گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

نوازندگان شاخص تاریخ کمانچه نوازی

نوشته ای که پیش رو دارید متن کامل سخنرانی سجاد پورقناد است در نشست پژوهشی «سازها و شیوه ها» ویژه ساز کمانچه که به همت خبرگزاری مهر برگزار شد؛ این سخنرانی به علت کمبود وقت نیمه تمام ماند.

اگر ما بخواهیم میزان پیشرفت یا پسرفت کمانچه نوازی را پس از انقلاب بررسی کنیم اول باید مشخص کنیم که تعریفمان از پیشرفت در این زمینه چیست. آیا نزدیک شدن به موسیقی قاجار ارزش محسوب میشود و هرچه نزدیک شدن به آن یا حرکت در راستای آن پیشرفت برای ما محسوب میشود یا ارزش های ما مطابق با ارزش های بین المللی موسیقی کلاسیک است که تسلط بر روی ساز در راستای خواسته های آهنگساز مورد نظر است و نه حفاظت صرف از سنت های گذشتگان؛ اگر منظورمان از پیشرفت در زمینه دوم است، به روشنی می توان نواخته های نوازندگان قبل و بعد از انقلاب را با این معیار سنجید.

البته اینجا یک سئوال بسیار مهم مطرح می شود که اگر ما بدون در نظر گرفتن میراث ملی بخواهیم با سازی مانند کمانچه روبرو شویم آیا اصولا ساز کمانچه با شکل امروزی از منطق آکوستیکی و موسیقایی برخوردار است یا خیر؟ یا به بیانی دیگر آیا کمانچه میتواند سازی مستقل باشد یا یک نیم ویولون است؟!

بررسی ساختار کمانچه و اینکه آیا این ساز به تکامل لازم رسیده یا خیر مجالی دیگر می طلبد ولی مسئله ای که قابل کتمان نیست این است که کمانچه بالاخره سازی پوستی است و خودبخود صدایی مستقل از ویولون دارد.

بحث ما در این مطلب معطوف به نوازندگی است؛ با این دید اگر نگاهی به کمانچه نوازی پیش از انقلاب بی اندازیم، با شنیدن آثاری که از آنها در بازار موجود است می توان نتیجه گرفت که ما چند نوازنده بسیار شاخص در پیش از انقلاب داریم: باقر رامشگر، حسین اسماعیلزاده، علی اصغر بهاری، رحمت الله بدیعی و مجتبی میرزاده (البته این چند نفر عمده فعالیتشان پیش از انقلاب بوده و در این میان از کسانی که بعد از انقلاب فعالیت بیشتری داشتند نام برده نشده است)

اگر بخواهیم از میان این پنج نفر سه نوازنده را در سه زمینه ترویج کمانچه نوازی، تکنیک و ادیت انتخاب کنیم به ترتیب می شود، از علی اصغر بهاری که بزرگترین مروج این ساز تا امروز است، رحمت الله بدیعی که مهمترین مجری سبک تکنیکی نوازندگی استاد صبا روی کمانچه بوده و هست و مجتبی میرزاده که از نظر ادیت هنوز هم شاخص به نظر می رسد، را نام برد.

اینجا ذکر این مورد لازم است که عده زیادی از نوازندگان کمانچه، سبک نوازندگی رحمت الله بدیعی و مجتبی میرزاده را ویولونی میدانند، این ادعا از این جهت می تواند مورد اشکال باشد که نوازندگی ویولون ایرانی که مورد نظر این عده است، خود سبکی وام گرفته از کمانچه است و در نود درصد مواقع تکنیک هایی که روی ویولون ایرانی میشنویم، مربوط به ویولون نیست، مثلا ما در نوازندگی این افراد از دوبل نت ها (به جز در مواقع گرفته شدن نت واخوان) فلاژ‍وله ها و استکاتوها و … تقریبا چیزی نمی شنویم. این ادعا دقیقا مثل این است که به کسی که با سنتور، دوبل نتی را اجرا می کند بگویند، “او پیانو نواز است چون شبیه به کسی که با پیانو دو انگشتی می نوازد ساز می زند!” پیانو با استفاده از ۱۰ انگشت است که میتواند به معنای واقعی پیانو باشد و همینطور ویولون هم با تکنیک های خود، ویولون است و سازی است از نظر تکنیکی، متفاوت از ابوا و کلارینت…

audio fileبه قسمتی از نوازندگی مجتبی میرزاده به همراهی ارکستر گوش کنید (از کاست “گلبانگ شماره دوم” با صدای شجریان و موسیقی حسن یوسف زمانی)

متاسفانه در ۳۰ سالی که رحمت الله بدیعی به خارج از کشور عزیمت کرده است، اجرای های درخشان او از دید بسیاری از نوازندگان کمانچه دور مانده و فراموش شده است.

قدرت نوازندگی رحمت الله بدیعی، به مدد توانایی او در نوازندگی قطعات بسیار مشکل ویولون کلاسیک (مخصوصا آهنگسازان دوره رمانتیک مانند برامس، بروخ و…)، هنوز هم به عقیده نگارنده بی نظیر است، زیرا با توجه به فاصله سیم از دسته در سازهای قدیمی که مورد استفاده این نوازنده قرار می گرفت، او با قدرت بالا در دست چپ، چنان شفاف، واضح و با قدرت در پوزسیون های بالاتر از سوم، تحریر های بین دو سیم را اجرا می کند که هنوز هم نمونه آن توسط نگارنده شنیده نشده است؛ مخصوصا در اجرای تکنوازی audio fileگوشه حجاز در آلبومی که به آثار درویش خان پرداخته شده، قسمتی از توانمندی های این نوازنده قابل شنیدن است.

در مورد این نوازنده باید به این نکته نیز اشاره کرد که او اولین نوازنده ای بوده که مانند نوازندگان امروزی این ساز، همپای دیگر سازها در گروه می نواخته است. البته اینجا لازم است که یادآوری شود که نوازندگان جوانی ممکن است امروزه باشند که توانایی رقابت با رحمت الله بدیعی را داشته باشند ولی هنوز به درجه ای از شهرت نرسیده اند که آثارشان را به صورتی که از این نوازندگان می شناسیم عرضه کرده باشند.

پس از انقلاب از سه نوازنده میتوان نام برد که خدمات بزرگی برای این ساز انجام داده اند، چه از نظر ترویج این ساز، چه تعدد اجرا، چه گسترده تر کردن رپرتوار و گستره نوازندگی کمانچه؛ اردشیر کامکار، سعید فرجپوری و کیهان کلهر.

audio fileقسمتی از تکنوازی اردشیر کامکار

در میان این سه تن، کیهان کلهر با اینکه از نظر ادیت و لحن شخصی جایگاه بسیار قابل توجهی دارد ولی از نظر ‍ژوست نواختن و تمیز نواختن به هیچ وجه با نوازندگان همدوره خود قابل قیاس نیست و بیشتر همرده نوازندگان محلی کمانچه است.

