موسیقی ایرانی و اینترنت

ورود موسیقی ایران به اینترنت و گرایش های پریودیک

از ۱۰ سال پیش، فعالیت سایتهای ایرانی موسیقی در اینترنت آغاز شده و بیش از ۵ سال است که این فعالیت جدی و فراگیر شده است. البته همواره، استقبال علاقمندان موسیقی از این محیط مجازی، با فراز و فرودهایی مواجه بوده است به صورتی که در هر دوره دو یا سه ساله گرایش خاصی پدید می آید، مثلا در دوره اول میتوان گرایش اصلی ایرانیان در اینترنت را به گروپهای یاهو مشاهده کرد، در دوره دوم گرایش به وبلاگها و وبلاگ سازی شکل گرفت (که عمدتاً بر روی محیط پرشین بلاگ و بلاگ اسکای رواج داشت.) بعد از این دوره فعالیت سایت ها آغاز شد و همزمان وبلاگها کم کم غیرفعال شدند.

در دوره بعد که هم اکنون در آن قرار داریم، گرایش به فروم ها، سایتها و وبلاگها زیاد شده است و تقریبا حالت طبیعی استفاده از سرویس های مختلف در حال شکل گیری است.

استفاده طبیعی و غیر طبیعی از سرویس ها

شاید برای کسانی که با محیط اینترنت سر و کار زیادی ندارند، «استفاده طبیعی» داشتن یا نداشتن از سرویس خاصی چندان روشن نباشد. برای توضیح این گفته باید متذکر شوم که در فضای اینترنت، محیطهای مختلفی وجود دارد که هر کدام کا بری خاص خود را دارند، مثلا گروههای یاهو (yahoogroup) یا گوگل (googlegroup) امکاناتی را در اختیار مخاطبان خود قرار میدهند که آنها بتوانند با کمک ایمیل، در موارد مختلف به تبادل اطلاعات بپردازند؛ به این صورت که همگی اعضا وارد گروپ مورد نظر شده و با وارد کردن ایمیل خود، در بحث ها شرکت می کنند؛ مهم ترین امکاناتی که گروپ ها دارند این است که شما با یک ایمیل به گروه، پیام خود را میتوانید به تمام اعضا برسانید و مانند یک کنفرانس دیگران هم می توانند در بحث شرکت کنند.

یا مثلا وبلاگها مکانی هستند برای نوشتن روز نوشتهای اشخاص که میتوان در این فضا، افکار و پیشنهادهای شخصی را مانند یک دفتر یادداشت، در نظر عموم گذاشت. حال که به استفاده اصلی این دو سرویس پرداختیم، کمی هم به استفاده غیر طبیعی از این سرویسها میپردازیم؛ معمول ترین خلاف در فضای اینترنت، کپی کردن نوشته های سایتهای گوناگون بدون کسب اجازه از نویسنده آن مطلب یا لینک ندادن به منبع اصلی است. وبلاگها و همینطور گروپها و گاه سایتهای بسیاری در فضای اینترنت ایران دیده می شوند که مطالبشان به جز کپی نوشته های سایتهای دیگر نیست! یکی دیگر از استفاده های نادرست از فضای گروپها نیز، استفاده صرف از این گروپها توسط افرادی است که جهت تبلیغات، دوستیابی و… وارد گروپ ها می شوند.

خوشبختانه در یک سال اخیر، روند استفاده مخاطبان ایرانی اینترنت به سمت استفاده صحیح از این سرویس ها رفته است و در پیمودن این رویه از جانب دوستداران موسیقی ، قطعا شکل گیری فهرست www.Sol.ir و همینطور برگزاری نشست های سایتها و وبلاگهای موسیقی، نقش مهمی را ایفا کرده است.

رشد کمی یا رشد کیفی

تا دو سال پیش، شاهد تاسیس و به سرعت متوقف شدن سایتهای موازی زیادی بودیم که با کارکرد مشابه تنها به قصد رقابت آنهم برای خودنمایی وارد عرصه اینترنت می شدند. اینگونه سایتها و وبلاگ ها نه تنها به جمع آوری مقالات لطمه می زدند، بلکه با آغاز کردن سرفصل هایی مشابه در عمل به افزایش آنترپی کمک می کردند!

برای شناختن رشد واقعی پایگاه های نوشتاری در فضای اینترنت، باید توجه داشت که تا چه اندازه، افزایش تعداد سایتها و گروپها، منطبق با نیازهای واقعی بوده و تا چه حد موازی کاری.

