کیوان یحیی
دومین قطعه ای که در قسمت نخست برنامه به اجرا درآمد، کنسرتو برای کمانچه و ارکستر اثر ارسلان کامکار بود که بر اساس تم هایی از اردشیر کامکار نوشته شده بود. تولد این قطعه به سال های ابتدایی دهه هفتاد باز می گردد و پیش از این نیز تاکنون اجراهای متعددی از آن با تکنوازی اردشیر کامکار و به رهبری رهبران مختلف به اجرا در آمده بود.
بر این اساس و بدون هیچ گونه پیش داوری، طبیعتاً شنونده، انتظار اجرایی بی نقص، یکدست و پخته ای را خواهد کشید.
اگر اجرای بسیار ضعیف نادر مشایخی از این قطعه را در جشنواره گذشته کنار بگذاریم، این بار نیز شاهد بسیاری از همان ناهماهنگی ها و کاستی های فراوان در اجرا بودیم.
قطعه ای که به کرات توسط نوازندگان همین ارکستر اجرا شده است، گویی حتی یک بار مورد آنالیز دقیق ساختاری از سوی رهبر قرار نگرفته است که هنوز شاهدیم به هنگام پیاده سازی ایده های کانون در بخشی از قطعه، ویولن سل ها به بیراهه می روند.
اجرای اردشیر کامکار نیز به نسبت اجرای سال پیش البته قابل قبول تر بود ولی ارکستر در مجموع این بار نیز اجرایی یکدست و بدون ناهماهنگی را به مخاطبان خویش عرضه نکرد، هرچند از اجرای نادر مشایخی بهتر بود.
بخش دوم برنامه پس از آنتراکت، به اجرای اثری با عنوان «منظومه ی سمفونیک مولانا» اثر هوشنگ کامکار اختصاص یافته بود که برای ارکستر سمفونیک، سولوی خواننده و گروه کر نوشته شده بود. همان ترکیبات ارکسترال مورد علاقه ی هوشنگ کامگار، که تا پیش از این آثار ارزشمندی چون “شهیدان خدایی” و “درگلستانه” را درون چنین قالبی آفریده بود. در یکی از مصاحبه های مطبوعاتی خوانده بودم که کامکار خود بر ارزشمندی این اثر جدید خود بسیار سخن رانده بود و آن را در رده آثار پیشین خود می دانست.
قطعه به نوعی بر بستر سوال و جواب سولیست و گروه کر قرار داشت. جالب بود که بر خلاف گفتار کامکار مبنی بر جاویدان شدن این اثر جدید خود، با نهایت خوش بینی این اثر را تنها می توان چرک نویس و سیاه مشق “کجایید ای شهیدان خدایی” دانست. این اثر، در نوع خود تکرار همان ارکستراسیونهای قدیمی وی و با همراهی آواز کم رمق علیرضا قربانی بود.
یکی از جلوه های بسیار غریب این اثر تاکید گروه کر بر مصرع نخست «خوش- خرامان می روی…» بود که به سبب اشکال در تلفیق شعر و موسیقی و عدم رعایت هجای آوازی، واژه ی خوش، به صورت «خشک» شنیده می شد که خود بسیار طنز آمیز می نمود!
در کنار این قضیه، اجرای ارکستر نیز با ناهماهنگی های بسیار همراه شده بود؛ اجرای سازهای بادی جوبی خصوصاً فلوت ها (با صدای اضافی مملو از هوا) و کلارینت ها (با سونوریته و کوک ضعیف)، هم چنین مشکل در محاسبه ریتم ها توسط نوازندگان ویولن سل که بسیار خارج از چهارچوب های زهی ها بر تمامی کاستی ها می افزود.
ارسلان کامکار نیز دوباره به تاسی از همان سبک عجیب خود، در هدایت ارکستر ناموفق به نظر می رسید. به هر روی در پایان اجرای ارکستر، پس از یک سری ناهماهنگی در دعوت از هوشنگ کامگار به روی سن، او به شیوه ی غریبی به روی سن پرید! شاید به نشانه اعتراض شاید … جالب اینجاست که این اتفاق در هر دو شب تکرار شد!
