گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

در موسیقی جز، Oscar Pettiford و Harry Babasin (نوازندگان کنترباس) از نخستین کسانی بودند که ویولنسل را به عنوان یک ساز سلو بکار بردند. هر دوی این ها سیم سازهایشان را با فواصل چهارم و یک اکتاو بالاتر از کنترباس کوک کردند. Fred Katz (که نوازنده کنترباس نبود) یکی از ویولنسل نوازان برجسته ی جز بود که این ساز را با کوک استاندارد و تکنیک آرشه کشی بکار برد. ویولنسل نوازان جز معاصر عبارتند از: Abdul Wadud، Diedre Murray، Ron Carter، Dave Holland، David Darling، Akua Dixon، Ernst Reijseger، Fred Lonberg-Holm، Vincent Courtois، Jean-Charles Capon و Erik Friedlander.

سازندگان نامدار ویولنسل

به سازنده و تعمیر کنندگان سازهای زهی، از گیتار تا خانواده ویولن، لوتیِر (luthier) گفته می شود. لوتیرهای زیر به سبب ویولنسل هایی که ساخته اند مشهور هستند:

• Nicolò Amati

• William Forster

• Nicolò Gagliano

• Matteo Goffriller

• Giovanni Battista Guadagnini

• Giuseppe Guarneri

• Domenico Montagnana

• Giovanni Battista Rogeri

• Francesco Ruggieri

• Stefano Scarampella

• Antonio Stradivari

• David Tecchler

• Carlo Giuseppe Testore

• Jean Baptiste Vuillaume

ویولنسل های معروف
ویولنسل های معروف عبارتند از:

• Andrea Amati، ساخته شده به سال ۱۵۷۲، نواخته شده بدست Wieland Kuijken

• Servais Stradivarius، در موزه Smithsonian در واشنگتن

• Davidov Stradivarius، نواخته شده بدست ژاکلین دوپره و یویوما

• Barjansky Stradivarius، نواخته شده بدست جولیان لوید وبر

• Bonjour Stradivarius، نواخته شده بدست سو بائه

• Paganini-Ladenburg Stradivarius، نواخته شده بدست کلایو گرین اسمیت از کوارتت زهی توکیو

• Duport Stradivarius، نواخته شده بدست مستیسلاو روستروپوویچ

• Piatti Stradivarius، ساخته شده به سال ۱۷۲۰، نواخته شده بدست کارلوس پریه¬تو

Wolf tone


wolf tone یا بطور خلاصه wolf، به نویزی می گویند که در هنگام نوازندگی و زمانی که نت نواخته شده با بسامد نواسان طبیعی بدنه ساز یکی شود، پدید می آید و صدایی بلند و ناهنجار که گاهاً شبیه زوزه حیوانات است ایجاد می کند. پدیده ی مشابهی به نام wolf interval وجود دارد که معمولاً بین نت می بمل و سل دیز در انواع تعدیل های غیر گردشی گام پدید می آید.

Wolf tone به طور معمول تنها در سازهای زهی آرشه ای و بخصوص ویولنسل یا با نگاه کلی تر در خانواده ویولن دیده می شود، چرا که در این سازها نت ها با کشش بیشتری اجرا می شوند و در نتیجه شنیدن این پدیده آسان می شود. معمولا wolf tone روی نت های می و فا یا بین این ها رخ می دهد.

پدیده Wolf را می توان به وسیله قطعه ای به نام زداینده¬ی wolf tone برطرف کرد. این قطعه متشکل از یک لوله فلزی و پیچی که بر آن سوار است می باشد و روکش لاستیکی داخل آن، سیم مشکل دار را در قسمت پایین خرک در بر می گیرد.



قطعه زداینده wolf tone در این شکل روی سیم سل دیده می شود

ویولنسل الکتریک

ویولنسل الکتریک، نوعی ویولنسل است که تولید صدای آن بر پایه تقویت الکتریکی اصوات (و نه رزنانس آکوستیکی) می باشد.
ساختار بیشتر ویولنسل های الکتریک همچون انواع آکوستیک آن همچنان میله تکیه گاه و تکیه گاه زانو را شامل می شود، اما برخی نیز به روش های دیگر نگه داشته می شوند؛ برای نمونه برخی دارای سه پایه ای به عنوان تکیه گاه هستند و یا دارای بند نگهدارنده هستند که نوازندگی هنگام حرکت را میسر می کند.

بیشتر ویولنسل های الکتریک با پیک آپ های Piezo که روی خرک سوار می شوند راه اندازی می گردد. بسیاری هم دارای پری آمپلی فایر های آنبورد هستند که امکان کنترل موضعی صدا را به نوازنده می دهد.

چند گونه ویولنسل الکتریک

از یک تا هشت قطعه piezo ممکن است روی این سازها نصب شود. ویولنسل الکتریک چندین برتری نسبت به نوع آکوستیک آن دارد.
یکی از این برتری ها گنجایش بالای آن برای ایجاد افکت های صدا، همچون distortion، wash، chorus است که گوناگونی فراوانی در صدادهی و امکان همراهی با گیتار الکتریک، گیتار بیس و ویولن الکتریک را فراهم می سازد. و نیز در نمونه های پنج سیم و شش سیم (در ویولنسل آکوستیک این امکان وجود ندارد) صدادهی در محدوده صوتی گسترده تری میسر است

پیک آپ ویولنسل و ساختار آن

نواختن یک ویولنسل الکتریک در پوزیسیون های پایین دسته به دلیل نداشتن بدنه رزوناتور بسیار آسانتر از نواختن ویولنسل آکوستیک است و سرانجام اینکه، روبرو شده با مشکل فیدبک در آمپلی فای کردن صدای ویولنسل الکتریک نسبت به همین مشکل در نوع آکوستیک بسیار کمتر است.

ویولنسل الکتریک هنوز نتوانسته در فراگیری، جایگاهی همچون گیتار الکتریک بدست آورد و یا در شیوع کاربری خود به اندازه ویولن الکتریک کامیاب نبوده، هرچند گروهای راکی همچون آپوکالیپتیکا و راسپوتینا به محبوبت این ساز کمک کرده اند. همچون ویولن الکتریک، ویولنسل الکتریک نیز نتوانست جایگاه شایسته ای در موسیقی کلاسیک (که ویولنسل آکوستیک عضو شناخته شده ای در آن به شمار می آید) بدست آورد.

مهدی دولتی

مهدی دولتی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است