اردشیر کامکار، با دو اثر کنسرتو برای کمانچه و به یاد صبا، جلوه های بدیعی از نوازندگی این ساز را به نمایش گذاشته است و همچنان نیز با افت و خیزهایی، یکی از مهمترین نمایندگان کمانچه ایران است. سعید فرجپوری هم با تکنوازی های بی شمار و مخصوصا آلبوم کمانچه نوازی، جایگاهی قابل قبول برای خود محیا کرده است.

اما هنوز به قول علی اکبر شکارچی نوازندگان کمانچه ما فاصله قابل توجهی با همسایگان آذری شان دارند؛ ما نه در ادیت کسی همپای audio fileهابیل علی اف داشته ایم نه در تکنیک در حد audio fileشریف افو نه در هر دوی این زمینه ها کسی مثل audio fileحسن اف.

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد

سجاد پورقناد متولد ۱۳۶۰ تهران
نوازنده تار و سه تار، خواننده آواز اپراتیک و سردبیر مجله گفتگوی هارمونیک
لیسانس تار از کنسرواتوار تهران و فوق لیسانس اتنوموزیکولوژی از دانشکده فارابی دانشگاه هنر تهران

دیدگاه ها ۱۰۰

  • لام
    درویش رضا منظمی،مهدی آذرسینا،مرحوم کامران داروغه،هادی منتظری،داود گنجه ای،مرحوم سهیل ایوانی و …..راستی این افراد کی، کی و کارشان چی بوده؟یعنی هیچکدام شاخص نبوده اند که حداقل ذکر مصیبتی! از آنها شود؟

  • دوست عزیز! نوازندگانی که نام بردید مخصوصا آقایان منتظری و مرحوم داروغه و ایوانی و … همه از بهترین نوازندگان کمانچه در تاریخ موسیقی ایران بوده اند ولی در زمینه هایی که نام بردیم اگر قرار باشد امتیاز بدهیم گمان می کنم به عقیده همین افراد هم استادانی که نام بردم شاخص باشند.
    در موسیقی کلاسیک هم ما نوزاندگان بسیار خوبی داریم ولی مثلا در ویولونسل پیاتیگورسکی شاخص می شود و بسیاری دیگر نوازندگان ماهر و حتی صاحب لحن شخصی…
    پس معرفی چند نوازنده شاخص به هیچ وجه به معنی بد بودن دیگران نیست.

  • با سلام
    حتما از دید شما شاخص هستند!که بالطبع وابسته به معیارهای سنجش شما واز طرفی به میزان دانش شما از این ساز و نوازندگانش دارد.در ضمن در هیچ کجا نامی از خوب یا بد برده نشد….
    به هر روی دانایی نعمت است و کم دانی آفت

  • با درود
    با دوست گرامی سنتور نی موافقم
    امثال اینها و بهاری ها را هم از یاد برده اید ؟؟
    یعنی یکی در این خاک نبوده که کمانچه نوازی کند؟
    شاید من اشتباه میکنم.
    دوست گرامی کمی واقع بینانه تر باشیم.

  • جناب پور قنادبه درستی به تمام افراد اخص اشاره کردند اگر دوستان دقت کرده باشند استادانی چون بهاری را نیز در گروه افرادی قرار دادند که پیش از انقلاب فعالیت داشتند
    نکته دیگر آنست که قرار نیست هرکه کمانچه مینوازد از بهترین ها باشد

  • nazar gofte shode dar in maghale dorost ast vali agar az lahaze tadris be kamanche navazi negah beshe do shiveye omde vojud dare
    ۱tadris ba tamrinha va etud haye mokhtalef ke baraye teknik bayan mishan
    ۲tadris bar asase radif va yad giri teknik ba tekrar radif
    az ostadan in do shive dar gruhe aval mitavan az kamkar farajpoori nam bord
    va az groohe dovom mitavan az shekarchi montazeri monazami esm bord
    shiveye tadris digari tavasot azrsina matrah shode ke besyar shabihe shiveye tadrise violone khaleghi ist

  • سلام
    ممنون از مطلب که گذاشتید …

    اینکه کمتر در مورد استاد کلهر سخن به میان میاد … شاید به خاط این هست که سبک ایشون کمی سخت تر از سبک استاد کامکار هست …

    اگر اطلاعاتتون به روز باشه باید اسم اشخاص دیگه ای رو هم میدیدید .
    مثل استاد عباس جعفری و استاد مهاجری
    ممنون

  • آقای سعید عزیز، در مورد سخت تر بودن سبک نوازندگی آقای کلهر به هیچ وجه با شما موافق نیستم، نمونه هایی که در سایت گذاشته شده و اثر بر تارک سپیده که سالها پیش اجرا شده گواه بر این مدعا است. در مورد نوازندگان خوب کمانچه که جدیدا نام آنها را در کنسرت ها میشنویم و آثارشان میشنویم هم باید بگویم با اینکه دیده ام افرادی تکنیک های استثنایی داشته اند ولی زود است تا به عنوان نوازنده تاثیر گذار در کمانچه نوازی از آنها نام ببریم، اینکه نوازندگان خوبی مثل نوید مصطفی پور یا شروین مهاجر یا … در کنسرت فلان قطعه را زده اند دلیل بر تاثیر گذاری زیاد روی این ساز نیست، همچنانکه یکی از نا کوک ترین نوازندگان کمانچه ما، همین آقای کلهر است ولی بسیار تاثیر گذار بوده در زمینه کمانچه نوازی.

  • من ۷ سال هست که دارم کمانچه میزنم و در حال حاظر ۱۴ سال دارم و این رو نمی تونم بپزیرم که کمانچه از غمگین ترین صدا هاست
    از سایتتون خوشم اوومد سایت جالبیه!!!

