علیرضا جواهری
بخشی از قطعۀ طلوع بر اساس ساختار همین پایه به حرکت خود ادامه می دهد و همین پایه در فواصل مختلف دستگاه نوا (سل) حرکت می کند البته لازم به توضیح است که پایۀ اصلی و آغازین قطعه روی درجۀ اصلی دستگاه شور (با شاهدِ ر) بوده و جملات در گوشه های مختلف دستگاه نوا اجرا می شوند. به قسمتی از جملات ساخته شده بر اساس پایۀ اصلی اثر توجه کنید.
بخشی از قطعه «طلوع» را بشنویدباز هم در این قطعه به مانند سایر قطعات شاهد جمله پردازی با اوزان متنوع و متفاوت هستیم که برخی از آنها بر اساس الگوی اصلی ساختاری پایه حرکت کرده و برخی دیگر کاملا متفاوت اجرا شده و به نحوی مکمل اوزان متفاوت اثر هستند. به نمونه ای از این نغمات توجه کنید.
در ادامه باز هم شاهد جملاتی هستیم که بر اساس پایۀ اصلی در بخش اول قطعه ساخته و پرداخته شده اند.
و در ادامه توجه کنید به بسط و گسترش همین جمله در حالت ها و کشش های متفاوت.
در آغاز بخش دوم وزن اثر به یکباره می شکند و وارد فضای سنگین با حالت آوازی می شویم. نیم جملۀ آغازین این بخش در گوشۀ نهفت (با شاهدِ ر) (در نوایِ سل) و پاسخ آن فرود به فضای شور (با شاهدِ سل) از طریق گوشۀ گَوِشت است و این روند در سه جمله که هر یک دو بار تکرار می شوند، ادامه می یابد.
در بخش سوم و انتهایی اثر وزن قطعه دو مرتبه عوض شده و به دو ضربی ساده تبدیل می شود. با آغاز نواختن دف از پایه های این قسمت موسیقی حالتی حماسی و مهیج به خود می گیرد. در همان آغاز جملۀ فرود به دستگاه نوا نواخته شده و موسیقی به فضای اولیۀ خود یعنی فواصل اصلی دستگاه نوا باز می گردد. در این قسمت و در حین اجرای جملات باز هم به گوشۀ نهفت اشاره ای گذرا شده و دو مرتبه به درآمد نوا بر می گردد و در انتها قطعه در همان فضای نوای سل به پایان می رسد.
۱ نظر