ابوالفضل زنده بودی
زریاب
ابو حسن علی بن نافی که به خاطر چهره ی سیاه و کلام حکیمانه اش به زریاب معروف بود. او از مشهورترین موسیقیدانان زمان خود و اندلس شمرده می شود. زریاب از شاگردان برجسته ی اسحاق موصلی بود. از ابتکارات او می توان به افزودن سیم پنجم به عود اشاره کرد که نام آن را حاد نهاد. ناگفته نماند نام چهار سیم دیگر عبارت بود از بم، مثلث، مثنی، زیر. زریاب پس از عزیمت به اسپانیا دردربار سلطان حکم اول و بعد از آن عبدالرحمان دوم عزیز و محترم شمرده شد. او هنر موسیقی ایرانی را در اسپانیا ترویج داد ودر اندلس مدرسه ی موسیقی تاسیس کرد. از آن پس اندلس به مرکز مهم موسیقی در اروپای غربی تبدیل شد.
از ابتکارات جالب زریاب در مدرسه ی موسیقی اندلس پایه گذاری روشی نوین در آموزس موسیقی بود. او شیوه ای را پایه گذاری کرد که موسیقی را در سه مرحله به علاقه مندان آموزش می داد.
۱ – ریتم بحر و کلام آواز
۲ – نغمه ی ساده ی آواز
۳ – تزئین ها و تحشیه ها(زائده ها)
زریاب خدمات بسیار ارزنده ای را در اسپانیاانجام داد. پس از اینکه اسپانیا به
دست ایرانیان فتح شد بدون هیچ مرزو محدودیتی هنرایرانی وارد اسپانیا شد.
طاهریان
طاهریان با کشته شدن معتصم آخرین خلیفه ی عباسی و فتح بغداد توسط هلاکو
خاندانهای ایرانی فرصت یافتند در نقاط مختلف به تشکیل حکومت بپردازند.
ایرانیان از این موقعیت استفاده کردند و به ترویج فرهنگ و هنر ایرانی پرداختند.
در خراسان طاهریان، در ماوراءالنهر و خراسان سامانیان، در گرگان آل زیار، در
عراق و بخشی از جنوب ایران آل بویه و در اقصی نقاط کشور صفاریان به قدرت
رسیدند.
خاندان طاهریان برای موسیقی و موسیقیدانان ارزش بالایی قائل بودند. از آثار
منتشر شده دراین دوران می توان به کتاب فی النغم نوشته ی عبدالله بن عبدالله
بن طاهر که جامع ترین کتاب درزمینه ی فلسفه ی موسیقی است اشاره کرد. کتاب
ارزشمند المونس فی الموسیقی نوشته ی منصور بن طلعه بن طاهر نیز از میراث
دوره ی طاهریان است.
سامانیان
در زمان سامانیان توجه مردم به موسیقی بیشتر شد و بسیاری از آثار موسیقی
که به زبان عربی نوشته شده بود به فارسی ترجمه شد.
موسیقی کاملا علمی در ایران از زمان فارابی آغاز شد زیرا او نخستین کسی
است که با به کارگیری اصول اولیه موسیقی یونان باستان که مادر موسیقی
کلاسیک در غرب است درباره ی موسیقی علمی و نظری کتابی به نام موسیقی
الکبیر را نوشت. بسیاری از بزرگان موسیقی در این دوره یعنی بعد از سقوط
عباسیان و تا قبل از هجوم مغولها به منزله ی ظهور رسیدند.
ابوبکر بن محمد بن زکریای رازی
وی تا سنین جوانی عود می نواخت. پس از ان موسیقی را رها کرد و به قصد
ادامه ی تحصیل علم راهی بغداد شد. زکریای رازی را بزرگترین طبیب اسلام بر
می شمارند. کتاب ارزشمند او فی الجمل الموسیقی نام دارد.
ابوالقاسم عبیدالله بن عبدالله بن خردادبه
پدرش فرماندار طبرستان بود و موسیقی را نزد اسحاق موصلی فراگرفت.
کتاب اللهو و الملاهی از این موسیقیدان می باشد. اوهمچنین جغرافی دان
سرشناسی نیز بود و کتاب مشهوری نیز در این زمینه به نام المسالک والممالک
از او به جای مانده است. از تالیفات دیگر این خردادبه می توان به آداب
السماع، الندما و الجلسا، اشاره کرد.
۱ نظر