  • سجاد جان سلام …

    همونطور که میدونید در کمانچه نوازی (سبک معمول) ۳ عمل :گرفتن دسته , چرخش کمانچه “کاسه” و مالش بوسیله یک دست (دست چپ برای افراد راست دست) و حرکت رفت و برگشتی آرشه توسط دست دیگه انجام میگیره. و در نهایت مایل کردن ساز تا ۱۰ درجه صورت میگیره …
    اگه دقت کنید سبک کمانچه نوازی استاد کلهر علاوه بر این عملکرد ها, شامل سماع حین نواختن میشه که اعضای بیشتری در گیر میشن …

    من کمتر کسی رو دیدم که به سبک استاد کلهر بزنند …
    و صد البته که استاد کامکار در حال حاظر
    جزء بزگان این ساز هسند که من خودم شخصا خیلی ایشون رو دوست دارم …

    بگذزیم …
    افرادی چون عباس جعفری و استاد مهاجر هم بسیار عالی میزنند …اگه به کارهای استاد جعفری گوش داده باشید .. متوجه میشید که بسیار روان میزنن و مالش های ایشون فوق العادست …فکر کنم ۸ سالی میشه که به صورت حرفه ای کمانچه میزنن …

    ممنون از شما

  • با سلام. واقعا برای کسی مثل سجاد بور قناد متاسفم. چون اسم استاد محمد طغانیان را نیاوردند. یا اینکه ایشان را که فراتر از استاد بودند نمی شناسند.
    استاد محمد طغانیان صاحب سبکی خاص در کمانچه نوازی بودند. او به جا سیمهای کمانچه از سیم سنتور استفاده می کرد که هیچ یک از استادهای این ساز نمی توانستند با این ساز بنوازند. این استاد به راحتی با کمانچه حرف می زد.اما متاسفانه کسی از ایشان حرفی به میان نمی اورد.

  • سلام! آقای هاشم عزیز! من حدود ۱۲ سال است با آقای طغانیان آشنا هستم و جریانات شخصی ایشان را هم دنبال کرده ام… کاش شما به جای اشاره به صدای حرف زدن در آوردن و احیانا در رکاب مبارک ساز زدن! به یک مورد موسیقایی اشاره میکردید در مورد ساز ایشان!
    اگر امروز کمانچه نوازان با سیم سنتور ساز میزدند یا صداهای عجیب و غریب از ساز تولید میکردند من حتما ایشان را جز نوازندگان تاثیر گذار کمانچه جای میدادم.

  • با درود۰میخواستم یادی از بزگان کمانچه بکنم که به شیوه ی سینه به سینه ردیف نوازی میکردند. استادان باقر خان-حسین اسماعیل زاده-بهاری.در حال حاظرعده ی کمی به این شیوه می پردازند از جمله استاد مجید کیانی(سنتور) و همچنین استاد یاشار دولتی نیز به این شیوه در شهر زنجان تدریس مکنند.

  • بعد از گوش کردن به ساز بهاری اگر می خواهید روایتی اصیل از کمانچه که ترکیبی از اصالت ساز بهاری و ردیف های ایرانی برومند است را بشنوید،ساز استاد مهدی آذرسینا را پیشنهاد می کنم…اقای شکارچی هم البته بسیار زیبا می نوازند.

    البته ساز هابیل علیف هم واقعا بی نظیر است…
    ساز کلهر و کامکار و فرج پوری را هم اصلا نمی پسندم…چون هیچ اصالتی در هیچ کدامشان نیست…

  • سلام
    تا به حال به نواخته های شروین مهاجر گوش کردید یکی از نوازندگان شاخص کمانچه که تکنیک نوازندگیه خارق العاده ای داره و همینطور حس فوق العاده اقای مهاجر

  • من فکر میکنم باید کمانچه رو فقط مثل کمانچه زد .روح موسیقی ایرانی به ناله های کمانچه گره به عقیده من وفادار ترین نوازنده به کمانچه استاد شکارچی هستند.با تمام احترامی به سایر اساتید کمانچه دارم

  • من خودم کمانچه نوازم به نظر من اسم استاد محمد امینی یکی از بهترین کمانچه نوازان را هم ببرید

  • من کمانچه می زنم
    در این مقاله اسم هایی برده شد(البته بجز کامکار-کلهر-بهاری و فرجپوری) که فکر کنم فقط خودشون اسمشو شنیدن
    چراعلی اکبر شکارچی رو فراموش کردین؟
    کسی که به نظر من بعد از انقلاب بیشترین تاثیر رو روی آموزش کمانچه گذاشت
    کسی که در سرزمین کمانچه بزرگ شد
    من بعضی از کارهای کلهر رو خیلی دوست دارم ولی کیهان کلهر باید تو هند به دنیا میومد
    پس بهتر برین کارهای استاد شکارچی رو گیر بیارین و بعد درباره نوازندگان کمانچه بحث کنید.

  • استاد مهدی آذر سینا رو فراموش کردید. حرف نداره . چنان ردیف میرزا عبدالله رو اجرا کرده که اگه خود میرزا زنده بود کتابشو دو برابر مینوشت . البته شاخص ها رو خوب در آوردین . اما اسم کلهر رو به عنوان شاخص نباید مینوشتین . اگه دمب شجریان رو نگرفته بود الان باید تو عروسیای کرمانشاه ساز میزد . اسمشو که آوردین در حق امثال آذرسینا جفا کردین.

  • با سلام به نظر من شما می بایست اسم اقایان استاد علی اکبر شکارچی و استاد فرج علی پور را در ابتدا ذکر میکردید

  • هدف از تاثیر گذاری چیه؟ اینکه کمانچه را برداریم و باهاش ویولن بزنیم ؟ کمانچه باید صدای کمانچه بده. آقای آذرسینا یک دوره ردیف میرزا عبدالله را با کمانچه اجرا کرده که واقعا بیانگر اصالت این ساز ملی ماست. فکر کنم منظور شما از تاثیر گذاری، جذب مخاطب بوده. وگرنه فکر می کنید چند نفر تا حالا با استفاده از آلبوم ایشون با طرز اجرای درست ردیف آشنا شده اند؟ اهل عامی موسیقی این رو نمی فهمند، اما از شما انتظار نمیره.

  • کی گفته هر کس کثیف تر و پر خش خش تر ساز بزنه اصیل تره؟!؟! هر نوازنده دوره گرد و بی دست و پایی سازش بد صداس و همش آرشش به سیمهای دیگه می خوره این یعنی اصیل زدن؟!! آذرسینا چیکار کرده برای کمونچه غیر از اینکه این ساز را چند سال عقب برده از نظر تمیز زدن؟؟

  • با سلام و تشکر از زحمات شما
    گویا نام علی اکبر شکارچی ، رضا منظمی ، هادی منتظری ، مهدی آذر سینا ، اضغر بهاری ، محمد مقدسی و . . . را از یاد برده اید ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
    لطف فرموده و جایگاه واقعی خودتان را در عرصه کمانچه نوازی برای اینجانب مشخص نمایید و اینکه اظهار نظر شما در مورد نوازندگی کیهان کلهر منصفانه نیست و دیگر اینکه به نظر شما نوازندگان محلی ضعیفترین نوازنده ها هستند که در آنجایی که بحث ژوست نوازی کیهان کلهر به میان میاید پای نوازندگان محلی را وسط میکشید .
    ای کاش تمام نوازندگان پایتخت نشین به اندازه ی سر انگشتان شاهمیرزا مرادی ، حاج قربان سلیمانی ، سبزعلی درویشیان ، خلیفه آغاغوثی ، عاشیق حسن اسکندری ، مسعود بختیاری ، محمد اسحاق بلوچ نسب ، دین محمد زنگشاهی ، غلامعلی پور عطایی و بسیار بزرگان دیگر میتوانستند به فرهنگ غنی ایرانی خدمت کنند . . .

