علی نجفی ملکی
درباب توانایی تشخیص قدرت نوازندگی هم این توانایی برای همه وجود دارد؟
وجود دارد ولی تا حد بسیار کمتری… به همین خاطر است که کسانی که آهنگسازی می خوانند تقریبا سلیقه ای که قبل از خواندن آهنگسازی دارند حفظ می شود ولی کسانی که نوازندگی می آموزند سلیقه شان تا حدی تغییر می کند. به همین دلیل است که اکثر افراد تشخیص می دهند که قدرت ملودی پردازی مشکاتیان از بسیاری از آهنگسازان متوسط بالاتر است ولی کمتر می توانند تشخیص بدهند تفاوت تکنیکی تار نوازی جلیل شهناز را از لطف الله مجد؛ اصلا ممکن است این دو را با هم اشتباه بگیرند در حالی که همانطور که گفتم، با درصد پایین تری از خطا می توانند تفاوت قدرت ملودی پردازی یک آهنگساز را تخمین بزنند.
در واقع ما وقتی می گوییم «نمی توانم با این اثر ارتباط برقرار کنم» در واقع قدرت فهمیدن «گره ها» و به طریق اولی، توان پیش بینی آن را نداریم، مثلا اکثرا ایرانی ها در بخشی از مورد موسیقی های محلی شرق دور به خصوص دو کره، توانایی زیادی ندارند و می گویند رابطه برقرار نمی کنیم.
پس همه ما تا حدی توانایی نقد داریم ولی میزان این توانایی متفاوت است. گذشته از توانایی های ذاتی، بخشی از توانایی های ما اکتسابی است و کسی که کار نقد انجام می دهد باید در این زمینه هم تلاش کند؛ این مسائل بیشمار هستند و شامل تمام دانسته هایی می شود که برای نوشتن یک نقد کارآمد کافی است.
چطور شد وارد حوزه نقد موسیقی شدید و مانند خیلی از موسیقیدانان به کارهای شخصی خود نپرداختید؟
داستان ورود من به حوزه نقد موسیقی براساس علاقه شخصی نبود، بیشتر وظیفه ای بود که گمان می کردم بر دوشم است و انگیزه نوشتن من هم فقط این است که احساس می کنم مشکلی را می توان با این روش حل کرد.
عقیده دارم، انگیزه ها و علایق شخصی در موسیقی تا مدتی محرک انسان می تواند باشد، بعد از ورود به جریان جدی، بیشتر از اینکه برای رضایت خودت نوازندگی یا آهنگسازی کنی، برای جلب نظر شنونده کمالگرا فعالیت می کنی (هرچند اگر در آن زمان شنونده کمالگرایی هم وجود نداشته باشد!)
کاش روزی برسد که همه ما قبل از اینکه دست به تولید بزنیم، از خودمان این چند سئوال را بپرسیم: واقعا به چه انگیزه ای این اثر را تولید می کنی؟ می خواهی بگویی من هستم؟ این اثر در کنار آثار درجه یک چقدر می تواند صاحب ارزش باشد؟ آیا برای جامعه موسیقی بهتر نیست به جای تولید یک اثر ضعیف به دیگرانی که می توانند آثار بهتری تولید کنند کمک کنیم؟
اگر همکاران ما در زمان تولید آثارشان به این چند سئوال می اندیشیدند بیش از ۹۰ درصد آثار ضعیف موسیقی ایرانی که امروزه دیده شدن آثار با ارزش را مشکل کرده، اصلا تولید نمی شد.
سهم دولت و حاکمیت در اشاعه فرهنگ شنیداری مردم تا چه اندازه است؟
بی اندازه زیاد است. در همین سالها شاهد بودیم که چگونه رسانه های مختلف، تبلیغات خیابانی و جشنواره ها چه نقشی در ستاره سازی داشته اند. ضمن اینکه بودجه های دولتی در قیاس با بودجه های نهادهای خصوصی به طرز چشمگیری متفاوت است. ما با هزینه جایزه ۵ برنده یک مسابقه دولتی، یک جشنواره برگزار می کنیم!
حالا در این وضعیت، با اینکه جشنواره های خصوصی مثل همین جشنواره سایت ها و وبلاگ های موسیقی، هزینه ای ناچیز دارند، کمک هزینه هایشان از طرف سازمان های عریض و طویل دولتی داده نمی شود!
ممنون تمام مصاحبه را مطالعه کردم و همانطور که همیشه گفته ام راه فوق العاده ای را در زندگی تان پیش گرفته اید بدون تعارف و ترس به شما افتخار می کنم خدا کند این نوشته ام به دستتان برسد از مصاحبه کننده، آقای علی نجفی هم ممنون، ایشان هم فوق العاده هستند، سال هاست که ایشان را دیگر ندیده ام.