بی شک، تمرین اساسی ترین عنصرسازنده هنرمندان است و بزرگترین
نقش را خصوصآ برای به اوج رساندن نوازندگان ایفا می کند. مطالبی که در این مقاله
آمده حاوی نکاتی است، به صورت پرسش و پاسخ، درباره تمرین های نوازندگی و مسائل
مرتبط با آن، که قدم به قدم در این گفتار تشریح می شوند و امید است مفید واقع شوند.
۱- با چه سازی تمرین کنیم؟
این یک پرسش عمومی است که توسط اکثر
هنرجویان مطرح می گردد، به هر حال پاسخ به این سوال بستگی مستقیم به دو عامل
سازشناسی و وضعیت مادی هنرجویان دارد. هر چقدر شناخت نوازنده از مشخصات سازتخصصی
خود کامل تر باشد، درهنگام انتخاب سازمی تواند سازی خوش صدا تر و همینطور با کیفیت
ساخت بالاتر انتخاب کند که مسائل فنی ساخت یک ساز خوب بیشتر درآن رعایت شده باشد.
خوشبختانه غیر از موارد عملی نظیر دیدن و نواختن با ساز سایر هنرجویان در
کلاس موسیقی و پرسش از استاد، درباره صدا وکیفیت ساخت هر یک از سازهای موجود در
کلاس، امروزه با بهره گیری ازاینترنت به سادگی می توان بسیاری از اطلاعات را در این
مورد کسب نمود. به هر حال عامل ساز شناسی نیاز به نواختن با سازهای مختلف، بالا
رفتن سطح تکنیک در هنرجو برای امتحان بهتر ساز و گذشت زمان دارد.
عامل دوم
وضعیت مالی هنرجودر مقطع زمانی است که قصد خرید ساز را دارد، که یکی از مهمترین نقش
ها را در انتخاب ساز ایفا می کند. نکته جالبی که برای بسیاری از هنرجویان بوجود می
آید، خرید سازی ارزان قیمت به قصد خرید سازی بهتر در آینده است، که در اکثرموارد
باعث فروش بسیارارزانتر ساز یا به گوشه ای افتادن آن و عدم استفاده ازآن می گردد.
تجربه نشان داده که اینگونه انتخاب ساز بسیاراشتباه است.
برای شروع یاد
گیری نواختن، استفاده از سازهای بی کیفیت ای که با عنوان” ساز مشقی” شناخته می شوند
مناسب نیست. اینگونه سازها درغالب موارد تنظیم نیستند و باعث می شوند هنرجو نتواند
بخوبی با آن تمرین کند، بعلاوه صدای ناخوش آنها می تواند به دلزدگی هنرجو ازتمرین
منتهی شود. پس بهتر است خوش صداترین و با کیفیت ترین سازی را که می توانیم، انتخاب
کنیم تا درآینده نیز کمتر نیاز به تعویض ساز داشته باشیم.
۲- آیا باید
تمرین روزانه باشد؟
برای آموزش و یادگیری ساز هر روز باید تمرین نمود، تا
ذهن و عضلات در نتیجه تمرین و تکرارمرتب، برای نوازندگی تربیت شده وآماده شوند. این
تصور که یک تمرین سنگین چند ساعته در یک روز، می تواند جای تمرین های کوچکتر چند
روزه را بگیرد، بسیار اشتباه بوده و برای عضلات و مفاصلی که آمادگی تمرین ندارند،
ضرررسان است.
۳- چگونه باید تمرین را آغازکرد؟
شروع کردن تمرین
بهتر است با آماده کردن جسم و ذهن انجام پذیرد. قبل از شروع بهتر است برای دقایقی
موسیقی گوش کرد تا ذهن از گردونه مسائل روزانه خارج شده به آرامش رسیده و وارد فاز
موسیقی شود. در این مدت بهتراست با نرمش هایی که بیشتر بر روی حرکات سروگردن، شانه
ها، بازوها ومچ ، انگشتان و بالاخره کمر تمرکز دارند بدن را برای تمرین گرم نمود.
باید توجه داشت برای رسیدن به سطح کمال در نوازندگی، مدت یک عمر انسان نا
کافیست! در این میان بایستی از ابزار رسیدن به این سطح، یعنی بدن، با ورزش و رژیم
های صحیح غذایی بخوبی مواظبت نمود و آن را همیشه آماده نگه داشت!
هرگز برای
شروع تمرین روزانه وبرای گرم کردن دست ها از پاساژهای مشکل و دشوار استفاده نکنید!
این گونه آغاز کردن تمرین غیر از آنکه در ابتدای تمرین بدن را چنان خسته می کند که
رمقی برای ادامه کار باقی نمی گذارد، ضرر رسان به عضلات بوده و می تواند در دراز
مدت باعث بروز آرتروز شود. معمولا می توان از گام ساده کروماتیک بالا و پایین رونده
که محدوده موسیقایی ساز را شامل می شود برای گرم کردن دست ها استفاده نمود.
۴- فواصل بین تمرین ها و استراحتهای روزانه بایستی چگونه
باشد؟
در واقع برای هر میزان تمرین روزانه بایستی از قبل برنامه ریزی صورت
گیرد. یک روش مفید می تواند مبتنی بر تکرار مداوم “تمرین واستراحت” باشد. در این
روش، بهتر است بعد از بیست دقیقه تمرین ده دقیقه به خود استراحت داد ودر این مدت
نرمش نمود تا عضلات از حالت گرفتگی ای که به علت تکرار مداوم یک سری از حرکات در
تمرین، به آن دچار شده است، درآیند. در ادامه تمرین، بعد از بیست دقیقه تمرین دوم
می توان بیست دقیقه به استراحت پرداخت. بعد از بیست دقیقه سوم می توان تا یک ساعت
استراحت داشت. حتی در ساعات بعد می توان حجم استراحت ها را از این مقدار بالا تر
برد. این روش تمرین باعث بدست آمدن توان در استمرار تمرینات برای روزهای بعد است.
از استراحت های ما بین تمرینات می توان بسیار مفید استفاده کرد؛ شنیدن
موسیقی به عنوان تمرین شنیداری، خواندن مطالب تئوری موسیقی، تاریخ موسیقی و… در
جهت بالا تربردن سطح دانش عمومی موسیقی و ورزش نمودن، غیر از آنکه از خشکی و
یکنواختی تمرینات می کاهد، از فرد، موسیقیدانی کامل تر می سازد.
۵- درهر
قسمت از تمرینات چگونه عمل کنیم؟
چون یک موسیقی مبتنی بر عواملی چون صدا(
زیروبمی)، ریتم، لگاتوها ودتاشه ها، پیانوها و فورته ها وبسیاری از دیگر عوامل است،
در تمرینات باید هر موسیقی به اجزا کوچکتر همانند عواملی که نام برده شد، تقسیم
بندی شده و مستقیما روی هر یک تمرین کرد تا ضعف های هر مورد برطرف شود.
در
واقع نوازنده بعد از برخواستن از هر یک از بخشهای تمرین، بایستی به یک نتیجه گیری
هر چند کوچک در آن مورد، در ذهن خود رسیده باشد، تا آن تمرین مفید قلمداد
شود.(ادامه دارد).
۱ نظر