  • ای بابا این همه نظره غیر کارشناسی………
    به صرف یک دوره کلاس رفتن که نمیشه نطر داد..همه در حد توان کمک کردند.. ولی یادتون باشه خیلی ها به خاطره نبود کمانجه نواز معروف شدند..
    از حالا به بعد کسی کمانجه نوازه خوب شد شرطه!…. با احترام به زحمات تمام استادان…
    کسی که کمانجه رو بشناسه و شاگردیه کامکارو کرده باشه می فهمه جه خدمتی کرده… با توجه به اینکه قبل ایشون مطلبه خاصی برای کمانجه نبود…
    ویولن کلاسیک کمانجه اذری کمانجه محلی دارای امتیازاتی هستند …که اگه درست برای کمانجه استفاده بشه همشون مفید هستند…
    یادتون نره موقعی از کمانجه اسم می بریم میگوییم سازی با دامنه صوتی مثلا ۳ اکتاو
    که این شامل پوزیسیون های پایین هم میشه
    اونجا هم جز ساز ودارای رنگ صوتی متفاوت است..
    عدم استفاده از پوزیسیون ها دلیل بر شناخت نیست خیلی وقتها به خاطر عدم تواناییه….
    مثل اینه که بگی نباید با پشت خرک سنتور یا با پایین دسته تار ساز نزد…
    در این مورد استاد کامکار شروین مهاجر سهراب پور ناظری….به قدرت رسیدن…
    در ضمن هر کدوم از استید یه امتیاز دارند..اگه کسی بتونه پارامتر های مثبت همه رو بگیره و قدرتشو داشته باشه می تونه مووفق بشه….
    متاسفانه کمانجه فعلا نوازنده قلدری به خودش ندیده….
    کسی مثل علیزاده در تار

    ولی در اینده میشنویم صبر کنید….

  • سلام به همه
    دوستان به نظر من این اسامی چندان مهم نیست چون همه ما اساتید بنام همه رشته ها رو با کمی اختلاف نظر میشناسیم و قبولشون داریم. نکته مهم اینه که کمانچه به عنوان یه ساز ملی، توی فرهنگ ما خیلی مهجور واقع شده. به نظر من باید از هر کسی یا چیزی که در این زمینه فعالیت یا اطلاع رسانی میکنه، بدون تعصب ورزی، حمایت کنیم.

  • در حال حاضر تنها صدای یک کمانچه ایت که در دنیا حرفی برای گفتن دارد و آن صدای کمانچه ای است که استاد اردشیر کامکار می نوازد. روح را به ابدیت پرواز می دهد.

  • سلام. آقای پورقناد در جواب انتقادم که داده بودید بهتون بگم که اگر استاد محمد طغانیان را ۱۲ ساله میشناسید باید اینو هم بدونید که علی اصغر بهاری خیلی قبولش داشت.

  • آقای هاشم، اگر مرحوم بهاری زنده یاد طغانیان را غیر از اینکه دوست داشته میپرستیده، تفاوتی در نوشته این مقاله بوجود نمی آمده، اینجا صحبت تاثیر گذاری ها و افراد شاخص است…
    دوست عزیز آقای فرشاد سیفی، همانطور که عرض کردم محور بحث در این مقاله مشخص است و بخش اعظم این مطلب هم در حضور بسیاری از کمانچه نوازان معروف خوانده شده است و کسی اعتراضی نکرد که چرا آقای فلانی نامش وجود ندارد و این افرادی هم که نام بردید با تمام توانایی هایشان به اندازه افرادی که بنده در مقاله نام بردم تاثیر گذار نبوده اند… آثار ضبط شده، تربیت شاگرد، صاحب سبک بودن و … را در نظر بگیرید.
    ضمنا باید تعریف شما از خدمت به فرهنگ مشخص شود! عجیب است، فرامرز پایور، علی اکبرخان شهنازی، وزیری، صبا، تهرانی و … جمعا به اندازه مرحوم شامیرزا مرادی خدمت نکردند به هنر؟!

  • ali akbare shekarchi marde harf va amal ast bedone cheshm dasht be madiyat donya sazash ra be hamegi ba mehrabani eraee midahad dar zemn az shahrestani ha ham shahriye nemigirad va darke in ra darad ke mabada hazinehay ayab zahab baese tarke shagerd az darsash shavad mersi az ostad shekarchi

  • با درود
    من خودم کمانچه میزنم و از همه علاقه مندان به کمانچه خواهش میکنم چند اثر از استاد بزرگ کمانچه فرج علیپور و استاد علیرضا حسینخانی گوش کنید تا تفاوت رو احساس کنید.خیلی تعجب کردم اسامی این بزرگان چیره دست رو بین بهترینهای این سایت ندیدم.

  • اینجا قرار نبود از بهترین ها صحبت کنیم، ممکن است یک نوازنده جوان و گمنام تمام استادان نام برده را پشت سر بگذارد ولی نوازنده شاخص نمیتواند باشد.

  • سلام،چه جالب،مطلب برای سال ۸۷ است ولی تا همین دی ماه ۸۹ هم نظر داشتیم،هر کسی هم یه نظری داره و از یکی خوشش میاد،ایشالا که هر کسی از هر کسی خوشش میاد از شیوه ی نوازندگی اون شخص هم پهره ای برده باشه،نوازندگی آقای کلهر بسیار زیباست،ولی اگر چنین صداهای خاصی از نوازندگی ایشون شنیده میشه نصفش بخاطر ساز ایشونه،وگرنه الان کسانی هستند که میخوان مثل ایشون نوازندگی کنن ولی بخاطر تفاوت ساز هنوز نتونستن فورم ایشون رو در آرن،ولی نکته ی مهم اینه که تو این بین باید به استادی اشاره شود که بخوبی تونسته اونچه رو که یاد گرفته،به جامعه تحویل بده،چه کسی به خوبی اردشیر کامکار تونسته اینکار رو کنه،مستر کلاس خودش یه شرطه!!!شرطی که میتونه علاقه مندان رو پس بزنه!!!

