سعید یعقوبیان
پنجگاه
چالشِ عمدهی هنرجویان تار و سهتار در خصوصِ نواختن قطعات چهار جلد پیشین این مجموعه (که در طول دهههای شصت و هفتاد منتشر شده بودند) این بود که نمونهی اجرایی از بیشتر قطعات وجود نداشت و هنرجویان در مواجهه با آوانگاریهای در آن دوره عجیب و غریب (به ویژه کسر میزانهای ناشناخته و دائم در حال تغییر آنها) تصور درست و دقیقی از یک قطعهی مشخص نداشتند و یا نواختنشان به برداشتهایی گنگ و حتی اشتباه در برگردانِ نوشته به صوت میانجامید.
ده قطعهی پنجم پس از گذشت دو دهه از انتشار آخرین شماره، با چند تغییر منتشر شده است. اول اینکه ناشر دیگر مؤسسهی ماهور نیست و نشر جدیدی متعلق به خودِ مؤلف این کتاب را به بازار عرضه کرده است. دوم اینکه بیشتر قطعات مجموعه پیشتر در اجراها و آلبومهای مختلف اجرا و شنیده شدهاند؛ که با در نظر گرفتن فاصلهی طولانی انتشار شمارههای جدید طبیعی به نظر میرسد و همچنین این موضوع را نیز باید در نظر داشت که با گذشت این دو دهه، گسترش وسیع شبکههای اجتماعی امکانهای متفاوتی برای دسترسی و پخش شدن فراهم کردهاند.
بااینحال کماکان اجرای آموزشیِ کلِ این مجموعه لازم و پرفایده به نظر میرسد. طرح جلد، قطع و قلم همان است اما کاغذ به کاهی تغییر یافته و تفاوت آخر اینکه هم علیزاده در ابتدای کتاب یادداشت کوتاهی نوشته و هم دو متن زندگینامهایِ کوتاه نیز درباره علیاکبر و عبدالحسین شهنازی به قلم بابک خضرایی در کتاب گنجانده شده است.
علیزاده در نوشتهی خود به این موضوع اشاره کرده است که گاه قطعهای را برای هنرجویی خاص که از راهی دور یا نزدیک میآمده ساخته است. در گذشته نیز در میان تارنوازان چنین ماجراهایی دهان به دهان میگشتند. مثلاً اینکه قطعهی معروف شورانگیز (در دهقطعهی اول) را علیزاده در دههی شصت و به نیت نریمان حجتی ساخته بوده تا خوراکی برای دست و پنجهی فرز او فراهم کرده باشد.
این جلد از مجموعهی ده قطعه شامل دو تمرین، دو پیشدرآمد، دو چهارمضراب، دو رنگ و دو قطعه است. به غیر از یک چهارمضراب (راست پنجگاه) که در سال ۸۸ ساخته شده مابقی قطعات بین سالهای ۹۲ تا ۹۶ تصنیف شدهاند.
نویز
***
گفتگوی هارمونیک
کتاب پنجم «ده قطعه برای تار»، پنجمین کتاب از مجموعه قطعات حسین علیزاده علیزاده است که در سال ۱۳۹۸ توسط انتشارات تار و پود منتشر شده است. در این مجموعه قطعات: پیش درآمدسه گاه،
رنگ شوق، تمرین سه گاه، پیش درآمد دشتی، تمرین کردبیات، رنگ نوا، حوض کاشی، سماع، چهارمضراب سرمست و چهارمضراب راست پنجگاه آمده است.
۱ نظر