یکی از مهمترین معیارهای سنجش کیفیت یک اثر موسیقایی در فضای موسیقی کلاسیک، اجرای چندین باره یک اثر توسط گروه ها و ارکستر های مختلف در اعصار مختلف است. این اعتقاد در بعضی از جوامع مثل کشور ما چنان همه گیر و جا افتاده شده است که به عنوان تنها معیار سنجش کیفیت یک اثر موسیقی کلاسیک به حساب می آید.
حال پرسش اینجاست که این نگاه چه کاستی هایی دارد؟ در این نوشته، بعضی از مهمترین کاستی های این اعتقاد را بررسی می کنیم:
۱- دیده نشدن بعضی از آثار با ارزش: بسیاری از آثار با ارزش موسیقی کلاسیک سالها پس از تولید مورد توجه قرار می گیرند؛ حال ممکن است این دور بودن از مرکز توجه به دلیل گم نام بودن خالق آن باشد یا اصلا، خالق آن اثر به هر دلیلی تمایل زیادی به مطرح شدن خود و آثارش نداشته باشد.
۲- درک نشدن کیفیت هنری: در تاریخ موسیقی کلاسیک، با آثار بی شماری برخورد می کنیم که سالها در سایه بی توجی بوده اند تنها به این خاطر که توسط عموم مردم و موسیقیدانان ارزش واقعی آنها درک نمی شده است.
۳- بد معرفی شدن: امروز آثار مشهور زیادی در تاریخ موسیقی کلاسیک را می شناسیم که به دلیل نخستین اجرای ناموفق شان، سالهای متمادی از سالن های کنسرت به دور بوده اند.
۴- مسئله بودجه: هزینه های بالای اجرای آثار بزرگ، عموما یکی از دلایل ناکامی آثار با ارزش موسیقی کلاسیک بوده است؛ از طرفی آثار ضعیف بسیار زیادی هم بوده اند که به دلیل حمایت مالی افراد متمول یا دولت ها، بارها و بارها به اجرا رسیده اند.
۵- مسائل سیاسی: در روزگار ما، حمایت دولت ها و سازمان های خصوصی از آثاری که به نوعی می توانند در تبلیغات یک گروه سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و… نقش داشته باشند، باعث حذف بعضی از آثار با ارزش و جایگزین شدن آثاری با ارزش پایین هنری می شود، البته در روزگاران گذشته نیز این مشکل وجود داشته است و باعث سرخوردگی آهنگسازان بزرگ موسیقی کلاسیک شده است.
۶- روابط دوستانه: در تاریخ موسیقی هر کشوری نمونه های زیادی از اجرا شدن آثار کم ارزش موسیقی، توسط نوازندگان و گاهی ارکسترها می توان یافت که تنها به دلیلِ دوستیِ شخصِ آهنگساز با نوازندگان، خوانندگان و رهبران ارکستر شکل گرفته است.
نمونه های نام برده شده نه تنها در فضای موسیقی کلاسیک، بلکه در شاخه های مختلف هنری از جمله، سینما، نقاشی و ادبیات قابل شناسایی است. در نتیجه بهتر است اهالی هنر از قضاوت درباره اثری که اجرای مکرر داخلی یا بین المللی دارد با احتیاط بیشتری اظهار نظر کنند.
۱ نظر