گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

رسول صادقی: کاراتر بودن نی دکتر عمومی به نی هفت بند مشخص است

در نسل قدیم نوازندگان نی،‌ می بینیم که به خاطر یک محدودیت ساده و قابل حل مثل مشکل نت سی نی، نوازندگان از اجرای بسیاری از قطعات موسیقی کلاسیک ایرانی صرف نظر می کنند و خود را ملزم به تغییر ساز نمی کنند در حالی که با وجود انتشار فایلی مربوط به اجرای واریاسیون هایی از کارناوال ونیز با نی دکتر عمومی با اجرای علی نجفی ملکی، نسل جدید نوازندگان و سازندگان نی هنوز کار را تمام شده نمی بینند و قصد تغییر این ساز را دارند؛ به عنوان یک نوازنده و سازنده دهه شصتی، چه تفاوتی بین این دو نسل احساس می کنید؟

گرایشات و خواسته های فکری و روحی نسل قدیم از نسل جدید کاملا متفاوت است ما در دوره ای زندگی کردیم که بیست و پنج سال اول اش را عاری از هر گونه امکاناتی و بقیه را در کمال امکانات و تکنولوژی (و این روزها هم که ارتباطات غوغا کرده). خیلی از باورها و معادلات قدیمی در اذهان مردم به هم ریخته است. بعضی مقاومت کردیم و در حال قدیم ماندیم بعضی خود را پنجاه، پنجاه وفق دادیم و بعضی صدو هشتاد درجه عوض شدیم! بگذریم جناب پور قناد…

در نوازنده های قدیمی نی بیشتر از قطعات کلاسیک، حالا چه ایرانی و چه غربی، جمله پردازی موسیقی دستگاهی و خلاقیت در بداهه، در چارچوب ردیف آن هم با حال و هوایی خاص و از این قبیل مطرح و مد نظر است؛ سالها با این تفکر مقدس زندگی کرده اند، خیلی هم عالیست حتی بودند عالمانی چون لطفی که اندیشه نو داشته اند ولی با همان فکر نو به دنبال مکتب نئو کلاسیسیزم بوده اند و نسل قدیم چه خواسته و چه ناخواسته، نیاز شدید روحی به تنوع و پیشروی و تغییر شکل (حتی فقط ظاهری) هنرشان ندارند.

تلاش در راستای تغییر افکار نسل قدیم، تلاش بیهوده است… مگر اینکه بخواهیم بصورت آهسته برای نسل جدید پیشنهادهایی بدهیم، آن هم نه پیشنهاد تحمیلی، بلکه پیشنهادی که او خودش از تو خواسته و پذیرایش باشد. مطمئنا این دریا آرامش بعد از طوفانی هم خواهد داشت و به مرحله ثبات خودش خواهد رسید و یا در مرحله تنوعش تثبیت خواهد شد و همگی همه سلایق را یکجا خواهیم پذیرفت.

جدا از همه این حرفها، با حساب دو دو تا چهار تا، وقتی با نی کلیددار (شش دانگ) دکتر عمومی می شود «کارناوال ونیز» را نواخت، بطوری که نی معمولی از نواختن کامل آن عاجز است، پس شک نکنید که این نی یک سرو گردن از نی معمولی مخصوصا در نواختن قطعات مشهور تکنیکی غربی بالاتر است اما همین طرح را هم بایستی در موسیقی ایرانی نیز محک زد آیا در اجرای ملودیهای ایرانی هم به همین اندازه موفق است؟ به اعتقاد بنده به طور کامل نه، ضعف هایی هم دارد (مثل اینکه هنوز می بکار پس غیث با گرفتن سوراخ ر حاصل می شود) اما هر چه هست از نی بدون کلید بهتر و کاراتر است.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

۱ نظر

بیشتر بحث شده است