گفتگوی هارمونیک | Harmony Talk

رگه، پدیده ای جهانی از اقلیم کاراییب (۳)

همراه این موسیقی جدید که مِنتو (Mento) نام می گیرد، برخی از نوازندگان جامایکایی نیز برای اجرای موسیقی به بریتانیا برده می شوند. با شعله ور شدن آتش جنگجهانی دوم، همین موسیقی هیبریدی جامایکایی، آتش احساسات میهن پرستانه و استقلال طلب جامایکاییان را مهیا می کند. هم زمان در آمریکا هم در این دوران مسایل نژادی با شدت جریان دارد. اما جالب است که در آمریکا هم موسیقی سیاهان است که مورد توجه سفید ها قرار می گیرد. با جهانی شدن بازار موسیقی آمریکا و صادرات سبک های موسیقی این کشور، تقاضا برای گروه های جامایکایی که موسیقی جز و ریتم اند بلوز می نوازند زیاد می شود.

زمزمه های استقلال و اِسکا

دهه ۵۰ است و کینگستون تاون پایتخت جامایکا. جز، سوینگ، آر اند بی موسیقی روز است. راک اند رول، این فرزند ناخلف برآمده از دل بوگی و جامپ بلوز تازه ظهور کرده اما هنوز فراگیر نشده. در کینگستون تاون، ثروتمندان و روشنفکران به موسیقی های جدید آمریکایی علاقه مند شده اند و در سالن ها و کلوپ های شبانه بالاشهر، گروه های موسیقی سعی می کنند تا موسیقی های آمریکایی را برای تماشاچیان اجرا کنند. در محلات فقیر اما همچنان منتو خواهان دارد. تناقضی عجیب در این میان بوجود می آید. از جنگ جهانی دوم استقلال از بریتانیا یکی از آمال مردم جامیکا شده. از سوی دیگر، برخی روشنفکران و ثروتمندان این کشور تحت سلطه پیشرفت را در همرنگی با بریتانیا و آمریکا می بینند. این گروه از جامایکایی ها کم کم از فرهنگ خود فاصله می گیرند و هرچه رنگ و بوی فرهنگ خودشان را بدهد با اکراه این گروه مواجه می شود. اینجا است که اقلیم دوباره تاثیر جادویی خود را بر موسیقی وارداتی جدید که از آمریکا آمده می گذارد.

نوازندگانی که در کلوپ های بالاشهر و برای مخاطب ثروتمند و روشنفکر موسیقی آمریکایی می نوازند، جز و آر اند بی را با روشی دیگر اجرا می کنند. تغییرات ظریفی که باز و به خصوص در تاکید های وزنی رخ می دهد و آثاری که از سبک منتو به این مجموعه وارد می شود سبک جدیدی را خلق می کند. اسکا (Ska) در کلوپ ها و هتل های لوکس کینگستون تاون از ماده اولیه ای که از آمریکا آمده و با تاثیر خاصی که زاییده اقلیم جامایکا است، متولد می شود.

در اوایل دهه ۶۰ بالاخره جامایکا مستقل می شود. پیش از استقلال طبقه مرفه جامایکا با رویکرد نزدیک شدن و جذب فرهنگ غربی، از فرهنگ خود فاصله گرفته بود. موسیقی منتو و اسکا مورد پسند قشر مرفه جامعه جامایکا نبود. آن ها دوست داشتند همان موسیقی آمریکایی را گوش کنند. سبک لباس پوشیدن و آرایش خاص موی جامایکایی هم از دید طبقه مرفه، چیز جالبی نبود.

در این شکاف طبقاتی که شامل حال موسیقی اسکا هم بود، اسکا زبان حال مردم طبقه متوسط و فقیر شد. زندگی جامایکایی هایی که مرفه نبودند در ترانه های اسکا روایت می شد و کم کم ترانه ها رنگ و بوی جدی تری به خود گرفت و زمزمه های آزادی خواهی و استقلال هم پیرنگ بسیاری از این ترانه ها شد.

محمدعلی پورخصالیان

محمدعلی پورخصالیان

محمدعلی پورخصالیان
متولد ۱۳۵۷ تهران
نویسنده، مترجم، نوازندۀ پیانو، کیبورد و سینتی‌سایزر و طراح صدا

۱ نظر

بیشتر بحث شده است