نکاتی برای افرادی که می خواهند در اینترنت فعالیت کنند

بارها برای شخص نگارنده (که سالهاست در محیط اینترنت به فعالیت مشغول هستم) پیش آمده که افرادی تماس میگیرند و خواستار کمک و راهنمایی برای طراحی سایت موسیقی هستند. اکثرا در برخوردهای اولیه متوجه می شوم که این افراد اطلاع زیادی از محیط اینترنت فارسی در زمینه موسیقی ندارند و در بیشتر مواقع تمایل به فعالیتهایی دارند که پیشتر انجام شده؛ مثلا تاسیس سایتی برای آموزش تئوری موسیقی، آموزش هارمونی و…

کسانیکه وارد این عرصه میشود دو دسته هستند؛ هدف دسته اول راهنمایی، اطلاع رسانی و آموزش است ولی دسته دوم تنها با هدف خودنمایی و داشتن پایگاه هایی برای جذب نظر مخاطبان و در بعضی مواقع (اگر معلم موسیقی باشند) جذب شاگرد به کلاسهایشان، قدم در این عرصه می گذارند.

دسته اول به خاطر اینکه به کیفیت می اندیشند و هدفی جز فعالیت فرهنگی ندارند یا همکاریشان را با سایتهایی که هم رای هستند شروع میکنند یا اگر چنین سایتی را نیافتند خود اقدام به تاسیس سایت می کنند.

ولی دسته دوم بدون توجه به اینکه سایتی موازی وجود دارد یا خیر اقدام به تاسیس سایت میکنند و گاه حتی با کپی کردن مطالب سایتهای دیگر خوراک سایت خود را تامین می کنند! این نوع سایتها غیر از اینکه حق کپی رایت را زیر پا میگذارند، باعث سردرگمی افرادی می شوند که قصد دارند بوسیله موتورهای جستجویی مانند گوگل به مطلب مورد نظرشان برسند.

یکی از مشکلات امروز جستجو در اینترنت به زبان فارسی همین مورد است که ذکر شد؛ اطلاعات مشابه در سایتهای بسیار زیاد که مشخص نیست سرچشمه اصلی کلام بوده و برای یافتن ادامه آن مطلب یا مطالب مشابه باید به کدام سایت رجوع کرد.

اولین پیشنهاد من به افرادی که قصد دارند در محیط وب در زمینه موسیقی فعالیت کنند این است که اول به سراغ سایتی مرجع بروند و فهرست سایتهای فعال موسیقی را ببینند، چنین سایتی در زمینه موسیقی فهرست Sol.ir است. Sol.ir غیر از اینکه لینک تمامی سایتهای موسیقی (موسیقی هنری و نه تجاری) را در بر دارد، هر روز با گذاشتن لینکهای مطالب و اخبار موسیقی به روز می شود، این سایت هیچ مطلبی مربوط به خود ندارد و بصورت گروهی به روز میشود. شما از طریق لینکهای روزانه این سایت می توانید با سایتهایی که فعالیت های کمتری دارند (و جزء لینک های ثابت سایت نیستند) نیز آشنا شود.

راه دیگری که بعد از این مورد پیشنهاد می کنم، همان موتور جستجوی معروف گوگل است (فعلا ماشین جستجویی بهتر از گوگل برای جستجوی مطالب فارسی نمی شناسم). گوگل بوسیله آمارگیری های مختلف مثل لینک ها و کلیک های مخاطبان و … نتیجه جستجو تغییر می دهد. مثلا اگر شما در گوگل این نوشته را جستجو کنید «مجله هنر و موسیقی» اولین سایتی که در نتیجه جستجو می بینید، سایت مجله هنر و موسیقی است.

در ادامه باید اشاره کرد که در صورتی که سایتی موازی فعالیت شما وجود نداشت و یا اگر هم وجود داشت مطابق با نظرات شما نبود و شما دیگر مُصر به تاسیس سایت شدید این تذکر را جدی بگیرید که: اگر امکانات مالی مناسبی ندارید و کسی را که برایتان طراحی سایت را انجام دهد، یا در به روز کردن سایت به هر دلیلی چه نداشتن امکان دسترسی مداوم به اینترنت چه نداشتن مطالب کافی برای تاسیس سایت تان شک دارید، هیچ وقت به طراحی سایت اقدام نکنید، چراکه تاسیس سایت نیمه کاره غیر از اینکه به اعتبار شما لطمه می زند، فضای اینترنت را به گورستان سایتهای نیمه کاره و مخروبه تبدیل می کند.

مجله هنر و موسیقی