در مجموع اجرای ارکستر سمفونیک در این برنامه، باز هم چیزی برای عرضه نداشت و بر بار گران این ارکستر نیز افزود. هم چنین هدایت گروه کر تهران توسط رازمیک اوحانیان بسیار ضعیف و دور از شان یک برنامه رسمی به نظر می رسد. ارکستر سمفونیک تهران گویا به آهستگی به فنای خود می اندیشد.
جناب یحیی عزیز
ارکستر سنفونیک تهران سالهاست که درگذشته فقط جنازه ی آن دفن نشده که این مهم نیز به زودی صورت می پذیرد
مشکل اصلی ارکستر سنفونیک تهران و ارکسترهای مشابه فقدان هنرمندانی صادق و خالص است
اعضای این ارکسترهای مشابه را جمعی کاسب بازاری دوره گرد تشکیل می دهند که از هنر و اندیشه آن بویی نبرده اند و فقط فقط در پی کاسبی شهرت و اسکناس هستند
بنابر این از چنین ارکستری با چنین تشکیلات و مدیریتی انتظاری بیش از این نیست
متا سفانه هوشنگ کامکار نیز آن هوشنگ کامکار دوران سابق با نگاهی نسبتا نیمه هنری نیست بلکه او هم به انسانی کاملا بازاری با نگاهی صرفا مادی تبدیل شده است
جدای مشکلات و مسائل مادی اول باید هنرمند تربیت شود و پس آن به روی صحنه به اجرا بپردازد
از مقالات دردمندانه ی شما متشکرم
mishe beporsam in aghaye yahya khodeshoon che sazi minavazand????
midoonid chiye???
man dar ajabam ke chera in aghaye yahya ba in hame elmo hoosh davat be rahbariye in orchestre bichare nemishan!!!!!!!!!!???!?!?!?!??!/???
zemnan ma ke yademoon nemiyad khosh ro khoshK shenide bashim,,,
دوست عزیز.
در مملکت ما چی درست و بی نقص کار می کنه که انتظار دارید ارکستر سمفونیکی که رهبر نداره، دستمزد نوازندگانش بسیار ناچیزه و هزار جور مشکل جورواجور داره؛ بی نقص برنامه اجرا کنه.
متاسفانه شما فقط نکات منفی را دیدید و هیچگونه نقطه مثبتی از این اجرا ندیدید.
یکی از عوامل عقب افتادگی ما اینه که همیشه منفی می بینیم و هیچ وقت دنبال نکات مثبت نمی کردیم.
حتی زمانی که همین ارکستر سمفونی ۹ بتهوون را با رهبری ” علی رهبری” اجرا کرد آن موقع اجرا مشکلات زیادی داشت. یقینا” ارسلان کامکار بدون هیچ گونه تجربه رهبری بهتر از این نمی توانست رهبری کند. ضمنا” قرار بود که ااین اجرا ها را لوریس چکناوریان رهبری کند که متاسفانه در مور قیمت به توافق با مدبریت ارکستر نرسیدند.
vaghti ke rahbary orchest be yek rahbar navared dade shavad va ghateate yek ahang saze dar sathe motevaset ejra shavad natijeye kar hamin ast ke mibinid
آقا یا خانم مخاطب شما به عنوان یک موزسین باید گوش موسیقی خود را دقیق تر فرمائید تا متوجه اشتباهات واژه گان شوید ماه هاست که ارکستر سمفونیک به مهد کودک تبدیل شده و گروه کر تالار هم در سطح پائینی آمده البته به جز معدود خوانندگان این گروه که سالهاست در این کر فعالیت میکنند ما همچنان به با افسوس به امید روزهای بهتری در تالار وحدت هستیم
بابا من نمی فهمم چرا دوستان انقدر از این انتقاد های منطقی ناراحت می شند؟آخه وقتی بادی های ارکستر خوب نیستند که دیگه نمی شه توجیهش کرد.به نظر من این انتقاد به هیچ وجه “منفی نگاه کردن به قضیه” نیست بلکه اتفقا کاملا واقع بینانه هم است.
