داستان سینتی‌سایزر: اودیسه الکترونیکی (۵)

ویتامین B
فندر استراتوکستر و گیبسون لس پال معروف ترین و پر طرفدارترین گیتارهای الکتریکی جهان هستند و نه تنها نوازندگان گیتار، بلکه اکثر علاقه مندان به موسیقی پاپ و راک، این دو ساز را می‌شناسند. مشابه همین شهرت و محبوبیت برای نوازندگان کیبورد، دو ساز است که هر کدام بخشی از تاریخ سینتی سایزر هستند. ارگ هاموند بی۳ (B3 Hammond Organ) و مینی موگ (MiniMoog).

لارنس هاموند، مهندس مکانیک آمریکایی، پس از اختراع ساعت رنس هاموند، مهندس مکانیک آمریکایی، پس از اختراع ساعت فنردار بی صدا در سال ۱۹۱۹، آنقدر ثروتمند شد که کار در کارخانه را رها کرد. در سال ۱۹۲۲ او عینک سه بعدی را برای فناوری تصویربرداری سه بعدی اختراع کرد. در سال ۱۹۳۳ لارنس هاموند یک پیانوی کهنه خرید و از کلاویه های آن برای ساخت یک ساز جدید استفاده کرد.

سازی که به ارگ های الکترونیکی «هاموند» معروف شد و در واقع سینتی سایزری بود که از روش سنتز افزایشی صدا و فناوری تن ویل (Tone Wheel) برای تولید صدا استفاده می‌کرد. او با تکمیل این پروژه در سال ۱۹۵۵ ارگی ساخت که از دو ردیف کلاویه تشکیل شده بود، یک سری پدال برای نواختن نت های بم با پا داشت و صداهای متنوعی می‌شد با آن تولید کرد. این ساز هاموند بی۳ نام دارد که به جهت تشابه نام آن با ویتامین بی، لقب نیاسین (Niacin) یا ویتامین بی هم به این ساز داده شده است. لارنس هاموند که در ابتدا در نظر داشت تا سازهای خود را به کلیسا ها و بخصوص کلیساهای ارتش آمریکا بفروشد، با شروع جنگ جهانی دوم بازار بزرگی برای عرضه این ارگ ها بدست آورد. اما این ساز نه تنها به کلیساهای آمریکا محدود نشد، بلکه به سرعت نزد موسیقی دان های بلوز، جاز، سول، پاپ، راک و راک پیشرو طرفدار پیدا کرد. مدل بی ۳ امروزه یکی از محبوب ترین سازهای الکترونیکی جهان است. هرچند نسخه اصلی با فناوری تن ویل (Tone Wheel) این مدل از سال ۱۹۷۴ به بعد دیگر ساخته نشد، اما سازهای قدیمی هاموند هم چنان در موسیقی امروزه استفاده می‌شود.

دارندگان این سازها با دقت و وسواس خاصی این ساز را نگهداری می‌کنند و شرکت های تخصصی زیادی، خدمات تعمیر و بازیابی سازهای قدیمی اصلی ساخته شده توسط شرکت لارنس هاموند را ارائه می‌دهند. محبوبیت این ساز به قدری زیاد است که سازهای دیجیتالی مختلفی، از دهه ۸۰ تا کنون ساخته شده که صدای ارگ هاموند بی ۳ را به روش تولید صدا از طریق نمونه برداری (Sampling) باز سازی یا تقلید می‌کند. جالب اینجاست که این سازها هم از محبوبیت های زیادی برخوردار هستند.

ارگ هاموند بی ۳ در میان سازهای الکترونیکی، جهان خود را دارد. جهانی با نوابغی چون: جیمی اسمیت، جیمی مک گریف، دکتر لانی اسمیت در سبک موسیقی جاز و جان لرد، ریک ویکمن و کیت امرسون در موسیقی راک و راک پیشرو. هرکسی که تنها یک قطعه از آهنگ های گروه دیپ پرپل را شنیده، با صدای این ساز آشنا است.