  • به نظر میرسه بالاخره تو یه مقاله حق مطلب درباره استاد رحمت الله بدیعی ادا شد. استاد بهاری تنها به این دلیل که سایرین از کمانجه دست کشیدن معروف شد. وگرنه با گوش دادن به صدای ساز بدیعی عیار هر کسی معلوم میشه. البته استاد بهاری به دلیل زنده نگه داشتن یک صدا از صداهای موسیقی ملی همیشه مورد احترام هستند. در زمانی که همه از کمانچه صدای پر خش در می اوردن و بی خود به سیم های مجاور کمانه اونها می گرفت استاد بدیعی به درستی فقط در استفاده از واخوان از سیم های مجاور استفاده می کردند. مثل نواختن سه گاه در مجموعه آثار درویش خان. پاساژهای ایده آل و معنی دار هم از دیگر کاراشونه. والبته اینکه نوازندگی ایشون به هیچ وجه ادم رو دلزده نمی کنه. یعنی اون چیزی که از ردیف انتظار داری رو نشونت میده. وقتی میگن موسیقی شرق روحانی و با روح ادم بازی میکنه دقیقا همون چیزیه که استاد بدیعی اجرا می کردن. اونا که میگن ویولنی میزدن باید به ساز داروغه گوش بدن تا بفهمن که ویولنی چی هست. از مقاله جالبتون هم بسیار تشکر می کنم.

  • با سلام و خسته نباشید. جسارتا چرا نامی از سلطان کمانچه نوازی لرستان (استاد فرج علیپور) نبردید؟ همگان به وضوح می دانند که کمانچه ساز اصیل و میراث سرزمین باستانی لرستان است که از آن دیار به سایر مکانهای داخل و خارج معرفی گردید.قوم لر بی کمانچه و جدا از آن شناخته شدنی نیست.ای کاش اینجا امکان upload کردن قطعاتی از ملکوت نوازی ایشان وجود داشت تا پرواز روح تا فراسوی لامکان را با همه وجودتان احساس می کردید.

  • با سلام خدا وکیل حق استاد داود گنجه ای خیلی بیشتر از این بحث و گفتگو هاست. اگر فقط و فقط ۱ ساعت در کلاس ایشان باشید متوجه می شوید منظورم چیه.
    استاد داود گنجه ای به نظر من اسطوره حال حاضر کمانچه و ویلن است.به تمام گوشه ها و ردیف ها آشنایی کامل و تسلط بی همتایی داره. با تشکر فراوان.

  • سایت بسیار جالبی بود در مورد کمانچه نوازی………همه ی این اساتیدی که نام برده شده اند واقعا قابل تحسین میباشند ولی استاد هابیل علی اف مافوق تمام کمانچه نوازهای دنیاست …….

  • من فکر میکنم زیبایی وتاثیر گذاری صدای یک ساز یک مساله نسبی است وصدای ساز هر کدام از نوازنده های فوق حال و هوای خود را دارندو طبعا مخاطبین خود را دارند ۰پس به این صورت قیاس کار جالبی نیست

  • باعرض سلام.ازلطف شما ممنونم. (ای کاش صباوخالقی زنده بودند و اردسیرکامکار را میدیدند تا نگران از دنیا نمی رفتند…) تقدیم به استادمسلم کمانچه عصر ما استاداردشیرکامکار. لطفانظر بدهید. متشکرم

  • سلام به خانم نفیسه من هم با نظر شما موافقم و واقعا استاد علیپوراستاد مسلم کمانچه لری هستند اما چرا اسمی از استادان پیرولی کریمی وعلیرضاحسینخانی نمیبرند؟؟؟چون آنهایی که در تهران بودند امکانات دارند و آواز خود را بر دهلها میکوبند… در ضمن لرستان وخوزستان وکرمانشاه و چهارمحال و اصفهان و… اینها جزئی از ایلام باستان بودند و بدون شک موسیقی لکی و لری تنهاموسیقی بازمانده ایلام پیشین است. باتشکر غلامرضاکرمی از ایلا

  • درود.من آرسام هستم پانزده ساله سر یکدوراهی بزرگ برای انتخاب بین کمانچه و ویولن گیر کردم.وقتی نوازندگی استاد رحمت الله بدیعی راباکمانچه و ویولن گوش میدم صدای ویولن رو بیشتر میپسندم.ازطرفی دیگه نمیتونم از اصالت کمانچه دل بکنم.چه کنم؟

  • با سلام.من خودم هم سه تار میزنم هم کمانچه.اما واقعا متاسفم که اسمی از استاد فرود گرگین پور یکی از بزرگترین نوازندگان کمانچه و ویولن برده نشده.در ضمن ایشان یکی از بهترین آهنگ ساز های ایران هستند و قشقایی هستن و الان دیگه به خاطر سن بالا ساز نمیزنن…با تشکر

  • باسلام.قطعا هر کدام از اساتید بزرگ کمانچه نوازی سبک خاص خودشون رو دارن. این درست نیست که ما بخوایم نظر کارشناسی چه درست و چه نادرست در مورد هر یک از استاتید این ساز بدیم مثلا این چه لفظی هستش که اقای کلهر فالش میزنن .اینقدر کم لطفی نکنیم.جناب پور قناد این زشت که شما بگید که کیهان کلهر همرده نوازنگان محلی هستن.توی این جامعه یاد گرفتیم فقط نقد کنیم.اگه امثال اساتید حال حاضر نبودن بعد استاد بهاری چه کسی میراث دار ساز کمانچه میشد؟ یقینا تمامی نوازندگان ساز کمانچه از فارس ترک لر کرد گیلگ سعی بر این دارند که این ساز حفظ بشه .امیدوام کسی از حرفم ناراحت نشده باشه.در اخر ارزوی موفقیت برای همه اساتید و هنرجویان رو دارم.

  • آقای سعید عزیز!
    فرمودید ما در این جامعه فقط بلدیم نقد کنیم!
    کاش اینطور بود و به جای طرفداری کورکورانه از اساتید گرامی کمی هم آثارشان را رداشتی کردید.نقد میکردیم.
    بنده با ارائه نمونه قبلا در این سایت به نوازندگی کمانچه آقای کلهر پرداخته ام و اینکه عرض کردم ایشان همرده نوازندگان محلی می توانند محسوب شوند، دلایلی دارد که آن را هم عرض کردم.
    لطفا به موضوع این مطلب هم توجه کنید که بنده دنبال چه چیزی بودم و شما چه برداشتی کردید.

