گفتگوی هارمونیک
کتاب «آثار رضا محجوبی برای تار و سهتار»، با آنواگاری و ویرایش محمدرضا شرایلی، و مضرابگذاری و نگارش علائم تکنیکی توسط مهدی دیزانی، توسط نشر خُنیاگر منتشر شد.
در معرفی این اثر از سوی شهاب مِنا (ناشر) که خود انتقال این مجموعه را از کوک ویلن به تار و سهتار برعهده داشته است میخوانیم:
هرچند برخی آثار رضا محجوبی (۱۳۳۳-۱۲۷۷)، ویلننواز اسطورهای معاصر، نُقل مجالس بوده و در دورهای که رادیو یا دیگر رسانههای عمومی در ایران متداول نبوده در بسیاری از صفحات موسیقیدانان برجستۀ ایران و حتی نمونههای کمیاب خصوصی در نخستین دهۀ ۱۳۰۰ شنیده میشود، هنوز بسیاری از آثار او بر موسیقیدانان ایران ناشناخته مانده است.
پیش از این در مجموعۀ دوجلدیِ «رضا محجوبی، افسونگر نغمهپرداز» به شرح حال و آثار رضا برای ویلن پرداختیم و اینک، طی کتاب حاضر، برای بیشتر شناختهشدن و نواختهشدن آثار او آنها را به راستکوکهای متداول در تار و سهتار و سنتور برگرداندهایم و برای نواختن با تار و سهتار مضرابگذاری، انگشتگذاری و تنظیم کردهایم.
برخی از این آثار از نتنگاریهای مندرج در منابع مکتوب اقتباس شده و با دیگر روایات مکتوب و صوتی بهجامانده نیز تطبیق داده شده و جامعترین روایت انتخاب شده و برخی دیگر براساس اجراهای بهدستآمده از رضا محجوبی یا اجراها و تنظیمهای دیگر موسیقیدانان از اثر رضا محجوبی آوانگاری شدهاند.
از آنجا که در نتهای پیشینیان به درج کلیت ملودی_ بی درج تزئینات ملودیک_ بسنده شده، در کتاب حاضر، برای افزودن بر غنای ملودیک قطعات، تزئینات و تکنیکهای مضرابی متداول در تار و سهتار نیز به نتها افزوده شده است. باشد که با انتشار این کتاب آثار زیبای رضا محجوبی، موسیقیدان نابغۀ ایرانی، بیش از پیش توسط نوازندگان سازهای موسیقی دستگاهی ایران نواخته و شناخته شود.
شهاب منا، موسیقیدان و ناشر این کتاب درباره آن میگوید:
مجموعهای که فراروی خود دارید براساس نتنگاریهای مندرج در مجلد دوم کتاب رضا محجوبی، افسونگر نغمهپرداز، پژوهش و نگارش محمدرضا شرایلی و شهاب مِنا که در سال ۱۳۹۶ توسط نشر خُنیاگر منتشر شده فراهم آمده است.
از آنجا که نتهای مندرج در کتاب مذکور بنا بر کوک ویلن نگاشته شده بود و متأسفانه اجرای آنها، بهویژه در چپکوک ویولن، در سازهای مضرابی ایرانی (تار، سهتار، سنتور) متداول نیست، بر آن شدم برای بیشتر شناختهشدن و نواختهشدن آثار زیبای رضا محجوبی، نتنگاریهای کتاب مذکور را به کوکهای متداول برای سازهای مضرابی موسیقی دستگاهی (تار، سهتار و سنتور) برگردانم. برایناساس، کلیۀ آوانگاریهای کتاب دوم رضا محجوبی، افسونگر نغمهپرداز را ابتدائاً به چپکوک و سپس به راستکوک تار و سهتار انتقال دادم و ملودیهای آنها را در گسترۀ صوتی تار و سهتار تنظیم کردم.
۱ نظر