آخه مگه وقتی هندرسون توی مجله ی sun از هایفتز سختگیرانه انتقاد کرد،مگه کسی بهش گفت “اصلا توخودت چه سازی می زنی؟!!”یا “چه قدر ویلن بلدی؟!!” هندرسون یه نقاد موسیقی بود که فقط موسیقی خوبو می شناخت.(اتفقا بعد از اون نقد جنجالی هایفتز هم(بنا به گفته ی خودش!!!) کلی تغییر کرد.
به نظر من آقای یحیی بر خلاف عقیده ی بعضی دوستان نشان دادند که خیلی خوب موسیقی می فهمند.(اگر چه بیشترم می توانستند وارد جزییات بشند.
مشکل این نقد ها نیست،مشکل ما ایرانیاییم که از حرف های حسابی ولی یه ذره تلخ بدمون میاد.
jenabe saeediye aziz….
vaghean ke az shoma mamnoonam
manam nemidoonam chera moteassefane baziha fekr mikonand ke enteghad bayad faghat az badiha bashe…
yek montaghede khoob bayad nokate mosbat ro ham zekr kone
doost daram bebinam in aghaye yahya va in kamran khan agar khodeshoon too in orchestr ba in vaziyate modiriyati va mali saz mizadan baz ham in harfaro mizadan???ya miyoomadan daste navazandeharo ham miboosidan!!!!!!!!!!!
jenabe erfan khan…
ma az enteghad narahat nemishim…faghat man masalam ba in aghaye yahya inke avalan yani orchestre ma vaghean HICH nokteye mosbati nadare????? inke bedoone rahbare daem va ba in vaziyate maddi baz ham hamashoon har rooz baraye tamrin pamishan miran talar be nazare shoma ghabele taghdir nist????
va dovom inke chera vaghti orchestr karaye khoob mizane kasi tashvigh
neikone va faghat baladim irad begirim oonam ba bi adabi va bi ehterami… be nazare shoma kalamate kasebe bazariye doregard alfaze monasebi baraye honarmandane mamlekatemoone??????
سلام،من نمی دانم که اصولا مساله ی نقد چه ارتباطی با مهارت ود ناقد داره.ضمنا برای دوستانی هم که اطلاع ندارند عرض می کنم که دکتر یحیی یکی از باسوادترین آهنگسازها و رهبران ارکستر کلاسیک هستن.من شاگرد ایشان هستم و کار وی را با ارکستر سمفونیک کانزاس شنیده ام.فکر نکنم که هیچ یک از موسیقی دان های فعلی نزدیک یه همچین ارکستری هم شده باشند.ثانیا مقام نقد به قول فلاسفه مقام ویرانگری و شرحه شرحه کردن است نه مقام همدلی و سمپاتی.اگر مدیریت هنری کشور نقدهای امثال آقای یحیی را به گوش می گرفت امروز شاهد این کنسرت های شرم آور نبودیم.ثالثا، جناب مشتاق نوازندگان ارکستر سمفونیک با حقوق ثابت و دستمزد سر کار خود حاضر می شن.بله هیج مسئولی کمکی به بچه ها نمی کنه اما آیا خود بچه ها هم تلاشی برای بهتر شدن می کنن؟
با سلام
به نظر بنده عمده مشکل نوازندگان در ایران، آموزش ناکافی و بعضا نا درست در بدو امر و در مراحل آموزش است.
البته وارد مقوله آموزش موسیقی کلاسیک غربی در ایران نمی شوم که همگان از وضعیت اسفبار و یا شاید تا حدودی مسخره آن آگاه باشند ولی عدم تمرین کافی و دقیق برای از کار در آمدن یک قطعه در تمامی ارکستر ها کم و بیش به چشم می خورد که مایه بسی تاسف است.
shoma montaghedin agar be fekre dorost shodane orchestr hastin bayad rah haye dorost shodanesho begin na in ke hey alaki ghor bezanin ke orchestre symphonic felane bisare. agar {…}darin shoma berin toosh dorosesh konin ba in vaze keshvar orchestre melli ya symphonic ya har {…} digeii behtar az in nemishe.
باسلام.ادرس ایمیل اقای هوشنگ کامگار را میخواستم شما میتونید برام گیرش بیارید