گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

گفت و گو با جان کیج (۱)

نوشته که پیش رو دارید، یکی از مهمترین گفتگوهای جان کیج است که در آن به توضیح نظریات خود می پردازد. مصاحبه کنندگان مایکل کربی و رایچارد شکنر هستند و متن آن ابتدا در مجله تئاتر “Tulane”، جلد دهم، شماره دو (زمستان ۱۹۶۵)، صفحه ۵۰ تا ۷۲ به انتشار رسیده است که امروز اولین قسمت از برگردان فارسی آن را می خوانید. (مترجم: محبوبه خلوتی)

کربی: تعریف شما از تئاتر چیست؟

کیج: من سعی می کنم به گونه ای تعریف کنم که چیزی از قلم نیفتد. به نظر من تئاتر چیزی است که هم چشم و هم گوش را درگیر می کند. دیدن و شنیدن دو حس عمومی هستند؛ حس های چشایی، لامسه و بویایی برای موقعیت های خصوصی تر مناسب هستند. دلیل اینکه می خواهم تعریفم از تئاتر ساده باشد این است که بتوانیم زندگی روزمره را نیز تئاتر بدانیم.

شکنر: آیا کنسرت یک فعالیت تئاتری است؟

کیج: بله، حتی یک قطعه که توسط یک ارکستر سمفونیک معمولی اجرا می شود نیز تئاتر محسوب می شود: به عنوان مثال، نوازنده هورن هر از گاهی آب درون سازش را خالی می کند و این کار اغلب بیشتر از ملودی ها، هارمونی ها و غیره توجه من را به خود جلب می کند.

شکنر: در مورد گروه صامت و رقصنده ها که موسیقی شان موسیقی متن است چطور؟ صدای آنها سکوت است. آیا آن نیز یک فعالیت تئاتری است؟


کیج: بله

کربی: شما معتقدید که سکوت مطلق وجود ندارد، پس قاعدتا نمی توانید دیدن را از شنیدن تفکیک کنید، درست است؟

کیج: شنیدن همیشه در کار است و دیدن هم؛ البته اگر چشم هایمان را باز کنیم.

کربی: در باره گوش دادن به موسیقی ضبط شده چطور؟

کیج: به نظرم گوش دادن به موسیقی ضبط شده زمانی خیلی جالب می شود که چیزی در اطراف برای نگاه کردن پیدا کنید. اگر شما در اتاقی باشید و موزیکی در حال پخش شدن باشد، پنجره باز باشد و نسیمی پرده را تکان دهد، همین به نظر من کافیست تا تجربه ای تئاتری پدید آورد.

شکنر: من وقتی به موسیقی ضبط شده گوش می دهم – واقعا روی مسیحا (The Messiah) متوقف می شوم.

کیج: هاله لویا.

شکنر: دراز می کشم، چشم هایم را می بندم و همراه با موسیقی به خیالپردازی مشغول می شوم. از کنسرت رفتن خوشم نمی آید چون باید بنشینم و تماشا کنم.


کیج: وقتی دراز می کشید و به موسیقی گوش می دهید، تئاتری خصوصی و درونی دارید که – اگر بخواهم از تعریفم از تئاتر چیزی را از قلم بیندازم – من آن را از تعریفی که از تئاتر به عنوان یک رخداد عمومی ارائه دادم کنار می گذارم. به نظر من تئاتر رویدادی است که می تواند هر تعداد از افراد را در بر بگیرد اما نه یک نفر را.

گفتگوی هارمونیک

گفتگوی هارمونیک

مجله آنلاین «گفتگوی هارمونیک» در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین وبلاگ تخصصی و مستقل موسیقی آغاز به کار کرد. وب سایت «گفتگوی هارمونیک»، امروز قدیمی ترین مجله آنلاین موسیقی فارسی محسوب می شود که به صورت روزانه به روزرسانی می شود.

۱ نظر

بیشتر بحث شده است