  • با سلام بی شک اثار هنرمند ارجمند شروین مهاجر بسیار دلنشین ودلنواز است نمونه ان قطعه ای از متن سریال فرار بزرگ که در تیتراژپایانی است بی نهایت زیبا اجرا شده.به عبارتی شیرین نوازی ایشان با مهارت بسیار تلفیق شده…بوسه بر چنین دستی رواست…

  • متاسفانه چقد آشفتگی در بین اساتید وجود داره. پیش هر استادی بری، زیراب همدیگرو میزنن. تا کی باید به این شکل باشه. واقعا استاد و شاگرد کدومن؟ چرا موسیقی ما پیشرفت نمیکنه؟ چرا با وجود اساتید برتر و با استعداد یه کار گروهی مشترک با هم انجام نمیدن؟

  • سلام.در کمانچه نوازی آنچه برای من مهم است شیوه ساز زدن اساتید کانچه است که قابل احترام میباشد آقایان علی اکبر شکارچی -مهدی آذرسینا-سعیدفرج پوری -اردشیرکامکار-کیهان کلهر هر کدام زحمات فراوانی کشیده اند و در سبک خود استاد مسلم میباشند دستشان را میبوسم ولی جا دارد از سازندگان کمانچه که نقش مهمی در صدای کمانچه و ساختمان آن دارند تشکر کرد آقایان عطایی -ملکی – صمدی -جودکی -کربلایی

  • لطفآ اگه میتونید به من راهنمایی کنید که ساز کمانچه میخوام بخرم با چه سازنده ای موافق هستین؟

  • صد نیش زند بر رگ جان تیر کمانچه.
    ضمن ادای احترام به تمامی اساتید کمانچه نواز،همانگونه که همگان میدانیم استاد یگانه کمانچه استاد بهاری بودند و امروز نوای دلنشین سازشان را میتوان در اجراهای استاد گرانقدر مهدی آذرسینا شنید. استادی که علاوه بر تخصص و علم ،دارای شخصیتی بسیار برازنده هستند . استاد مهدی آذر سینا شایسته ی هرآنچه خوبی است میباشند که امیدوارم عمرشان مستدام و پاینده باد. فرصت پیش آمده را مغتنم شمرده و دورادور دست استاد مهدی آذرسینا را میبوسم.

  • باسلام به همه دوستان معلومه این پست خیلی کهنه است و منم لازم دونستم نظر خودم رو بدم . با تشکر از نویسنده مقاله که از ذکر نام کمانچه نوازان مطرح اشتباهی ننموده اند و بحق افراد مذکور از نوازندگان قهار کمانچه هستند اما نام استاد کیهان کلهر در این اثنا فراموش گردیده است شاید وقتی نویسنده این مفاله رو نوشته هنوز استاد کلهر به چنین درجه ای نرسیده اند! درضمن کلهر جزو ۵۰ نوازنده برتر جهان می باشد و در سالهای اخیر بارها نامزد دریافت جایزه گرمی شد و آلبوم شهر خاموش که شامل بداهه نوازی و ی با گروه برکلین ریدر میباشد بعنوان بهترین آلبوم سال ۲۰۰۸دنیا انتخاب شد.

  • دوستان عزیزی که استاد کلهر رو بعنوان یا همردیف نوازندگان محلی بشمار آورده اند باید به شما بعنوان موسیقی شناس تسلیت بگویم چرا بدون علم و آگاهی نظر میدهید . همون آقایی که نوشته کلهر فالش میزنه باید به سواد موسیقایی شما دوست عزیزتاسف خورد. اگه به استادی کلهر در حد جهان هم شک کردید فالش بودنش رو از استاد شجریان بپرسید روایتی که کلهر از کمانچه دارد قطعا روح زنده یاد علی اصغر خان بهاری را شاد میکند

  • سلام دوستان
    من اهل شمال ایرانمو برای موقعیت کاری به ناچار راهی تهران شدم.
    علاقه زیادی به ساز کمانچه دارم .
    لطفا یه آموزشگاه یا استادی که بخواد تو یادگیری این هنر کمکم کنه رو بهم معرفی کنین .
    متشکرم

  • دوستان همه این حرفارو زدین ولی هیچ کس مثل استاد کلهر کمانچه رو زیبا ئ دلنشین نمیزنه از نظر جمله بندی و تکنیک فوق العاده هستن کمانچه نوازیشون طمع کمانچه داره نه ویولن با تشکر.

  • سلام.اقای پور قناد عزیز. هدف از تاثیر گذاری یعنی گسترش و حفظ موسیقی سنتی با سازهای مختلف که بحث ما در مورد کمانچه و کمانچه نواز هست. کسی مثل استاد محمد طغانیان هم اینکارو انجام داد. هم حفظ کرد هم گسترش داد. شاگردای زیادیم تربیت کرد که همشونم حرف برای گفتن دارن. ولی متاسفانه تو شهری زندگی میکنن که نمیشه تمام وقتشونو صرف نوازندگی کنن. نه تنها شهرکرد بلکه تو خیلی شهرهای ایران نوازنده های در حد کمال میشه پیدا کرد. این کسایی که شما اسمشونو به عنوان نفرات برتر گفتی کمانچه نوازی شده شغلشون واز این راه پول در میارن. پس قبول کن شما فقط و فقط نظر شخصیتو تو این مقاله گفتی. در ضمن در جواب جواب انتقادم باید اینو بگم که صدای عجیب و غریب وقتی از کمانچه در میاد که کمانچه را بدی دست یه کسی که بلد نیست و بگی ارشه بکش. و اینکه استادانی که نام بردی یکیشون تو رکاب خیلیا ساز زده. بقیشونم من نمیدونم.

  • سلام من چند سال بودکه ویولن میزدم وهیچ وقت فکر نمیکردم که سراغ کمانچه برم ولی وقتی که صدای ساز استاد کامکار رو ازنزدیک شنیدم عاشق این ساز شدم این استادنازنین واقعا بی نظیره

  • در کنار نام اساتیدی که ذکر کردید نام استاد گنجه ای و استاد عزیزم علی اکبر شکارچی را هم باید نام برد

  • واقعا متاسفم برای اونایی که نام اساتید بزرگ کمانچه مثل فقیدان کریمی.علیرضا حسین خانی و استاد بزرگ موسیقی محلی لرستان فرج علی÷ور را ذکر نکردند.مهد کمانچه و کمانچه نوازی لرستان است اونوقت این همه القاب و استاد استاد کردنا به کسایی که سابقه فاخری ندارند شرم اوره

  • یه نکته مهم در موسیقی اینه که هیچ کسی بر دیگری اساتید برتری نداره چرا که هر گلی بوی خوش خودش را داره.برترین رو موزیسینها مشخص نمیکنن مردم شنونده هستن که مشخص میکنند

  • همه ی اساتیدی که دوستان ذکر کردند درنوازنگی استاداند ولی این را باید بدانیم سلایق مردم ارزشمندتره

