تبلت های اندرویدی هم، از این قائله مستثنی نیست.

بازار بسیار بسیار بزرگ موسیقی تکنو، الکترونیکا، هاوس و گونه های دیگر موسیقی عامه‌پسندِ الکترونیکی، فرم موسیقاییِ رپ و هیپ هاپ، موسیقی راک و پاپ، بازار سینتی سایزرهای مختلف را هم داغ کرده است.

سینتی سایزرها امروز بیشتر از تمام دوران در موسیقی های مختلف از پاپ گرفته تا جاز، موسیقیِ فیلم و بخش بسیار کمی از موسیقی کلاسیک استفاده می‌شوند. هانس زیمر از جمله سرشناس ترین آهنگسازان موسیقی فیلم است که در کارهایش برای تولید موسیقی و جلوه های صوتی از سینتی سایزر استفاده می‌کند. او همچنین بزرگ ترین سیستم ماژولارِ «موگ» را در اختیار دارد.

آن چه در خاتمه، ذکر آن لازم به نظر می‌رسد این است که: قرار بوده این ساز در ابتدای تولدش تنها صداهای مصنوعی را تولید کند. صداهایی که تا پیش از آن، در جهان خلق و شنیده نشده، پیشرفت فناوری باعث شده تا بخش بزرگی از بازار تولید سینتی سایزرها، به سمت و سویی برود که یک سینتی سایزر قادر باشد تا کارهای مختلف و متفاوتی را انجام دهد، از نمونه‌های صوتی سازهای آکوستیک گرفته تا شبیه سازی صدای انسان.

رایانه و نرم افزارهای ارزان امروزه، خود رقیب سرسخت سینتی‌سایزرهای سخت افزاری هستند. کار به جایی رسیده که شرکت‌های بزرگ و معتبر بازار هدف خود را تغییر داده اند و به جای تولید سخت افزار به سمت تولید نرم افزار و سخت افزارهایی بسیار کوچک و مینیاتوری هستند که نیاز کاربران رایانه‌ای تولید موسیقی را برآورده می‌کند. تجربه نشان داده که هیچ چیزی جای چیز دیگری را نمی‌گیرد. این نکته در مورد سازهای آکوستیک و سینتی سایزهای سخت افزاری هم صدق می‌کند.

مروری تاریخی بر سینتی سایزر از طریق تصویر

تلگراف موزیکال

اشتوکهاوزن

استودیویی با انواع سینتی سایزرها (ردیف بالا: سینتی سایزر ماژولار/ وسط از چپ به راست: یک ارگ ترانزیستوری و تعدادی سینتی سایزر آنالوگ کوچک و قابل حمل/ پائین: یک سمپلر)