گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

گذری بر صفحه گرامافون مرا ببوس (۱)

ترانه مرا ببوس که به دلیل شهرت و استقبال بی نظیر مردم گرفتار افسانه پردازیهای عامیانه و فرصت طلبی کاسب کارانه تا سوء استفاده سیاسی نیز شده است؛ اصل حقیقت ساخت آن در پرده ابهام مانده اما در سالهای اخیر بوسیله برخی نویسندگان مقالاتی به چاپ رسید که تا حد زیادی این پرده ابهام کنار رفت و حقایق روشنتر شد اما تاریخ ضبط صفحات گرامافون بهترین ماخذشناسی تاریخی برای ثبت وقایع موسیقی است.

صفحه مرا ببوس در مقیاس بالا بارها بارها باز تولید شده است. شعر آن را حیدر رقابتی متولد ۱۳۱۱ گفته است وقتی که به دیدار معشوق می رود و به دلیل فعال بودن در پس از کودتای مرداد ماه ۱۳۳۲ و گرفتار ماموران حکومت نظامی می گردد؛ او در سال ۱۳۳۴ آزاد می شود.

حیدر رقابی در ۲۰ آذر ماه ۱۳۳۴ شعر مرا ببوس را می سراید و آن را بدست دوست خود مجید وفادار می دهد و از ایران خارج شده و به امریکا و سپس به آلمان می رود و در رشته حقوق بین الملل فوق لیسانس و در آلمان دکترای فلسفه می گیرد. در آلمان سازمان دانشجویان ملی را پایه ریزی می کند و هفته نامه پیشوا را منتشر می کند. پایان نامه آقای حیدر رقابی برای از دکترا «مکتب انقلابی ملت ها» بود و در آن پیش بینی کرده بود که سرانجام دو آلمان شرقی و غربی به هم خواهند پیوست؛ ویلی برانت صدراعظم آلمان این پایان نامه را به چاپ می رساند. مادر آقای حیدر رقابی با مادر بیژن ترقی شاعر و ترانه سرا دختر عمو بوده اند و پدر آقای حیدر رقابی باجناق حاج شمشیری از یاران جبهه ملی بوده است وی پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ به خواهش برادرش به ایران می آید و در روز ۱۹ آذر ماه ۱۳۶۷ در تهران فوت کرده و در ابن بابویه شهر ری دفن می گردد وی تا آخر عمر مجرد زندگی کرد نام مستعار تخلص وی «هاله» (۱) بوده است.

از شایعات عامیانه ترانه مرا ببوس:

۱- سرهنگ ژاندارمری عزت الله سیامک از رهبران نظامی خوب توده پیش از اعدام در ۲۷ مهرماه ۱۳۳۳ در زندان در وصف سرنوشت غم انگیز افسرانی که اعدام شدند سروده است.

۲- سرهنگ دوم توپخانه محمدعلی مبشری عضو دیگری از رهبران این سازمان در وصف سرهنگ سیامک در آخرین دیدار خود با دخترش شب قبل از اعدام سروده است (باید تحقیق شود که ایشان اصلا دختری داشته یا نه!) تاریخ اعدام یکسال قبل از سرودن شعر بوده است گرچه بعدها گل نراقی خواننده این ترانه در مصاحبه با ایرج طیبی گیلانی در مجله روشنفکر به تکذیب این شایعات پرداخت. مجله روشنفکر شماره ۲۰۳ مورخه ۱۲ تیرماه ۱۳۳۶ اعلام کرد، اولین ضبط ترانه «مرا ببوس» برخلاف تصور عموم اولین اجرایش توسط حسن گل نراقی نبوده بلکه یک بانوی هنرمند آذربایجانی آن را خوانده است.

پی نوشت

۱- او بیش از ۳۰ جلد کتاب نوشت که مهمترین آنها: فلسفه ی دنیای سوم، شقایق ها، آسمان اشک، خاطرات میگون، شهرزاد و شاعر شهر شما است. وی در ایجاد دانشگاه دیوسی سرخپوستان زحمت فراوان کشید و مدیریت برنامه ریزی آنجا را به عهده داشت.

بهروز مبصری

بهروز مبصری

متولد ۱۳۳۶ ساوه
محقق تاریخ موسیقی و نوازنده تار و سه تار

۱ نظر

بیشتر بحث شده است