  • باسلام باعرض پوزش ولی بنده متاسفم که مامنتقدین به خاطرسلیقه ی شخصیه خودمون بقیه ی نوازندگان روزیرسوال میبریم.بنده هم کارشناسی موسیقی خواندم وازنوازندگان کمانچه هستم .درابتدابایدگفت که خیلی ازاساتیدبخاطرنامساعدبودن شرایط نتونستن مثل برخی ازاستادان اونطورکه لایق هستنددیده بشن درضمن ماهایی که خودمون نتونستیم تاثیرگذارباشیم درموسیقی چطوردرمورداساتیدقضاوت میکنیم واونهاروباهم مقایسه میکنیم .درکل هرگلی یک بویی داره وماهابه صرف خوشمون اومدن ازیک گل حق نداریم بقیه رونادیده بگیریم ولی به حق استادکلهرواستادکامکارتاثیرگذارترازبقیه بودن وماکاری نداریم که چراودرچه شرایطی درهرصورت بیشتردیده شدندوگرنه مانوازندگان محلی خیلی قوی داریم که کمتردیده شدن واین دلیل برعدم تواناییهاشون نیست هرکدوم درسبک خودشون بی نظیرهستن واهیچ کدوم کاره اون یکی رونمیتونن انجام بدن همینطورکه پنج انگشت مثل هم نیستن ودرآخربایدبگم که موسیقی بنابه تغییرسلیقه هاوپیشرفت علم وتکنیک به روزوآبدیت میشه واگرکسی موسیقی محلی یاسنتی اصیل رودنبال نمیکنه دلیل برعدم تواناییش نیست نوازنده بایدبه روزباشه ومن فکرمیکنم همین تعصبات زیادهست که مانع پیشرفت ماایرانیهای متمدن شده ای کاش اول تعصباتمون روکنارمیگذاشتیم وبعدعلممون روزیادمیکردیم وکارهایی که ادعامیکنیم بقیه نتونستن یانخواستندروماهاکه اینقدرباقاطعیت حرف میزنیم انجام میدادیم .باتشکرازسایت بسیاخوبتون که این چالش روبرنامه ریزی کرد.سربلندباشین ولی سعی کنیم فقط شعارندیم وبه ناحق انتقادنکنیم.ممنون

  • بهترین نوازنده کمانچه ایران استاد هادی منتظری هستند ایشان کسی است که از کمانچه صدای واقعی کمانچه در میاورند نه مثل خیلی از اساتید که با کمانچه ویولن نوازی میکنند یا کمانچه نوازیشان مختص منطقه خودشان است که دارای لهجه منطقه خودشان است (نوازنده داره افشاری میزنه ولی انگار که داره به زبون خودمون لری میزنه) سپس استاد اردشیر کامکار که انصافا بی نظیر در تکنیک کمانچه نوازی و استاد داود گنجه ای بزرگترین ردیف دان این ساز هستند امثال کیهان کلهر نه تنها استاد نیستند حتی نوازنده کمانچه هم به حساب نمیان باید سه تار نوازی کنن نه کمانچه نوازی

  • سلام ب تمام دوستان ب نظر من کسی حق نظر دادن الکی رو نداره اطمینان دارم نصف کسانی ک اینجا نظر دادن حتی الفبای موسیقی رو هم نمیدونن و فقط کمانچه نوازی رو گوش دادن.هر استادی شیوه ی خودش رو داره و هیچ یک بر دیگری برتری ندارند.اینکه یکی از کامکار خوشش میاد یکی از بهاری فقط اعمال سلیقست ب نظر من باید کامل با موسیقی اشنا بود بعد داوری کرد.من خودم از نوازندگی کلهر خوشم میاد ولی دلیل نمیشه بگم از همه بهتره.

  • از دوستان علاقه مند ومتعصب نسبت به ساز کمانچه ممنون . با نظر مسعود موافقم .ما باید به اصل بحث بپردازیم و سعی کنیم از تجربیات دوستانی که تجربه بیشتری دارن استفاده کنیم وهمین که همه ما یک خانواده مشترک به نام کمانچه داریم باعث شادی و حرکت ما بشه من به عنوان یک نوازنده کمانچه قشقایی به وجود همه کمانچه نوازها افتخار میکنم و خوشحالم که کمانچه جاودانه شده و مسیر خوبی رو در حال طی کردنه آرامش داشته باشید و همدیگه رو تشویق کنید و مهربان باشید .پیروز باشید.

  • باعرض تبریک سال نوخدمت همه دوستان عزیز.بایدعرض کنم که درکل روی حرفم بادوستانی بودکه اعتراض کردندکه چرااسم بقیه نوازندگان ذکرنشده خب من هم دوست داشتم که ذکربشه ولی خب به حق شمامنظورتون تاثیرگذاری نوازندگان بوده به عنوان شاخص وبنده هم موافقم بانوازندگان تاثیرگذارقبل ازانقلاب که ذکرکردین .ونظرم درموردنوازندگان تاثیرگذاری بودکه بعدازانقلاب بیشترزحمت کشیدن ودیده شدن مثل استادکلهروکامکارولی انصافازیادبااین حرفتون که استادکلهرفالش میزنن موافق نیستم چون اصولابخاطرساختمان سازکمانچه وکاستیهایی که داره ممکن هست دراجرای زنده یکم فالشی هم بگوش برسه حتی دراستودیوهم همینطورکه استادکامکارهم دربعضی ازاجراهاشون سازشون فالشی داره مثل اون اجرای قطعه چهارگاه که برای نوروزنواختندویایکی ازقطعاتشون که مربوط به آلبوم آخرشون هست وخب این به علت مشکل بودن پوزسیون نوازی درکمانچه هست وچیزی ازتواناییهای نوازنده کم نمیکنه البته اگرخیلی به ندرت ومعقول باشه به نظرم مشکلی نداره شایدهم نظربنده اشتباهم باشه ولی به عنوان نوازنده این سازنظرم این هست که ممکنه پیش بیادوخب خودبنده درابتداباصدای سازاستادکلهروکامکاربااین سازآشناشدم همینطورکه خیلی ازدوستان حتی کسانیکه ازنوازندگی بهره ای نبردن یاخیلی کم توانستندبهره ای ببرن واطلاعاتی هم درموردنوازندگان نداشته یاندارنداین دوبزگواررابیشترمیشناسندودرموردشون شنیدندپس استادکلهرهم کم تاثیرگذارنبودن البته قصدجسارت به هیچ کدام ازدوستان واساتیدمحترم روندارم ودرآخرهم همان صحبت قبلی که هرگلی یک بویی داره وقابل مقایسه نیستندباهم ابته خب ازلحاظ تاثیرگذاری حرف شماصحیحه به غیرازاون مطلب که درمورداستادکلهرنوشتیدکه نظربنده اینه که ایشون هم تاثیرگذاربودند.بنده بانظراستادجاویدی هم موافقم ونظربنده هم این هست که بایدباهم مهربانتربودودراعتلای این سازوکلاموسیقی ایرانی کوشاتربود.باآرزوی موفقیت برای همه دوستداران موسیقی وسازکمانچه .

