گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

اولین دکتر موسیقی (۱)

حســین ناصحی در سال ۱۳۰۴ در خانواده ای هنردوست به دنیا آمد. مادرش از شاگردان استاد درویش خان بود و تار می نواخت. به همین جهت ذوق موسیقی او از اوان کودکی پرورش یافت. وی از ســن ۱۴ سالگی با ورود به هنرستان عالی موسیقی و انتخاب ساز ترومبون زیر نظر اســتاد چک «ژوزف اسالدک» مشغول تحصیل گردیــد و پس از مــدت کوتاهی به همکاری با ارکســتر رادیو به سرپرستی پرویز محمود پرداخت. او جزو شاگردان ممتازی بود که به دعوت دولت ترکیه و با بورســیه هنرستان برای ادامه تحصیل روانــه آنکارا گردید و در آنجا زیر نظر اســتاد «کاظم آکســس» از شاگردان برجســته «بلا بارتوک» آهنگساز شهیر مجارستان به همراه دوست دیرینه اش ثمین باغچه بان به فراگیری آهنگسازی پرداخــت.

ناصحی در آنجا نیز از جمله دانش جویان ممتاز رشــته آهنگســازی بود و زمانی که قطعه کوارتــت زهی در می مینور در آنکارا به اجرا در آمد، توجه بســیاری از جمله پروفسور «لودویک چاچکس» را بر انگیخت و وی پیشــنهاد دریافت بورس تحصیلی آکادمی وین را به وی نمــود. ولی ناصحی برای ادامه تحصیلات عالی به ایتالیا سفر نمود و پس از گذراندن دوره عالی کمپوزیسیون و رهبری ارکستر در ســال ۱۳۲۹ به ایران برگشت. ناصحی اولین موسیقیدان ایرانی بود که موفق به دریافت مدرک دکتری در رشــته موسیقی گردید که به دلیل نداشتن این چارت در موسسه آموزش عالی در آن زمان مدرک معادل فوق لیسانس به وی داده شد.

پس از بازگشت وی به ایران علاوه بر اینکه رشته آهنگسازی در هنرستان عالی توسط ایشــان تاســیس گردید وی به تدریس هارمونی پیشرفته، کنترپوان، فوگ و آهنگســازی به هنرجویــان پرداخت و رهبری ارکســتر هنرســتان عالی موســیقی را نیز به عهده گرفت.

او مسافرتهای زیادی به کشورهای آسیایی و اروپایی نمود و قطعه فلوت و ارکستر را در ایتالیا نوشت. در ســال ۱۳۴۵ وزارت فرهنــگ و هنر بــا موافقت با طرح
پیشــنهادی وی برای جمع آوری و آرشــیو نمودن آواها و نواهای فولکلوریــک به دور افتاده ترین نقــاط مختلف ایران به خصوص سیســتان و بلوچستان سفر نمود تا این آواها را به ضبط رساند. بنا بر شــرایطی که برایش بوجود آوردند، تنها یک مصاحبه از ایشان موجود اســت که در مجله رودکی آبان ۱۳۵۳ به چاپ رسیده وی می گوید:
بنده به همراه آقای (امین الله) شهمیری به تمام نقــاط ایران رفتیم، اگرچه در بســیاری از موارد سختیها کشــیدیم و به نان خشک ســاختیم و حتی شب را در ماشین ســپری کردیم، اما با علاقه و صمیمیــت، کارمان را انجام دادیــم و نوارهایی را ضبط کردیم به صداخانه وزارت فرهنگ و هنر ســپردیم.

این نوارها مدت زیادی بایگانی شــد بعد مرا برای آوانویسی نتها مأمور کردند که بعد از مدتی کار متوقف شد. زیرا قرار بود اداره ای برای این کار تأسیس شود که بودجه ای برای آن نیافتند.

بهروز مبصری

بهروز مبصری

متولد ۱۳۳۶ ساوه
محقق تاریخ موسیقی و نوازنده تار و سه تار

۱ نظر

بیشتر بحث شده است