گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

مروری بر آلبوم «سایه وار»

تفسیر شاخص

مسعود شعاری از آن دسته نوازندگان برجسته‌ای است که بخشی از همِّ حرفه‌ای خود را معطوف سبک‌شناسی و اجرای مجدد آثار دیگر استادان بزرگ موسیقی ایرانی برای سه‌تار کرده است. نتیجه‌ی این کندوکاوِ او را پیش‌تر از یک سو در قالب سمینارها و اجراهای زنده‌ی آشنایی با شیوه‌ی نوازندگان قدیم (این که تا چه اندازه موفقیت‌آمیز بوده جایگاهی دیگر می‌خواهد) و از سوی دیگر دست‌کم یک آلبوم با عنوان «کاروان صبا» با تمرکز بر انتقال به سه‌تار و اجرای آثار صبا دیده‌ایم. آلبوم تازه‌ی «سایه‌وار» تداوم همین راه است و از آن رو که اجرای تفسیرمند و هنرمندانه‌ی آثار کارگان کلاسیک موسیقی ایرانی در برهه‌ی حاضر اهمیت فراوان دارد، شایسته‌ی توجه.

این بار شعاری به جای تمرکز بر یک استاد از چند استاد، یعنی درویش خان، ابوالحسن صبا، علی‌اکبرخان شهنازی، سعید هرمزی و یوسف فروتن آثاری را برگزیده و اجرا کرده است، هر یکی با تفسیر خاص خود. تفسیر شاخص پیش از هر چیز در اولین نما در ترک دوم، پیش‌درآمد ماهور شهنازی، در رابطه‌ی ساختار شدت‌وری (دینامیک) با جمله‌ها خود را ابراز می‌کند، درست همان‌جا که ریزهای تعیین‌کننده بدون استثنا یک خیزش شدت‌وری دارند و بدین ترتیب ساختار تقارنی جمله‌بندی را از آن خود می‌سازند، یا آنجا که شفافیت دو صدایی‌هایِ مخصوص شهنازی به حد بی‌سابقه‌ای می‌رسد و صدای مستقل دوم از درون اولی بیرون می‌زند، یا پایان اندکی دگرگون‌شده‌‌ی شهنازی‌مآب‌تر از خود شهنازی.

صبا را پیش‌تر بسیار کاویده پس انتظار شنونده برای شنیدن اجرایی خاص در حد اعلای خود است. کم‌وبیش برآورده می‌شود. ضربی هرمزی و چهارمضراب فروتن هم به یاری تنبک‌نواز برجسته، پژمان حدادی (مخصوصا در وزن فخیم ضربی شکسته)، از راهِ بخشیدنِ شخصیت ممتاز به دو تایی ضرب-سکوت، همچنین. درویش خان را نیز با رِنگانه‌تر کردن رِنگ مشهور ماهورش از آن خود می‌سازد.

و باز از آنها بیشتر نیروی تفسیری سوی علی‌اکبرخان شهنازی بازمی‌گردد؛ نخست در صلح با سنگینی برازنده و فاصله‌ی گسترش‌یافته، تفکیک بین زیر و بم، و سرانجام در جنگ با کمی شتاب‌ بیشترو سرراست کردن عبارت‌ها، ساختار رشدیابنده‌ی تضادهای رنگ-شدت‌وری و معکوس شدن آکورد نهایی (قدری به‌خاطر انتقال به سه‌تار) که پایانی باز برای این قطعه رقم می‌زند…

نویز

***

گفتگوی هارمونیک

«سایه‌وار» اثری برای سه تار و تنبک است که از همکاری «مسعود شعاری»‌ و «پژمان حدادی»‌ شکل گرفته است. شعاری در این اثر به اجرای آثاری از علی‌اکبر شهنازی، ابوالحسن صبا، سعید هرمزی، یوسف فروتن و غلامحسین درویش (درویش‌خان) را نواخته است. موسسه فرهنگی، هنری نقطه تعریف در سال ۱۳۹۶ این آلبوم را منتشر کرده است.

آروین صداقت کیش

آروین صداقت کیش

متولد ۱۳۵۳ تهران
منتقد و محقق موسیقی

۱ نظر

بیشتر بحث شده است