  • دوستان با سلام و تقدیم احترام به شما و اساتید کمانچه نواز ایرانی.لطفا بدنیست نامی از زنده یاد مجتبی میرژاده میبردید و
    یادی از سبک ایشان در آلبوم تفنگ به خوانندگی مرحوم سقایی میکردید .

  • بهترین کمانچه زن تاریخ بدون شک استاد فرج علیپور هست واستاد کلهر بعد ایشون هستن استاد کلهر بخاطر کار استاد شجریان معروفتر از استاد علیپوره

  • چرا از استاد شکارچی و فرج علی پور ودیگر نوازندگان سرشناس لر که مهد کمانچه هم زندگی کردن و بزرگ شدن و اصلا نژاد و فرهنگ و خلاصه همه چیشون با کمانچه گره خورده اسم نمیارید…لرستان و در راس همه خرم آباد مهد کمانچه و نماد کمانچه هست که اصلا زبان در دهان گرفتید و اسم نمیارید…متاسفم

  • بدون شک بهترین استاد کمانچه در جهان جناب آقای فرج علیپور است که هیچ کس در نواختن کمانچه به پای او نخواهد رسید علی اصغر بهاری هیچ وقت اندازه فرج علیپور در نواختن کمانچه تکنیک به کار نمی برن.
    درود بر استاد عزیز آقای فرج علیپور عزیز.

  • سلام وعرض ادب به همه استادان و هنرجویان محترم،د، خیلی باعث خوشبختیست که مقاله ای نوشته شد تا اهل هنر بتوانیم نام اساتیدی که برای ساز ملی و کهن مان زحمات ماندنی را انجام دادند را یاد اوری کنیم، همگی باهم و یکصدا از میراث گذشتگان که بما امانت رسیده،این ساز اسمانی را به جایگاه اصلیش برسانیم،و از قضاوت و ،،، دوری کنیم،

  • سرزمین لرستان بزرگ موسیقی پر محتوای خاص خود را دارد و ساز کمانچه جایگاه بسیار بزرگی در موسیقی این منطقه دارد
    لرستان امروزی بخشی از لرستان بزرگ است و موسیقی بختیاری هم تحت تاثیر موسیقی لرستان قرار دارد و به نوعی زیر شاخه موسیقی لری محسوب میشود
    استاد فرج علیپور کمانچه نواز بسیار تاثیر گذار موسیقی لرستان هستند همینطور مرحوم استاد محمد طغانیان که علاوه بر فراگیری نواهای محلی ؛به مدت ۹ سال از۱۳ سالگی تا ۲۲ سالگی در محضر استاد ابوالحسن صبا تلمذ کرد.
    جای تعجب دارد که نویسنده متن از میان تمام نظرات داده شده هیچ نقدی را نپذیرفته و نوعی نگاه از بالا به نظر خوانندگان دارد
    اگر مقصود اصالت موسیقایی است باید گفت موسیقی لری و بختیاری به علت شرایط خاص جغرافیایی اصالت خود را حفظ کرده
    مرحوم استاد بهاری همراه با استاد طغانیان و چند نفر از نوازندان خوش نام کمانچه در دهه شصت در یک فستیوال موسیقی در کشور فرانسه شرکت کردند که در مورد موسیقی ایرانی بود
    در بخش کمانچه نوازی جایزه مسابقه اختصاصا تعلق رفت به استاد محمد طغانیان ؛شاید تحمل این مساله برای بسیاری سنگین بود که نوازنده ای شهرستانی با کمترین امکانات و ابتکارات شخصی بتواند در چنین فستیوالی در حضور اساتید برجسته کمانچه نفر اول شود.
    متاسفانه نویسنده متن به ابتکارات مرحوم طغانیان نه به عنوان برگ برنده بلکه نگاهی تحقیر آمیز دارد هر چند در تبحر مرحوم طغانیان افرادی والا مرتبه چون استاد تاج اصفهانی؛استاد شکارچی ؛استاد فرج علیپور ؛مرحوم مشکاتیان ؛مرحوم حسن کسائی ؛مرحوم آغاسی سخن گفته اند که جایگاه شان در موسیقی قابل قیاس با نویسنده این متن نیست

    • آقای سهیلی، بی پایه بودن بحث شما از دو جا قابل شناسایی است، یک اینکه به کلی توجه ندارید (و در واقع نمی خواهید توجه کنید!) که وقتی در مورد سه شاخصه مهم ترویج، تکنیک و ادیت صحبت می کنیم، اگر می خواهید از هنرمندانی مانند طغانیان یا علی پور نام ببرید، باید این عزیزان را با آن نوازندگانی که نامشان در مقاله آمده «دقیقا در همین سه مورد» مقایسه فرمایید. دوم اینکه سعی دارید با برچسب نژاد پرست زدن به نویسنده مقاله اذهان خوانندگان را منحرف کنید تا گمان کنند، بنده فقط به کمانچه نوازان تهرانی توجه دارم، گو اینکه رحمت الله بدیعی، اردشیر کامکار، کیهان کلهر و مجتبی میرزاده شهرستانی نیستند!
      اصلا فرض بگیرید که کمانچه در هیچ کجای ایران به جز لرستان تا همین صد سال پیش وجود نداشته (که ادعایی کذب است)، با همین فرض هم باز در این سه شاخه همین نوازندگان شاخص هستند.

      • سلام. اقای پور قناد. زمانی که کمانچه رو به فراموشی بود مرحوم طغانیان هنوز کمانچه مینواخت. حالا چه در محضر من چه در محضر کسی دیگه. چه تو ارکستر چه تو جای دیگه. به قول خودتون رسول نجفی سه تار بلد نبود ولی تو یه برنامه تونست نشون بده سازو. هنوزم تو اون استان و استانای همجوار خیلیا ارزوشونه بشن انگشت کوچیکه استاد طغانیان که از نظر شما از نظر موسیقیایی صفره. ولی فک کنم شما میخاین فقط چنتا را مورد بررسی قرار بدین که به نظرم بهتره تیتره صفحتو عوض کنی

        • دوست عزیز، همزمان با آقای طغانیان نوازندگان دیگری هم بودند که به کمانچه می پرداختند ولی استاد طغانیان هنوز هم در کل ایران چندان شناخته شده نیستند (مخصوصا در قیاس با نوازندگانی مثل استاد بهاری) پس تاثیرگذاری مسئله ای مجزاست نسبت به توانایی.

بیشتر بحث شده است