سجاد پورقناد
علی رهبری امروزه یکی از مشهورترین موسیقیدانان ایران در سطح
جهان است. سابقه رهبری بیشتر از ۱۲۰ ارکستر در کشورهای مختلف و مخصوصا” انتشار ۱۵۰
CD که بیش از ۳۵ CD و DVD آن توسط انتشارات Naxos به انتشار
رسیده، جایگاه والایی را برای او فراهم کرده است. (به غیر از علی رهبری و خواهرانش،
رضا والی هم به تازگی اثری را با این انتشارات به بازار عرضه کرده است.)
علی رهبری نتیجه آزمون پر حرف و حدیث هنرستان ملی به ریاست حسین دهلوی
است؛ که هنوز رابطه استاد و شاگردی یا پدر و فرزندی که دهلوی به این شاگرد قدیمیش
دارد در روابط این دو هنرمند دیده می شود.
دهلوی تاکید زیادی روی طرحهایش
داشته و دارد. او دروس موسیقی ایرانی به همراه دروس موسیقی غربی را در کنار هم با
اطمینان کامل در هنرستان تدریس کرد و بار دیگر برنامه های کلنل وزیری را (اینبار
کاملتر) به آزمایش گذاشت. در آن سالها با وجود مخالفتهایی که از دو طرف (اهالی
موسیقی کلاسیک و موسیقی ایرانی) به او می شد، سرسختانه به کار خود ادامه داد.
انتقادات اهالی موسیقی ایرانی بیشتر حول محور سنتگرایی های معمول (از
استفاده از نت تا نمد معروف سنتور!)، می گشت و البته انتقاداتی هم در مورد اثر سوء
تحصیل موسیقی غربی بر نوازندگان موسیقی ایرانی، عنوان می شد که بحث در این مورد
مجالی دیگر می طلبد. این نوع انتقادات تا امروز ادامه دارد (چند ماه پیش در یکی از
برنامه های موسیقی رادیو، مجری برنامه از خواننده ای خواست در مورد آثار بد تدریس
سلفژ روی خوانندگان موسیقی ایرانی صحبت کند! ایشان هم گفته مجری برنامه را تائید و
سخنانی ایراد کرد… احتمالا این هنرمند گرامی نمی دانست که سلفژ شکل ادای صحیح نت
را آموزش می دهد، پس مسلما” سلفژ از موسیقی الگو می گیرد، نه موسیقی از سلفژ! و
جالب اینکه پس از سخنان این خواننده، قسمتی از خوانندگی او همراه با ارکستر پخش شد
که به طرز فاحشی فالش بود! در قسمتهای بعدی این برنامه مجری همین مسئله را با یکی
از آهنگسازان مطرح کرد که با شگفتی او روبرو شد!)
علی رهبری پس از نواختن ویلن سولو
به رهبری حسین دهلوی
انتقادات اهالی موسیقی کلاسیک غربی هم بیشتر حول محور دشمنی با
موسیقی ایرانی می گشت ولی مهمترین انتقادهای آنها روی موضوعاتی چون تدریس ناکافی
موسیقی کلاسیک (البته به گمان هنرمندان هنرستان عالی) که باعث می شد نوازندگان به
رشد کامل نرسند و آشنایی با ربع پرده که گوش نوازنده کلاسیک را فالش می کرد(!) بود.
غیر از اینکه شخص حسین دهلوی، خود نمونه کاملی از این سبک آموزش
موسیقی بود، ولی هنوز برای اثبات شیوه آموزشی اش باید چندین هنرمند زبده تربیت می
کرد.
دهلوی اگرچه مورد اعتماد دولت وقت و حامیانش هنرمندان بزرگی چون:
علینقی وزیری، ابوالحسن صبا، حسین تهرانی، فرامرز پایور و … بودند، ولی تا زمانی
که جامعه هنری موسیقیدانانی چون: علی رهبری، حسین علیزاده، شجاع الدین لشگرلو،
شهرداد روحانی و … را ندیده بود، هنوز به این سیستم بد بین بود.
علی رهبری و روستروپوویچ نوازنده مشهور ویلنسل و رهبر ارکستر
علی رهبری در سال ۱۳۵۲ مدیریت هنرستان موسیقی ملی و ۱۳۵۳ مدیریت
هنرستان عالی را بعهده گرفت. رهبری در این سالها بارها ارکستر های ژونس موزیکال، ارکستر
هنرستان عالی موسیقی، ارکستر صبا، ارکستر مجلسی رادیو و تلویزیون، ارکستر سمفونیک
تهران و پس از انقلاب ارکسترهای زیادی از جمله: ارکستر فیلارمونیک برلین ( زمانی که
دستیار فون کارایان بود)، ارکستر ملی فرانسه، ارکستر فیلارمونیک لندن، ارکستر رادیو
تلویزیون بلژیک BRT(به عنوان رهبر دائم) و ارکستر فیلارمونیک زاگرب ( به عنوان رهبر
دائم) را رهبری کرد.
همانطور که رهبری در ایران می تواند نمادی
از صلح موسیقی ایرانی و غربی باشد (آثاری نیز برای ارکستر تلفیقی سازهای ایرانی و
غربی تصنیف کرده)، او فعالیتهایی نیز در زمینه آشتی بین المللی در مورد سیاهان
افریقا داشته، زمانی که نلسون ماندلا هنوز در زندان بود، با یک گروه که تشکیل شده
از خوانندگان سیاه و سفید بود، کنسرتهایی را به اجرا گذاشت.
او بخاطر
فعالیتهای بشر دوستانه در سال ۱۳۵۴ مدال طلای حقوق بشر را دریافت کرد و قطعاتی نظیر
“هافمون” و “بیروت برای ۹ فلوت” را در همین راستا تصنیف کرد. از آثار علی رهبری در
ایران اجرای ” بیژن و منیژه” اثر حسین دهلوی، “حماسه” اثر احمد پژمان و “کنسرتو
ویلنسل سن سانس” با تکنوازی عباس ظهیرالدینی در بازار موجود است. (در نوشته بعدی
گفتگویی با این هنرمند برجسته خواهیم داشت)
۱ نظر