گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

بررسی برخی ویژگی های ساختاری آثار پرویز مشکاتیان (۱۷)

پرویز مشکاتیان (۱۳۳۴-۱۳۸۸)

پیش درآمد ابوعطا، این قطعه در آواز ابوعطا و بر اساس گوشه های اصلی آن طراحی و ساخته شده است و در حین اجرا می توانیم به طور مختصر اکثر گوشه های آواز ابوعطا را در آن بیابیم. وزن اصلی قطعه شش تایی ساده بوده و در حین اجرا شاهد اوزان متفاوت از جمله پنج ضربی، هفت ضربی و چهارضربی هستیم.

audio file
پیش درآمد ابوعطا

انتظار پیش درآمد در گوشۀ راک در دستگاه ماهور، این قطعه بر اساس گوشۀ راک از ردیف موسیقی ملی ایران ساخته شده و جملۀ اصلی آن به عنوان ترجیع بارها تکرار می شود و جملات میانی بر اساس همین جمله طراحی شده اند و از همان ساختار پیروی می کنند به نحوی که پس از اجرای هر جمله، به همان نغمۀ ترجیع بند ابتدایی می رسیم. این قطعه پس از اشاره به قسمت های مختلف گوشۀ راک با فرودی سریع به فضای ماهور باز می گردد.

audio file
انتظار (راک)


کاروانیان، این قطعه پیش درآمدی است در دستگاه راست پنجگاه با وزن چهار ضربی ساده. تکرار یک پایه با الگویی مشخص از لحاظ وزن، اساس ساختاری این قطعه را تشکیل می دهد و پس از معرفی پایه و تکرار آن در چند حالت مختلف، تمامی جملات پس از آن بر اساس همان پایه ساخته و طراحی شده اند و پس از اتمام، دومرتبه به همان پایۀ اصلی بر می گردند. در این قطعه نیز شاهد اجرای گوشه های متعدد از دستگاه راست پنجگاه هستیم.

audio file
کاروانیان


پیش درآمد همایون، این قطعه یکی از مشهور ترین آثار پرویز مشکاتیان است که در ابتدا برای ساز سنتور و بعد ها برای گروه ساز های ایرانی تنظیم و اجرا شده است. وزن اصلی آن شش ضربی ساده است و در ادامه شاهد تغییر و تحولات بسیاری می شود و موسیقی به تدریج از فضایی آرام به حالتی طوفانی تبدیل می شود و در انتها مجددا در فضایی آرام و محزون خاتمه می یابد. در اجرای جملات این اثر هم شاهد انواع تحریر های سازی و آوازی و استفاده از پرش ها و جملات سرعتی هستیم.

audio file
پیش درآمد همایون

علیرضا جواهری

علیرضا جواهری

۱ نظر

بیشتر بحث شده است